ਹਰਿਆਣਾ ਚੋਣਾਂ 
                                ‘ਨੋਟਾ’ ਨੇ ‘ਆਪ’ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ..! 
                                                        ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ 

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਹਰਿਆਣਾ ਚੋਣਾਂ ’ਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਹਾਲਤ ਏਨੀ ਪਤਲੀ ਨਜ਼ਰ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਕਰੀਬ 10 ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ‘ਆਪ’ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨਾਲੋਂ ‘ਨੋਟਾ’ ਨੂੰ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ‘ਆਪ’ ਸੁਪਰੀਮੋ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦਾ ਹਰਿਆਣਾ ਜੱਦੀ ਸੂਬਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਹਰਿਆਣਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਧੂੰਆਂ ਧਾਰ ਪ੍ਰਚਾਰ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਮਗਰੋਂ ਹਰਿਆਣਾ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਕਮਾਨ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਲੈ ਲਈ ਸੀ ਅਤੇ ਦਰਜਨਾਂ ਅਸੈਂਬਲੀ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿਚ ਰੋਡ ਸ਼ੋਅ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਦੂਸਰੀ ਵਾਰ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਸੂਬੇ ਚੋਂ ਹੀ ਖ਼ਾਲੀ ਹੱਥ ਮੁੜਨਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਹੁਣ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਸਿਰ ’ਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਐਨ ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ‘ਆਪ’ ਲਈ ਹਰਿਆਣਾ ਚੋਂ ਇਹ ਬੁਰੀ ਖ਼ਬਰ ਆਈ ਹੈ। ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿਰਸਾ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਨੋਟਾ ਨੂੰ 1115 ਵੋਟਾਂ ਅਤੇ ‘ਆਪ’ ਉਮੀਦਵਾਰ ਸ਼ਿਆਮ ਸੁੰਦਰ ਨੂੰ 853 ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਫ਼ਰੀਦਾਬਾਦ ਤੋਂ ‘ਆਪ’ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਮਹਿਤਾ ਨੂੰ 926 ਵੋਟਾਂ ਅਤੇ ਨੋਟਾ ਨੂੰ 1025 ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। 

        ਘਨੌਰ ਤੋਂ ਨੋਟਾ ਨੂੰ 230 ਤੇ ‘ਆਪ’ ਨੂੰ 174 ਵੋਟਾਂ ਪਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ‘ਆਪ’ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੌਵੇਂ ਨੰਬਰ ’ਤੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਲਕਾ ਨੂਹ ’ਚ ਨੋਟਾ ਨੂੰ 369 ਅਤੇ ‘ਆਪ’ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ 222 ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਝੀਰਕਾ, ਰਾਏ, ਹੋਦਲ, ਅਟੀਲੀ ਅਤੇ ਅੰਬਾਲਾ ਕੈਂਟ ਆਦਿ ਵਿਚ ‘ਆਪ’ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨਾਲੋਂ ਨੋਟਾ ਅੱਗੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਰਿਆਣਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ‘ਆਪ’ ਵੱਲੋਂ 88 ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਚੋਣ ਲੜੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਜ਼ੀਰ ਅਤੇ ਵਿਧਾਇਕ ਵੀ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਵਿਚ ਡਟੇ ਸਨ। ‘ਆਪ’ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ ਜਗਾਧਰੀ ਤੋਂ ਆਦਰਸ਼ਪਾਲ ਨੂੰ 43,813 ਵੋਟਾਂ ਪਈਆਂ ਹਨ ਜੋ ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ ’ਤੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ‘ਆਪ’ ਨੂੰ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਭਿਵਾਨੀ ਤੋਂ ‘ਆਪ’ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ 17,573 ਵੋਟਾਂ, ਬਾਦਸ਼ਾਹਪੁਰ ਤੋਂ 12,943 ਅਤੇ ਰਿਵਾੜੀ ਤੋਂ 18,427 ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਹਰਿਆਣਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ‘ਆਪ’ ਆਪਣਾ ਖਾਤਾ ਵੀ ਖੋਲ੍ਹ ਨਹੀਂ ਸਕੀ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਚੋਣਵੀਂਆਂ ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਹੀ ‘ਆਪ’ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮਾਨਤ ਬਚਾ ਸਕੀ ਹੈ। 

        ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਚ 31 ਸੀਟਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਪਈ ਹੈ। ਘਨੌਰ ਵਿਚ ਸਿਰਫ਼ 174 ਵੋਟਾਂ, ਹੋਦਲ ਵਿਚ 292 ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ 21 ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਤੱਕ ਵੋਟ ਪਈ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਅੰਬਾਲਾ ਸਿਟੀ ’ਚ ‘ਆਪ’ ਨੂੰ 1492 ਵੋਟਾਂ, ਮੁਲਾਨਾ ਵਿਚ 1071 ਵੋਟਾਂ, ਬਰੋਦਾ ਵਿਚ 1286 ਵੋਟਾਂ, ਕਲਾਨੌਰ ਵਿਚ 1062 ਵੋਟਾਂ, ਸੋਨੀਪਤ ਵਿਚ 1200 ਵੋਟਾਂ, ਯਮੁਨਾਨਗਰ ਵਿਚ 1655 ਵੋਟਾਂ, ਇੰਦਰੀ ਵਿਚ 1483 ਵੋਟਾਂ, ਪਾਣੀਪਤ ਦਿਹਾਤੀ ਵਿਚ 1682 ਵੋਟਾਂ ਅਤੇ ਮਹੇਂਦਰਗੜ ਵਿਚ 1740 ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਚ ਨੌ ਹਲਕੇ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਚਾਰ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਸੱਤ ਹਜ਼ਾਰ ਦਰਮਿਆਨ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿਚ ਡੱਬਵਾਲੀ ਤੋਂ ‘ਆਪ’ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ 6606 ਵੋਟਾਂ, ਰਣੀਆ ਤੋਂ 4697 ਵੋਟਾਂ, ਨਾਰਨੌਲ ਤੋਂ 6188 ਵੋਟਾਂ, ਅਸੌਂਧ ਤੋੀ 4290 ਵੋਟਾਂ,ਮਹਿਮ ਤੋਂ 8610 ਵੋਟਾਂ, ਕਲਾਇਤ ਤੋਂ ‘ਆਪ’ ਨੂੰ 5482 ਵੋਟਾਂ ਅਤੇ ਗੂਹਲਾ ਤੋਂ 4540 ਵੋਟਾਂ ‘ਆਪ’ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਆਈਆਂ ਹਨ। 

        ਜਦੋਂ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਚੋਣ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਸੀ ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੂੰ ‘ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਪੁੱਤ’ ਕਹਿ ਕੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਵੱਲੋਂ ਹਰਿਆਣਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਰੰਟੀਆਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕੀਆਂ। ਸੁਨੀਤਾ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ‘ਆਪ’ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਦਿਨ ਰਾਤ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ‘ਆਪ’ ਨੂੰ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਚ ਸਿਰਫ਼ 1.79 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵੋਟ ਮਿਲੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਸਪਾ ਨੂੰ 1.82 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵੋਟ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਸਾਲ 2019 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ‘ਆਪ’ ਨੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਚ 46 ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਚੋਣ ਲੜੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸਭ ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਹਾਰ ਦਾ ਮੂੰਹ ਦੇਖਣਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਦੂਸਰੀ ਵਾਰ ‘ਆਪ’ ਨੂੰ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਚ ਕਰਾਰਾ ਝਟਕਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਰਿਆਣਾ ਦੀ ਸੀਮਾ ਐਨ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਪ੍ਰੰਤੂ ਦਿੱਲੀ ਸੀਮਾ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ‘ਆਪ’ ਕਾਫ਼ੀ ਪਛੜੀ ਹੈ।