ਟਰੈਕਟਰ ਪਰੇਡ 
                                        ਜੈ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਸੰਗ ਚੱਲੇਗਾ ਜੈ ਜਵਾਨ
                                                            ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ                            

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ‘ਦਿੱਲੀ ਮੋਰਚਾ’ ਵਿੱਚ ‘ਜੈ ਕਿਸਾਨ’ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁਣ ‘ਜੈ ਜਵਾਨ’ ਦਾ ਬਿਗਲ ਵੀ ਵੱਜੇਗਾ। ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਹੁਣ ਘਰਾਂ ’ਚੋਂ ਨਿਕਲੇ ਹਨ। ਕਿਸਾਨ ਧਿਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਲੀ ’ਚ ਐਲਾਨੀ 26 ਜਨਵਰੀ ਦੀ ‘ਕਿਸਾਨ ਪਰੇਡ’ ਵਿੱਚ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਮੋਹਰੀ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ-ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਹੈ, ਜਨ੍ਹਿਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖੇਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ’ਤੇ ਹੰਢਾਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਆਖ਼ਰੀ ਪਹਿਰ ਵਿੱਚ ਪੈਲੀਆਂ ਬਚਾਉਣ ’ਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ।ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਜੰਗੀਰਾਣਾ ਦੀ ਹਰ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਦੇ ਘਰ ਹਨ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸਰਪੰਚ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਖੁਦ ਵੀ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ 26 ਜਨਵਰੀ ਦੀ ‘ਕਿਸਾਨ ਪਰੇਡ’ ਲਈ ਉਹ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਨਗੇ ਤਾਂ ਜੋ ਸਭ ਦਿੱਲੀ ਮੋਰਚੇ ’ਚ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕਰ ਸਕਣ। ਸੂਤਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਧਿਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ‘ਕਿਸਾਨ ਪਰੇਡ’ ਦੌਰਾਨ ਟਰੈਕਟਰਾਂ ਉੱਤੇ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਵਰਦੀਆਂ ਪੁਆ ਕੇ ਬਿਠਾਏ ਜਾਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਸੁਨੇਹਾ ਜਾਵੇਗਾ।

             ਐਕਸ ਸਰਵਿਸ ਮੈਨ ਲੀਗ ਬਰਨਾਲਾ ਦੇ ਆਗੂ ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਬਰਨਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚੇ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਵਿਚ ਪੈਦਲ ਮਾਰਚ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬਹੁਤੇ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਖੇਤੀ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਹਨ। ਉਹ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ’ਚ ਪਿਛਾਂਹ ਨਹੀਂ ਹਟਣਗੇ। ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਮੋਰਚੇ ’ਚ ਕਾਫ਼ੀ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਜੰਗ ’ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਤਾਂ ਕਈ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਡਟੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਬੀਕੇਯੂ (ਉਗਰਾਹਾਂ) ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਉਗਰਾਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨਾਂ ਤਰਫੋਂ ‘ਦਿੱਲੀ ਮੋਰਚੇ’ ਵਿੱਚ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਲਈ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਆਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਕਿਸਾਨ ਪਰੇਡ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਾਫ਼ੀ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਵੀ ਗਏ ਹਨ। ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਅਫਸਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਤਗ਼ਮੇ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਤਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ‘ਕਿਸਾਨ ਪਰੇਡ’ ’ਚ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

             ਕਿਸਾਨ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸੂਬਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਪੰਨੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਥੇਬੰਦੀ ਵਿਚ ਕਾਫ਼ੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਨ੍ਹਿਾਂ ਵੱਲੋਂ ਹੁਣ ‘ਦਿੱਲੀ ਮੋਰਚੇ’ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚਲੇ ਸਾਥੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਢੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੱਝਵੇਂ ਰੂਪ ਵਿਚ 26 ਜਨਵਰੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ‘ਕਿਸਾਨ ਪਰੇਡ’ ਲਈ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨੀ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਹੋਰ ਬਲ ਮਿਲੇਗਾ। ਬੀਕੇਯੂ (ਡਕੌਂਦਾ) ਦੇ ਜਰਨਲ ਸਕੱਤਰ ਜਗਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਪਟਿਆਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਗ਼ਮੇ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਅਫਸਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਨ੍ਹਿਾਂ ਨਾਲ 23 ਜਾਂ 24 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਦੇ ਵੀ ਅੱਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਪਾਸੋਂ ਹੱਥ ਖਾਲੀ ਹੀ ਹਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਖੇਤੀ ਵੀ ਸਭਨਾਂ ਤੋਂ ਖੋਹਣ ਦੇ ਰਾਹ ਪਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚੇ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲੇਗਾ।

                                 ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਿਵੱਚ 5.98 ਲੱਖ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ

ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵੇਲੇ 5.98 ਲੱਖ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਹਨ, ਜਨ੍ਹਿਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ 3.08 ਲੱਖ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ 2.90 ਲੱਖ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ 12,112 ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਹਵਾਈ ਫ਼ੌਜ ਵਿੱਚੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵੇਲੇ 26.75ਲੱਖ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਹਨ, ਜਨ੍ਹਿਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 2.24 ਲੱਖ ਹਵਾਈ ਫ਼ੌਜ ਤੋਂ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮਾਝੇ ਦੇ ਕਈ ਪਿੰਡਾਂ ’ਚ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਹੈ