ਫ਼ਸਲ ਜੋਬਨ ’ਤੇ
                              ਕਣਕ ਦੇ ਭਾਅ ਨੇ ਅਸਮਾਨ ਛੂਹਿਆ
                                                        ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ  

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਇਸ ਵੇਲੇ ਜਦੋਂ ਕਣਕ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਜੋਬਨ ’ਤੇ ਹੈ ਤਾਂ ਅਗਲੀ ਵਾਢੀ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਕਣਕ ਦਾ ਭਾਅ ਹੁਣ 3500 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਲੱਗਿਆ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦੀ ਭਾਰੀ ਕਮੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਕਣਕ ਦਾ ਭਾਅ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇੰਨਾ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਹਾੜੀ ਦੇ ਮੰਡੀਕਰਨ ਸੀਜ਼ਨ (ਅਪਰੈਲ 2024 ਵਿੱਚ) ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦਾ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ 2275 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਸੀ। ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਐਤਕੀਂ ਆਟੇ ਦਾ ਭਾਅ 3800 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਤੱਕ ਪੁੱਜਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਕੱਲ੍ਹ ਆਟੇ ਦਾ ਭਾਅ 3600-3700 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਮਈ ਵਿਚ ਇਹੋ ਭਾਅ 2650 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਦਾ ਸੀ। ਕਣਕ ਦੀ ਮੰਗ ਤੇ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਪਾੜੇ ਨੇ ਅੱਜ ਓਪਨ ਮਾਰਕੀਟ ਸੇਲ ਸਕੀਮ (ਓਐੱਮਐੱਸਐੱਸ) ਨਿਲਾਮੀ ਦੌਰਾਨ ਔਸਤ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ 3100 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਟਾ ਮਿੱਲਾਂ, ਬਰੈੱਡ ਅਤੇ ਬੇਕਰੀ ਯੂਨਿਟ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਲਈ ਕਣਕ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਮਹਿੰਗਾ ਸੌਦਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਦੇ ਸੂਤਰ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਣਕ ਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵੀ 3500 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵਿਕ ਰਹੀ ਹੈ। 

         ਮੌਜੂਦਾ ਕਣਕ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਇਸ ਵਾਰ ਕਾਫ਼ੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ’ਚ ਹੀ ਵਾਹ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਣਕ ਦੀ ਦੁਬਾਰਾ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨੀ ਪਈ ਹੈ। ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦਿਆਲਪੁਰਾ ਭਾਈਕਾ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਰਣਬੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਐਤਕੀਂ ਲਾਗਤ ਖ਼ਰਚੇ ਵਧ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਪਿੱਛੇ ਪੰਜ ਤੋਂ ਛੇ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦਾ ਵਾਧੂ ਖਰਚਾ ਪੈ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਆਟਾ ਮਿੱਲਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵੱਧ ਭੁਗਤਾਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਆਟੇ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਵੱਡੀਆਂ ਆਟਾ ਮਿੱਲਾਂ ਸਮਰੱਥਾ ’ਤੇ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਫਲੋਰ ਮਿੱਲਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨਰੇਸ਼ ਘਈ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪ ਲੰਘੇ ਸਾਲ ਕੁੱਲ ਕਣਕ ਵਿੱਚੋਂ 95 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਣਕ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਖ਼ਰੀਦ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਖ਼ਰੀਦ ਘੱਟ ਰਹਿ ਗਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਣਕ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਦੋ ਲੱਖ ਟਨ ਕਣਕ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਕਣਕ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ। ਐੱਫਸੀਆਈ ਨੇ ਦਸੰਬਰ ਤੋਂ ਸਟਾਕ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਹਰ ਹਫ਼ਤੇ ਨਿਲਾਮੀ ਵਿੱਚ 14000 ਮੀਟਰਿਕ ਟਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 

