ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਵੰਗਾਰ
                                     ਭਰਾਵੋ! ਜੇ ਜ਼ਮੀਰ ਹੈ ਤਾਂ ਦਿੱਲੀ ਆਜੋ..
                                                         ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ                    

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਕਿਸਾਨੀ ਘੋਲ ਦੀ ਢਾਲ ਹੁਣ ਭੈਣਾਂ ਵੀ ਬਣੀਆਂ ਹਨ ਜਨ੍ਹਿਾਂ ਪੰਜਾਬ ਬੈਠੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਿਹਣਾ ਮਾਰਿਆ ਹੈ। ਕਿਸਾਨੀ ਸੰਘਰਸ਼ ’ਤੇ ਔਖ ਦੇ ਸਮੇਂ ’ਚ ਬੀਬੀਆਂ ਨੇ ਮੋਰਚੇ ਸੰਭਾਲੇ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਮੋਰਚੇ ਤੋਂ ਅੱਜ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਦਰਜਨਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਲਾਮਬੰਦੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਸਰਹੱਦ ’ਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਉਪਰ ਅੱਜ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਸਪੀਕਰ ਬੰਨ੍ਹ ਲਏ ਹਨ ਜਨ੍ਹਿਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਹਰਿਆਣਵੀਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਚਾਲੇ ਪਾਉਣੇ ਹਨ। ਹਰਿਆਣਵੀ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਡਟ ਕੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ। ਬਠਿੰਡਾ ਦੀ ਭੈਣ ਰੁਪਿੰਦਰ ਕੌਰ ਆਪਣੇ ਦੋ ਬੱਚਿਆਂ ਸਮੇਤ ਟਿਕਰੀ ਸਰਹੱਦ ’ਤੇ ਬੈਠੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਅੱਜ ਵਾਪਸ ਮੁੜਨਾ ਸੀ ਪ੍ਰੰਤੂ ਉਸ ਨੇ ਘੋਲ ’ਤੇ ਬਿਪਤਾ ਦੇ ਪਲਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਪੰਜਾਬ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਕੈਂਸਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਅੱਜ ਮੋਰਚੇ ਵਿਚ ਊਰੀ ਵਾਂਗੂ ਘੁੰਮੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਫੋਨ ਘੁੰਮਾ ਦਿੱਤੇ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ,‘‘ਜੇ ਭਰਾ ਹੁਣ ਵੀ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਰਹੇ ਤਾਂ ਵਿਰਸਾ ਲਾਹਣਤਾਂ ਪਾਏਗਾ।’’ ਉਹ ਆਖਦੀ ਹੈ,‘‘ਭਰਾਵੋਂ! ਜੇ ਜ਼ਮੀਰ ਹੈ ਤਾਂ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚੋ।’’ 

              ਕਿਸਾਨੀ ਪੰਡਾਲਾਂ ’ਚ ਅੱਜ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਇਕੱਠ ਵੀ ਜੁੜੇ ਹਨ। ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਬਰਾਸ ਦੀ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਜ ਕਾਫਲੇ ’ਚ ਮਾਰਚ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਭ ਬੰਨਿਓ ਕਿਸਾਨ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਵਿਚ ਨਜ਼ਰ ਆਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਕੂਮਤੀ ਖੌਫ਼ ’ਚੋਂ ਸਭ ਉੱਭਰੇ ਹਨ। ਇਵੇਂ ਹੀ ਜ਼ਲ੍ਹਿਾ ਸਿਰਸਾ ਦੇ ਕਾਲਿਆਂ ਵਾਲੀ ਮੰਡੀ ਦੀ ਭੈਣ ਦਰਸ਼ਨ ਕੌਰ ੫੨ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਮੋਰਚੇ ’ਚ ਡਟੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਲਈ ਜਦੋਂ ਕਿਹਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਆਖਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨੀ ਘੋਲ ਲਈ ਅਸਲ ਪਰਖ ਦਾ ਸਮਾਂ ਤਾਂ ਹੁਣ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਮੌਕੇ ਕਿਵੇਂ ਪਿੱਠ ਦਿਖਾ ਜਾਵੇ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਵੀਰੋਂ, ਹੁਣ ਡਰ ਕੇ ਘਰਾਂ ’ਚ ਬੈਠ ਗਏ ਤਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਅੱਗੇ ਸ਼ਰਮਸਾਰ ਹੋਵੋਗੇ।’ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਸਵੇਰ ਵਕਤ ਤੁਰੇ ਕਈ ਟਰੈਕਟਰਾਂ ਵਾਲੇ ਉਦੋਂ ਦਿੱਲੀ ਵੱਲ ਮੁੜ ਪਏ ਜਦੋਂ ਪਿਛੋਂ ਮੋਰਚੇ ’ਚੋਂ ਭੈਣਾਂ ਨੇ ਫੋਨ ਖੜਕਾ ਦਿੱਤੇ। 

             ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਭੈਣ ਦਲਜੀਤ ਕੌਰ ੨੭ ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚੇ ’ਚ ਕੁੱਦੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਹ ਆਖਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਹੁਣ ਇਹ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਪੈਲੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਪਊ, ਭਲਕ ਨੂੰ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਪਾਉਣਗੇ। ਉਸ ਨੇ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਹਰ ਘਰ ’ਚੋਂ ਇੱਕ ਇੱਕ ਜੀਅ ਹੁਣ ਦਿੱਲੀ ਪੁੱਜੇ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਹੁਣ ‘ਦਿੱਲੀ ਚੱਲੋ’ ਦੇ ਹੋਕੇ ਗੂੰਜਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ। ਸੰਕਟ ਦੇ ਮੌਕੇ ਹੁਣ ਬਰਨਾਲਾ ਜ਼ਲ੍ਹਿੇ ’ਚੋਂ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਜਥੇਬੰਦੀ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਮੋਰਚੇ ਵਿਚ ਜਾਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਮਿਹਣੇ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਹੁਣ ਘੇਸਲ ਵੱਟ ਗਏ ਤਾਂ ਪੱਟੇ ਜਾਵਾਂਗੇ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਮੁੜ ਇੱਕ ਜੋਸ਼ ਉੱਠਿਆ ਹੈ। ਕਿਸਾਨੀ ਘੋਲ ਲਈ ਹੁਣ ਮੋੜ ਤਿਲਕਵਾਂ ਹੈ। ਘੋਲ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਹੁਣ ਲੋਕ ਛੱਤਰੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਸਕੂਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਹਸ਼ਨਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਆਖਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿੰਝ ਖਾਲੀ ਮੁੜ ਜਾਈਏ। ਉਸ ਨੇ ਭਾਵੁਕ ਸੁਰ ’ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਰਾਵੋਂ! ਜੇ ਹੁਣ ਨਾ ਦਿੱਲੀ ਪੁੱਜੇ ਤਾਂ ਕਿਹੜੇ ਮੂੰਹ ਨਾਲ ਗੁੱਟ ’ਤੇ ਰੱਖੜੀ ਬੰਨ੍ਹਾਵੋਗੇ।’ ਕਿਸਾਨ ਆਗੂ ਮੇਘ ਰਾਜ ਰੱਲਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੱਜ ਹਰਿਆਣਾ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਦਿੱਲੀਓਂ ਮੁੜ ਰਹੇ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਹਣਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ, ‘ਜੇ ਵਾਪਸ ਮੁੜਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਚੂੜੀਆਂ ਲੈ ਜਾਓ।’ 

                                     ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕਾਫਲੇ ਜਾਣਗੇ: ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਕੌਰ

ਆਲ ਪੰਜਾਬ ਆਂਗਣਵਾੜੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਕੌਰ ਨੇ ਜਥੇਬੰਦੀ ਦੀ ਹੰਗਾਮੀ ਮੀਟਿੰਗ ਬੁਲਾ ਲਈ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਕਿਸਾਨੀ ਘੋਲ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਦਿੱਲੀ ਵੱਲ ਚਾਲੇ ਪਾਏ ਜਾ ਸਕਣ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਲਈ ਹੁਣ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੇ ਪਲ ਹਨ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਔਖੇ ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਕਾਫਲਿਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦਿੱਲੀ ਜਾਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ 18 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਧਿਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਉਲੀਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।