ਐਮ.ਐਲ.ਏ ਸਾਹਿਬ !
                        ਤੁਹਾਡਾ 'ਲਾਡਲਾ' ਹਾਜ਼ਰ ਹੈ।
                                      ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ
ਬਠਿੰਡਾ  : ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਏਦਾ ਦੇ ਐਮ.ਐਲ.ਏ ਵੀ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਧੀਆਂ ਪੁੱਤਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਪੀ.ਏ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਵਿਧਾਇਕ ਏਦਾ ਦੇ ਵੀ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਪੜ•ੇ ਲਿਖਿਆ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੀ.ਏ ਬਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਬਹੁਤਿਆਂ ਦੇ ਪੀ.ਏ ਵੀ ਵੱਧ ਪੜੇ• ਲਿਖੇ ਹਨ। ਦਰਜਨ ਕੁ ਏਦਾ ਦੇ ਐਮ.ਐਲ.ਏ ਵੀ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਨੇ ਪੀ.ਏ ਰੱਖੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਪਤਾ ਇਹ ਵੀ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਨੇ ਕਾਗਜਾਂ 'ਚ ਆਪਣੇ ਨੌਕਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੀ.ਏ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਭਾਫ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸੂਚਨਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਨੂੰਨ ਤਹਿਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਸੂਚਨਾ ਚੋਂ ਪੀ.ਏ ਰੱਖਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਕਈ ਰੰਗ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ,ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 19 ਕੈਬਨਿਟ ਵਜ਼ੀਰ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਸੰਸਦੀ ਸਕੱਤਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 16 ਹੈ। ਬਾਕੀ 80 ਵਿਧਾਇਕ ਬਚਦੇ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਚੋਂ 9 ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਪੀ.ਏ ਰੱਖੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਲੋਂ ਪੀ.ਏ ਰੱਖਣ ਖਾਤਰ ਬਕਾਇਦਾ ਤਨਖਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਿਧਾਇਕ ਤਾਂ ਪੀ.ਏ ਵਾਲੀ ਤਨਖਾਹ ਜੇਬ ਵਿੱਚ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪੀ.ਏ ਆਦਿ ਕਾਗ਼ਜ਼ਾਂ 'ਚ ਦਿਖਾ ਕੇ ਕੰਮ ਚਲਾਈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਧਾਇਕ ਪੀ.ਏ ਰੱਖਣ ਵੇਲੇ ਵੱਡੀ ਯੋਗਤਾ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਪੀ.ਏ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਾਂ ਫਿਰ ਇੰਝ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵੱਧ ਪੜਿਆਂ ਲਿਖਿਆ ਪੀ.ਏ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਪਾਸਾ ਵੱਟਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ•ਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰਨਾਂ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ,ਉਹ ਵਿਧਾਇਕ ਪੀ.ਏ ਵੀ ਆਪਣੇ ਧੀ ਪੁੱਤਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
         ਸਰਕਾਰੀ ਸੂਚਨਾ ਅਨੁਸਾਰ ਜ਼ਿਲ•ਾ ਮੋਗਾ ਦੇ ਹਲਕਾ ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸ਼ਾਂਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲੜਕੇ ਲਾਲ ਇੰਦਰ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸ਼ਾਂਤ ਨੂੰ ਹੀ ਆਪਣਾ ਪੀ.ਏ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਲੜਕੇ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਜਮ•ਾਂ ਦੋ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿਧਾਇਕ ਖੁਦ ਗਰੈਜੂਏਟ ਹੈ। ਵਿਧਾਇਕ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤ ਦੇ ਪੀ.ਏ ਹੋਣ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਵੀ ਕਾਫੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਲ•ਾ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਹਲਕਾ ਨੂਰਮਹਿਲ ਤੋਂ ਮਹਿਲਾ ਵਿਧਾਇਕ ਰਾਜਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਹਲਕੇ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਮਹਿਲਾ ਵਿਧਾਇਕ ਨੇ ਆਪਣੀ ਧੀ ਕੁਮਾਰੀ ਗੁਰਿੰਦਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪੀ.ਏ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕੁਮਾਰੀ ਗੁਰਿੰਦਰ ਹੀ ਆਪਣੀ ਵਿਧਾਇਕ ਮਾਂ ਦੀ ਪੀ.ਏ ਬਣ ਕੇ ਸਭ ਡਿਊਟੀ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਧਾਇਕ ਪਿੰਡ ਭੁੱਲਰ ਦੀ ਵਸਨੀਕ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ•ਾਂ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਦੇ ਹਲਕਾ ਦੀਨਾ ਨਗਰ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਹੀ ਆਪਣਾ ਪੀ.ਏ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਵਿਧਾਇਕ ਦਾ ਲੜਕਾ ਵਿਕਾਸ ਚੰਦਰ ਕਸਯਪ ਆਪਣੇ ਬਾਪ ਨਾਲ ਪੀ.ਏ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਧਾਇਕ ਦੇ ਲੜਕੇ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਬੀ.ਏ,ਬੀ.ਐਡ ਹੈ। ਕਈ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਪੀ.ਏ ਦੇ ਅਡਰੈਸ ਤੋਂ ਇਹ ਸ਼ੱਕ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ•ਾਂ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨੌਕਰਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਪੀ.ਏ ਬਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਪ੍ਰੰਤੂ ਲਿਖਤੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
          ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ 15 ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੀ ਖੁਦ ਦੀ ਵਿੱਦਿਅਕ ਯੋਗਤਾ ਜਿਆਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਨ•ਾਂ ਦੇ ਪੀ.ਏ ਕਾਫੀ ਘੱਟ ਪੜ•ੇ ਲਿਖੇ ਹਨ। ਦੂਸਰੀ ਤਰਫ਼ 25 ਵਿਧਾਇਕ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਦੀ ਖੁਦ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਤਾਂ ਘੱਟ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਨ•ਾਂ ਦੇ ਪੀ.ਏ ਵੱਧ ਪੜ•ੇ ਲਿਖੇ ਹਨ। ਕੇਵਲ 17 ਵਿਧਾਇਕ ਹੀ ਏਦਾ ਦੇ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਦੀ ਖੁਦ ਦੀ ਅਤੇ ਪੀ.ਏ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਇੱਕੋ ਜਿੰਨੀ ਹੈ। ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਪੀ.ਏਜ਼ ਦੀ ਵਿੱਦਿਅਕ ਯੋਗਤਾ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ 15 ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਪੀ.ਏਜ ਦੀ ਵਿੱਦਿਅਕ ਯੋਗਤਾ ਜਮ•ਾਂ ਦੋ ਹੀ ਹੈ। 13 ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਪੀ.ਏ ਸਿਰਫ਼ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਪਾਸ ਹੀ ਹਨ। ਇਵੇਂ ਹੀ ਇੱਕ ਵਿਧਾਇਕ ਰਾਜ ਖੁਰਾਣਾ ਜੋ ਕਿ ਹਲਕਾ ਰਾਜਪੁਰਾ ਤੋਂ ਹਨ, ਦੇ ਪੀ.ਏ ਰੂਪ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਵਿੱਦਿਅਕ ਯੋਗਤਾ ਅੱਠਵੀਂ ਪਾਸ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 34 ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਪੀ.ਏ ਗਰੈਜੂਏਟ ਵੀ ਹਨ। ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਵਿਧਾਇਕ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਦੇ ਪੀ.ਏ ਪੋਸਟ ਗਰੈਜੂਏਟ ਹਨ। ਭੁਲੱਥ ਤੋਂ ਐਮ.ਐਲ.ਏ ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਦਾ ਪੀ.ਏ ਮੁਨੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਤਾਂ ਬੀ.ਟੈਕ ਹੈ। ਅਬੋਹਰ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਸੁਨੀਲ ਕੁਮਾਰ ਜਾਖੜ ਦਾ ਪੀ.ਏ ਰਜਿੰਦਰ ਕੁਮਾਰ ਬੀ.ਏ,ਐਲ.ਐਲ.ਬੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿਧਾਇਕ ਜਗਦੀਸ਼ ਰਾਜ ਦਾ ਪੀ.ਏ ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਬੀ.ਏ,ਬੀ.ਐਡ ਅਤੇ ਐਮ.ਐਡ ਹੈ।
                                                   ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੇ ਦਸਵੀਂ ਪਾਸ ਪੀ.ਏ
      ਵਿਧਾਇਕ ਰਾਣਾ ਕੰਵਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਪੀ.ਏ ਦਸਵੀਂ ਪਾਸ ਹੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ•ਾਂ ਵਿਧਾਇਕ ਲਖਵੀਰ ਸਿੰਘ ਲੋਧੀਨੰਗਲ,ਵਿਧਾਇਕ ਮੋਹਣ ਲਾਲ ਅਤੇ ਵਿਧਾਇਕ ਮਲਕੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਪੀ.ਏ ਵੀ ਦਸਵੀਂ ਪਾਸ ਹੀ ਹੈ। ਵਿਧਾਇਕ ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸੋਨੀ ਦਾ ਪੀ.ਏ ਸਤੀਸ਼ ਜੇਤਲੀ ਹਾਇਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਪਾਸ ਹੈ। ਇਵੇਂ ਹੀ ਵਿਧਾਇਕ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਧੀਮਾਨ,ਵਿਧਾਇਕ ਸੁਰਿੰਦਪਾਲ ਸਿੰਘ ਸਿਬੀਆ ਅਤੇ ਵਿਧਾਇਕ ਸਵਰਨਾ ਰਾਮ ਦਾ ਪੀ.ਏ ਵੀ ਦਸਵੀਂ ਪਾਸ ਹੀ ਹੈ। ਸੂਚਨਾ ਤੋਂ ਇਹ ਵੀ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਵੀ ਪੀ.ਏ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਕਈ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਜਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਚੋਂ ਹੀ ਪੀ.ਏ ਰੱਖੇ ਹਨ। ਹਲਕਾ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਜੀਤਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਪਥਰਾਲਾ ਦੇ ਲੜਕੇ ਜਸਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪੀ.ਏ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।