           ਬ੍ਰੈੱਡ ਤੇ ਬਿਸਕੁਟ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੌਨ ਗਰੁੱਪ ਆਫ਼ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਅਫ਼ਸਰ ਪ੍ਰਵੀਨ ਗਰਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੰਗ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਵਿਚਲੇ ਖੱਪੇ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਲਈ ਐੱਫ਼ਸੀਆਈ ਨੂੰ ਹਰ ਹਫ਼ਤੇ ਓਐੱਮਐੱਸਐੱਸ ਤਹਿਤ ਹੋਰ ਕਣਕ ਜਾਰੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੀ ਵਾਰ ਅਕਤੂਬਰ ’ਚ ਬਰਾਊਨ ਬਰੈੱਡ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ 5 ਰੁਪਏ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ (ਐੱਫਸੀਆਈ) ਦੇ ਖੇਤਰੀ ਜਨਰਲ ਮੈਨੇਜਰ ਬੀ ਸ੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਣਕ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਜਨਵਰੀ ਅਤੇ ਅਪਰੈਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਅਨਾਜ ਦੀ ਘਾਟ ਝੱਲਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਮੰਗ ਅਤੇ ਉਪਲਬਧਤਾ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਓਐੱਮਐੱਸਐੱਸ ਅਧੀਨ ਕਣਕ ਜਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੀਮਤਾਂ ’ਚ ਸਥਿਰਤਾ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

                              ਮੋਦੀ ਪਟਕਾ
       ਐਫ.ਸੀ.ਆਈ ਕਣਕ ਖ਼ਰੀਦਣ ਤੋਂ ਭੱਜੀ
                            ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ
ਬਠਿੰਡਾ : ਭਾਰਤੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਨੇ ਐਤਕੀਂ ਕਣਕ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਹੱਥ ਖਿੱਚ ਲਏ ਹਨ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਹੱਥਾਂ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਪੈ ਗਈ ਹੈ। ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਦੇ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੇ ਸਾਫ਼ ਆਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਅਗਰ ਰੇਲ ਮੂਵਮੈਂਟ ਹੋਈ ਤਾਂ ਹੀ ਕਣਕ ਖ਼ਰੀਦ ਕਰਾਂਗੇ। ਵੱਡੀ ਬਿਪਤਾ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰਨ ਲਈ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਕਮੀ ਦੀ ਬਣੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਬਹਾਨੇ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਨੂੰ ਅਨਾਜ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ ਤੋਂ ਖਹਿੜਾ ਛੁਡਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਬਠਿੰਡਾ ਤੇ ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਪਿਛਲੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਵੱਲੋਂ 20 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੱਕ ਕਣਕ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ ਹੈ ਪ੍ਰੰਤੂ ਹੁਣ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਭੱਜ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ 20 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੋਂ ਖ਼ਰੀਦ ਘਟਾ ਕੇ 10 ਫ਼ੀਸਦੀ ਕਰਾ ਲਈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਪੰਜ ਫ਼ੀਸਦੀ ਕਰਨ ਦੀ ਹੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਨੇ ਗੱਲ ਆਖੀ ਹੈ। ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਨੇ ਬਠਿੰਡਾ ਅਤੇ ਮਾਨਸਾ ਦੇ 44 ਖ਼ਰੀਦ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿਚ ਕਣਕ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ ਕਰਨੀ ਸੀ ਪ੍ਰੰਤੂ ਹੁਣ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਬਦਲਵੇਂ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
                   ਕਈ ਖ਼ਰੀਦ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿਚ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਖ਼ਰੀਦ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਐਫ.ਸੀ.ਆਈ ਨਾਲ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਨੇ ਬਠਿੰਡਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਿਰਫ਼ 2500 ਮੀਟਰਿਕ ਟਨ ਕਣਕ ਦੀ ਹੀ ਖ਼ਰੀਦ ਕੀਤੀ ਹੈ।  ਭਾਰਤੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਨੂੰ ਬਠਿੰਡਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ 21 ਖ਼ਰੀਦ ਕੇਂਦਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਮੌੜ,ਗੋਨਿਆਣਾ,ਸੰਗਤ,ਨਥਾਣਾ, ਭੁੱਚੋ ਅਤੇ ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਖ਼ਰੀਦ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿਚ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਦਬਾਓ ਬਣਾਇਆ ਤਾਂ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਦੇ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੇ ਹੱਥ ਖੜੇ੍ਹ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਕੋਲ ਬਠਿੰਡਾ ਮਾਨਸਾ 12 ਲੱਖ ਮੀਟਰਿਕ ਟਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਕਵਰਡ ਗੋਦਾਮ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ 13.50 ਲੱਖ ਮੀਟਰਿਕ ਟਨ ਚੌਲ ਆ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਨੇ ਤਰਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁਦਾਮ ਓਵਰਲੋਡ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਕਣਕ ਖ਼ਰੀਦ ਤੋਂ ਬੇਵੱਸ ਹਨ।
        ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਵੱਲੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਕਵਰਡ ਗੁਦਾਮਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਾਮਾਂ ਮੰਡੀ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਰੇਲਵੇ  ਮੂਵਮੈਂਟ ਰੁਕ ਗਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਰੇਲਵੇ ਦਾ ਕੋਈ ਤਕਨੀਕੀ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਖੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਦੇ ਮੈਨੇਜਰ (ਖਰੀਦ) ਸ੍ਰੀ ਸਿਧਾਰਥ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਅਗਰ ਕੋਈ ਰੇਲਵੇ ਰੈਕ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਹੀ ਉਹ ਕਣਕ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ ਸੰਭਵ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਨਿਗਮ ਕੋਲ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰਨ ਲਈ ਜਗ੍ਹਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਖ਼ਰੀਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬੇਵੱਸ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਤਾਂ ਖ਼ਰੀਦ ਸਿਰਫ਼ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਮੂਵਮੈਂਟ ਤੇ ਹੀ ਨਿਰਭਰ ਕਰੇਗੀ। ਸੂਤਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਏਦਾ ਦੀ ਪ੍ਰਸਥਿਤੀ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਬਣਨ ਲੱਗੀ ਹੈ।
         ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਦੀ ਕੋਰੀ ਨਾਂਹ ਮਗਰੋਂ ਸਾਰਾ ਭਾਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਖ਼ਰੀਦ ਏਜੰਸੀਆਂ ਤੇ ਪੈਣ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਖ਼ੁਰਾਕ ਤੇ ਸਪਲਾਈਜ਼ ਕੰਟਰੋਲਰ ਸ੍ਰੀ ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਕੋਲ ਵੀ ਏਨੀ ਮੌਕੇ ਤੇ ਜਗ੍ਹਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹਨ ਕਿ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਵੀ ਖ਼ਰੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ ਪ੍ਰੰਤੂ ਫਿਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਈ ਖ਼ਰੀਦ ਕੇਂਦਰਾਂ ਤੇ ਐਫ.ਸੀ.ਆਈ ਨਾਲ ਸ਼ੇਅਰਡ ਮੰਡੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ ਨੂੰ ਲਿਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਖ਼ਰੀਦ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਮੁਕੰਮਲ ਹਨ। ਸੂਤਰ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਉਂਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਕੇਂਦਰੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਦੀ ਇਨਕਾਰੀ ਕੈਪਟਨ ਹਕੂਮਤ ਦੀ ਸਾਖ ਨੂੰ ਸੱਟ ਮਾਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਐਫਸੀਆਈ ਦੀਆਂ ਮੰਡੀਆਂ ਵਿਚ ਰੌਲਾ ਪੈਣ ਦੇ ਅਸਾਰ ਵਧ ਜਾਣੇ ਹਨ।

