ਵੀ.ਆਈ.ਪੀ ਹਲਕਾ
           ਜਿਥੇ ਨਾਹਰੇ ਮਾਰਨੇ ਪੈਂਦੇ ਨੇ ਮਹਿੰਗੇ
                                 ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ
ਬਠਿੰਡਾ :  ਪੰਜਾਬ ਭਰ ਚੋਂ ਇਕੋ ਇੱਕ ਬਾਦਲਾਂ ਦਾ ਹਲਕਾ ਹੈ ਜਿਥੇ ਸਰਕਾਰ ਖਿਲਾਫ ਨਾਹਰੇ ਮਾਰਨ ਵਾਲੇ ਕਰੀਬ 5250  ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਪੁਲੀਸ  ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਹੱਕ ਸੱਚ ਲਈ ਲੋਕ ਇਸ ਵੀ.ਆਈ.ਪੀ ਹਲਕੇ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਉਤਰੇ, ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਉਨ•ਾਂ ਤੇ  ਧੜਾਧੜ ਪੁਲੀਸ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਲੰਘੇ ਅੱਠ ਵਰਿ•ਆਂ ਵਿਚ ਬਠਿੰਡਾ ਜ਼ੋਨ ਦੇ ਸੱਤ ਜ਼ਿਲਿ•ਆਂ ਵਿਚ ਕਰੀਬ ਛੇ ਹਜ਼ਾਰ  ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਪੁਲੀਸ ਕੇਸ ਦਰਜ ਹੋਏ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਚੋਂ ਇਕੱਲੇ ਬਠਿੰਡਾ ਜਿਲ•ੇ ਅਤੇ ਹਲਕਾ ਲੰਬੀ ਵਿਚ 5250 ਲੋਕਾਂ ਤੇ  ਕੇਸ ਦਰਜ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਨ•ਾਂ ਪੁਲੀਸ ਕੇਸਾਂ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਗਿਣਤੀ ਅਣਪਛਾਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਲਕੇ ਦੇ ਥਾਣਾ ਲੰਬੀ ਵਿਚ 1 ਅਪਰੈਲ 2007 ਤੋਂ ਜੂਨ 2015 ਤੱਕ 1399 ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਪੁਲੀਸ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜੋ ਧਾਰਾ  107,151 ਤਹਿਤ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਲੋਕ ਜੇਲ• ਭੇਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ,ਉਨ•ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਇਨ•ਾਂ ਵਿਚ ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ  ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਵੀ ਪੁਲੀਸ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
                ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਅਕਾਲੀ ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ ਬਣੀ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਬਠਿੰਡਾ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਛੋਟੀ ਵੱਡੀ ਚੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਬਠਿੰਡਾ ਵਿਚ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਧਿਰਾਂ ਦੇ ਪੱਕੇ ਤੰਬੂ ਵੀ ਲੱਗਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਆਰ.ਟੀ.ਆਈ ਤਹਿਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਇਰਾਦਾ ਕਤਲ ਵਰਗੇ ਪੁਲੀਸ ਕੇਸ ਵੀ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਤੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਧਿਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਤੇ ਇਹ ਕੇਸ ਦਰਜ ਹੋਏ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਨੇ ਇਨਸਾਫ ਖਾਤਰ ਸ਼ਾਤਮਈ ਮਾਰਚ ਵਿਚ ਕੁੱਦਣਾ ਚਾਹਿਆ। ਸਰਕਾਰੀ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਬਠਿੰਡਾ ਜ਼ਿਲ•ੇ ਵਿਚ 3850 ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਪੁਲੀਸ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ । ਇਕੱਲੇ ਥਾਣਾ ਸਿਵਲ ਲਾਈਨ ਵਿਚ 2207 ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਕੇਸ ਦਰਜ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਥਾਣੇ ਵਿਚ 12 ਫਰਵਰੀ 2014 ਨੂੰ ਇੱਕੋਂ ਵੇਲੇ 1500 ਅਣਪਛਾਤੇ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਪਰਚਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅੱਠ ਵਰਿ•ਆਂ ਵਿਚ ਦਰਜ ਹੋਏ 10 ਕੇਸਾਂ ਇਸ ਵੇਲੇ ਵੀ ਜੇਰੇ ਤਫਤੀਸ ਹਨ।
               ਪੰਜਾਬ ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਟਰੈਫਿਕ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਡਿਊਟੀ ਵਿਚ ਵਿਘਨ ਪਾਉਣ ਦੇ ਕੇਸ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਧਿਰਾਂ ਤੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਥਾਣਾ ਥਰਮਲ ਵਿਚ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਤੇ 17 ਕੇਸ ਦਰਜ ਹੋਏ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਚੋਂ 11 ਕੇਸਾਂ ਵਿਚ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਮਾਮੂਲੀ ਜੁਰਮਾਨੇ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਹੈ। ਬਠਿੰਡਾ ਪੁਲੀਸ ਬਹੁਤਾ ਸਮਾਂ ਤਾਂ ਧਰਨੇ ਮੁਜ਼ਾਹਰਿਆਂ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਜਾਂ ਫਿਰ ਵੀ.