                                         ਕਪਤਾਨ ਦਾ ਝਟਕਾ
                  ਬਾਦਲਾਂ ਦੇ 'ਦਿਆਲ' ਦੇ ਗੁਦਾਮ ਖਾਲੀ
                                          ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ
ਬਠਿੰਡਾ : ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਅਕਾਲੀ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਕੋਲਿਆਂਵਾਲੀ ਦੇ ਓਪਨ ਪਲਿੰਥਾਂ ਨੂੰ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰਨ ਲਈ ਅਣਫਿੱਟ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਖਰੀਦ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵਰਿ•ਆਂ ਤੋਂ ਕੋਲਿਆਂਵਾਲੀ ਦੇ ਪਲਿੰਥਾਂ ਤੇ ਕਣਕ ਭੰਡਾਰ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਨੇ ਐਤਕੀਂ ਇਨ•ਾਂ ਪਲੰਥਾਂ 'ਤੇ ਕਣਕ ਭੰਡਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਾਸਾ ਵੱਟ ਲਿਆ ਹੈ। ਪਲੰਥਾਂ ਤੇ ਢੁਕਵੇਂ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਨ•ਾਂ ਨੂੰ ਅਣਫਿੱਟ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਵਰਿ•ਆਂ ਵਿਚ ਇਨ•ਾਂ ਪਲੰਥਾਂ 'ਤੇ ਭੰਡਾਰ ਕੀਤੀ ਕਣਕ ਵੀ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਨ•ਾਂ ਪਲੰਥਾਂ 'ਤੇ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰਨ ਦਾ ਕਰੀਬ 15 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਸਲਾਨਾ ਕਿਰਾਇਆ ਤਾਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਕੋਲਿਆਂਵਾਲੀ ਲਾਗੇ ਹੀ ਕੋਲਿਆਂ ਵਾਲੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਓਪਨ ਪਲਿੰਥਾਂ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਕਰੀਬ 5.50 ਲੱਖ ਬੋਰੀ ਭੰਡਾਰਨ ਦੀ ਹੈ। ਇਨ•ਾਂ ਚੋਂ ਦੋ ਪਲਿੰਥਾਂ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਕੋਲਿਆਂ ਵਾਲੀ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਇੱਕ ਪਲਿੰਥ ਉਨ•ਾਂ ਦੇ ਲੜਕੇ ਪਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਖੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਦੇ ਮੈਨੇਜਰ (ਕੁਆਲਟੀ ਕੰਟਰੋਲ) ਅਤੇ ਡਿਪੂ ਮੈਨੇਜਰ ਮਲੋਟ ਨੇ ਇਨ•ਾਂ ਪਲੰਥਾਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਮਗਰੋਂ 12 ਅਪਰੈਲ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉੱਚ ਅਫਸਰਾਂ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਲਿਖ ਕੇ ਇਨ•ਾਂ ਪਲੰਥਾਂ ਨੂੰ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰਨ ਲਈ ਅਣਫਿੱਟ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
                              ਭਾਰਤੀ ਖੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਦੇ ਡਿਪੂ ਮੈਨੇਜਰ ਮਲੋਟ ਸ੍ਰੀ ਵਿਵੇਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਓਪਨ ਪਲਿੰਥਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਤੋਂ ਉਲਟ ਨੀਵੀਂ ਥਾਂ ਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ•ਾਂ ਵਿਚ ਲਾਈਟਿੰਗ ਆਦਿ ਦਾ ਕੋਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਟਰਾਂਸਪੋਰਟੇਸ਼ਨ ਦੀ ਮੂਵਮੈਂਟ ਦੀ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਉਨ•ਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਲੰਥਾਂ ਟੁੱਟੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ•ਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰਨ ਵਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਨ•ਾਂ ਨੇ ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਭੇਜ ਕੇ ਜਾਣੂ ਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਮਾਰਕਫੈਡ ਤਰਫ਼ੋਂ ਕਰੀਬ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਬੋਰੀ ਕਣਕ ਪਿਛਲੇ ਵਰੇ• ਇਨ•ਾਂ ਪਲਿੰਥਾਂ ਤੇ ਭੰਡਾਰ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਕਰੀਬ 9 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਕਿਰਾਇਆ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਾਰਕਫੈਡ ਨੇ ਹੁਣ ਇਨ•ਾਂ ਪਲਿੰਥਾਂ ਤੋਂ ਅਨਾਜ ਹੋਰਨਾਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਸ਼ਿਫਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਮਾਰਕਫੈਡ ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਐਤਕੀਂ ਇਨ•ਾਂ ਪਲਿੰਥਾਂ ਤੇ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ। ਪੰਜਾਬ ਐਗਰੋ ਫੂਡਗਰੇਨ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਕੋਲਿਆਂ ਵਾਲੀ ਖੁਦ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਐਗਰੋ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਵਰ•ੇ ਕਰੀਬ 8 ਹਜ਼ਾਰ ਮੀਟਰਿਕ ਟਨ ਕਣਕ ਇਨ•ਾਂ ਓਪਨ ਪਲਿੰਥਾਂ ਤੇ ਭੰਡਾਰ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਸੀ।
                        ਪੰਜਾਬ ਐਗਰੋ ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਜ਼ਿਲ•ਾ ਮੈਨੇਜਰ ਸ੍ਰੀ ਬੀ.ਪੀ. ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਜਦੋਂ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਉਨ•ਾਂ ਆਖਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਖੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਦਾ ਪੱਤਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਨ•ਾਂ ਪਲਿੰਥਾਂ ਨੂੰ ਅਣਫਿੱਟ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ•ਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਐਤਕੀਂ ਉਹ ਇਨ•ਾਂ ਪਲਿੰਥਾਂ 'ਤੇ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤੀ ਖੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਇਤਰਾਜ਼ ਉਠਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਵੇਂ ਹੀ ਪਨਸਪ ਨੇ ਵੀ ਇਨ•ਾਂ ਪਲਿੰਥਾਂ ਤੇ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।  ਪਨਸਪ ਦੀ ਸਾਲ 2014-15 ਦੀ ਕਰੋੜਾਂ ਦੀ ਕਣਕ ਇਨ•ਾਂ ਪਲਿੰਥਾਂ ਤੇ ਹੀ ਰਾਖ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਪਨਸਪ ਦੇ ਜ਼ਿਲ•ਾ ਮੈਨੇਜਰ ਸ੍ਰੀ ਮਾਨਵ ਜਿੰਦਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਇਨ•ਾਂ ਪਲਿੰਥਾਂ ਤੇ ਜੋ ਉਨ•ਾਂ ਦੀ ਏਜੰਸੀ ਦੀ ਕੁਝ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਕਣਕ ਡੈਮੇਜ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਜਿਸ ਦੇ ਟੈਂਡਰ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਨ•ਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਹੁਣ ਨਵਾਂ ਅਨਾਜ ਇਨ•ਾਂ ਪਲਿੰਥਾਂ ਤੇ ਭੰਡਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਪਾਲਿਸੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਸੂਤਰ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਏਦਾ ਦੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿਚ ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨੋਂ ਓਪਨ ਪਲਿੰਥਾਂ ਖਾਲੀ ਰਹਿ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਹਕੂਮਤ ਤਬਦੀਲੀ ਮਗਰੋਂ ਪਹਿਲੀ ਦਫਾ ਇਸ ਤਰ•ਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਣੀ ਹੈ।
                                       ਸਿਆਸੀ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ : ਕੋਲਿਆਂਵਾਲੀ
ਸਾਬਕਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸ੍ਰ. ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਕੋਲਿਆਂ ਵਾਲੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ•ਾਂ ਦੀਆਂ ਓਪਨ ਪਲਿੰਥਾਂ ਨਵੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਧਰੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਪਲਿੰਥ ਟੁੱਟੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਪਲਿੰਥਾਂ ਦੀ ਕੰਡੀਸ਼ਨ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਹੈ। ਪਲਿੰਥਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕੀ ਸੜਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਖਾਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਖੁਰਾਕ ਨਿਗਮ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਵਾਰੇ ਕੁਝ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਨ•ਾਂ ਆਖਿਆ ਕਿ ਸਿਆਸੀ ਅਧਾਰ ਤੇ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਹੋਰ ਤਾਂ ਕੋਈ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।