ਆਈ.ਪੀ ਡਿਊਟੀ ਵਿਚ ਕੱਢਦੀ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜ਼ਿਲ•ਾ ਮੁਕਤਸਰ ਵਿਚ ਰੋਸ ਮੁਜ਼ਾਹਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ 1487 ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਪੁਲੀਸ ਕੇਸ ਦਰਜ ਹੋਏ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਚੋਂ 1399 ਇਕੱਲੇ ਲੰਬੀ ਥਾਣੇ ਵਿਚ ਹੋਏ ਹਨ। ਥਾਣਾ ਲੰਬੀ ਵਿਚ 3 ਦਸੰਬਰ 2011 ਨੂੰ 130 ਵੈਟਰਨਰੀ ਇੰਸਪੈਕਟਰਾਂ ਤੇ ਧਾਰਾ 307,283,186,353 ਤਹਿਤ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਵੇਂ 25 ਮਾਰਚ 2015 ਨੂੰ 9 ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਪਰਚਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 5 ਮਈ 2011 ਨੂੰ ਥਾਣਾ ਲੰਬੀ ਵਿਚ 610 ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਪੁਲੀਸ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ  ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਿ 21 ਅਗਸਤ 2008 ਨੂੰ ਕਰੀਬ 300 ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਤੇ ਪਰਚਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲੀਸ ਸੰਘਰਸ਼ੀ  ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਲੰਬੀ ਦੀ ਜੂਹ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
             ਸਰਕਾਰੀ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜ਼ਿਲ•ਾ ਫਿਰੋਜਪੁਰ ਵਿਚ ਲੰਘੇ ਅੱਠ ਵਰਿ•ਆਂ ਵਿਚ 218 ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਪੁਲੀਸ ਕੇਸ ਦਰਜ ਹੋਏ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਜ਼ਿਲ•ਾ ਫਾਜਿਲਕਾ ਵਿਚ 60 ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ•ਾਂ ਜ਼ਿਲ•ਾ ਫਰੀਦਕੋਟ ਵਿਚ 47 ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਏਦਾ ਦੇ ਕੇਸ ਦਰਜ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨ•ਾਂ ਬਠਿੰਡਾ ਜ਼ਿਲ•ੇ ਵਿਚ ਕਈ ਕਿਸਾਨ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਧਾਰਾ 107,151 ਤਹਿਤ ਹੀ ਜੇਲ• ਵਿਚ ਡੱਕੀ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਟੀਚਰਜ ਹੋਮ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਪੁਲੀਸ ਗੇਟ ਨੂੰ ਜਿੰਦਰਾ ਮਾਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਨਾਗਰਿਕ ਚੇਤਨਾ ਮੰਚ ਦੇ ਜਗਮੋਹਨ ਕੌਸ਼ਲ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਸੀ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਚੋਂ ਇਕੱਲੇ ਬਠਿੰਡਾ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਬੋਲਣ ਤੇ ਹੱਕ ਮੰਗਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਖੋਹਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਪੁਲੀਸ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
             ਲੋਕ ਮੋਰਚਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਅਤੇ ਐਡਵੋਕੇਟ ਸ੍ਰੀ ਐਨ.ਕੇ.ਜੀਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਸੀ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਠਿੰਡਾ ਵਿਚ ਤਾਂ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਰਗੇ ਹਾਲਾਤ ਬਣਾਏ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕ ਲਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਕੁੱਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਤੇ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਨ•ਾਂ ਆਖਿਆ ਕਿ ਰੋਸ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਨਾ ਕੋਈ ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦੂਸਰੀ ਤਰਫ ਜ਼ਿਲ•ਾ ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਚਾਹਿਲ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਸੀ ਕਿ ਲੰਬੀ ਵੀ.ਆਈ.ਪੀ ਹਲਕਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਥੇ ਧਰਨੇ ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ ਜਿਆਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਪੁਲੀਸ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਜਿਆਦਾ ਹੋਣੀ ਵੀ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ। ਬਠਿੰਡਾ ਜ਼ੋਨ ਦੇ ਆਈ.ਜੀ ਸ੍ਰੀ ਬੀ.ਕੇ.ਬਾਵਾ ਨੇ ਰੁਝੇਵੇਂ ਵਿਚ ਹੋਣ ਦੀ ਗੱਲ ਆਖੀ।