ਪਾਵਰਫੁੱਲ
                    ਵਿਧਾਇਕ ਗਿੱਲ ਦਾ 19.85 ਲੱਖ ਦਾ ਬਿੱਲ ਮੁਆਫ..!                                 ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ     

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਹਲਕਾ ਪੱਟੀ ਤੋਂ ਕਾਂਗਰਸੀ ਵਿਧਾਇਕ ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਕਲੌਤੇ ਵਿਧਾਇਕ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਿਜਲੀ ਬਿੱਲਾਂ ਦੀ ਮੁਆਫੀ ਸਕੀਮ ’ਚ ਕਰੀਬ 19.85 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਮੁਆਫ ਹੋਏ ਹਨ। ਵਿਧਾਇਕ ਗਿੱਲ ਵੱਲ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਦਾ ਬਿਜਲੀ ਬਕਾਇਆ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ। ਉਂਜ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਬਿਜਲੀ ਬਿੱਲਾਂ ਦੀ ਮੁਆਫੀ ਦਾ ਲਾਹਾ ਲੈਣ ਵਿਚ ਹਲਕਾ ਪੱਟੀ ਮੋਹਰੀ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਬਿਜਲੀ ਚੋਰੀ ’ਚ ਸਬ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਪੱਟੀ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ’ਤੇ ਹੈ।

           ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਧਾਇਕ ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਦੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਰਣਜੀਤ ਐਵੇਨਿਊ ਵਾਲੀ ਕੋਠੀ ਨੰਬਰ ਈ-32 ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਮੀਟਰ (ਖਾਤਾ ਨੰਬਰ 3002263840) ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਲੱਗਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਬਿਜਲੀ ਲੋਡ ਇੱਕ ਕਿਲੋਵਾਟ ਹੈ। ਵਿਧਾਇਕ ਗਿੱਲ ਨੇ 30 ਸਤੰਬਰ 2010 ਨੂੰ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੂੰ ਦਰਖਾਸਤ ਦੇ ਕੇ ਇਹ ਮੀਟਰ ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਨਾਂ ਤਬਦੀਲ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ 17,130 ਰੁਪਏ ਫੀਸ ਭਰੀ ਸੀ। ਬਿਜਲੀ ਲੋਡ ਇੱਕ ਕਿਲੋਵਾਟ ਤੋਂ 11 ਕਿਲੋਵਾਟ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਲਿਖਿਆ ਸੀ।

            ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਪੁਰਾਣੇ ਬਕਾਏ ਨਾ ਉਤਾਰੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਬਿਜਲੀ ਮੀਟਰ ਦੇ ਨਾਂ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਾਵਰਕੌਮ ਵੱਲੋਂ 12 ਅਕਤੂਬਰ 2021 ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਬਿੱਲ ਮੁਤਾਬਕ ਵਿਧਾਇਕ ਗਿੱਲ ਨੇ ਹੁਣ 15 ਨਵੰਬਰ ਤਕ 1.60 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਬਿੱਲ ਹੀ ਤਾਰਨਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਇੱਕ ਕਿਲੋਵਾਟ ਲੋਡ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ 19.85 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਬਕਾਇਆ ਬਿੱਲ ਮੁਆਫ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।ਹਲਕਾ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ 80 ਕਰੋੜ ਦੇ ਬਿਜਲੀ ਬਿੱਲ ਮੁਆਫ ਹੋਣੇ ਹਨ। ਪਿਛਾਂਹ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਕੈਬਨਿਟ ਨੇ 28 ਜਨਵਰੀ 2019 ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ 200 ਯੂਨਿਟ ਮੁਫਤ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਆਮਦਨ ਕਰ ਭਰਨ ਵਾਲੇ ਖਪਤਕਾਰ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਣਗੇ। ਚੰਨੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹੁਣ ਬਿਜਲੀ ਬਿੱਲਾਂ ਦੇ ਬਕਾਏ ਮੁਆਫ਼ ਕਰਨ ਮੌਕੇ ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਾਲੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ।

            ਪਾਵਰਕੌਮ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ੋਨ ਵਿੱਚ 28 ਫੀਸਦੀ ਬਿਜਲੀ ਚੋਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਸਰਕਲ ਵਿੱਚ 51 ਫੀਸਦੀ ਬਿਜਲੀ ਚੋਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਵੇਂ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਭਿਖੀਵਿੰਡ ਵਿਚ 77.23 ਫੀਸਦੀ ਬਿਜਲੀ ਚੋਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਵੰਡ ਮੰਡਲ ਪੱਟੀ ਵੱਲੋਂ 25 ਅਕਤੂਬਰ 2021 ਨੂੰ ਲਿਖੇ ਪੱਤਰ ਅਨੁਸਾਰ ਪੰਜਾਬ ’ਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਬ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਪੱਟੀ ਵਿਚ 87.97 ਫੀਸਦੀ ਬਿਜਲੀ ਚੋਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਹੜੇ 12 ਫੀਸਦੀ ਖਪਤਕਾਰ ਬਿਜਲੀ ਚੋਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ ਵੀ ਸਿਰਫ ਸੱਤ ਫੀਸਦੀ ਹੀ ਬਿਜਲੀ ਬਿੱਲ ਭਰਦੇ ਹਨ। ਮਤਲਬ ਕਿ ਇਸ ਸਬ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਵਿਚ 95 ਫੀਸਦੀ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੂੰ ਵਸੂਲੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੱਟੀ ਵਿਚ ਬੀਤੇ ਤਿੰਨ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਵਿਚ ਛੇ ਐਕਸੀਅਨ ਬਦਲੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਚਾਰ ਐੱਸਡੀਓਜ਼ ਦੀ ਬਦਲੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

                                     ਵਿਧਾਇਕ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਕਿਉਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ...

ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ’ਤੇ ਵਿਧਾਇਕ ਹਰਮਿੰਦਰ ਗਿੱਲ ਵੱਲੋਂ ਪੱਟੀ ਦੇ ਐੱਸਡੀਓ ਸੁਸ਼ੀਲ ਨੂੰ ਬੋਲੀ ਮੰਦਭਾਸ਼ਾ ਤੇ ਤਲਖੀ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਵਾਇਰਲ ਹੋਈ ਹੈ। ਐੱਸਡੀਓ ਨੇ ਪੱਟੀ ਦੇ ਪਿੰਡ ਤੁੰਗ ਵਿਚ ਦੋ ਬਿਜਲੀ ਚੋਰੀ ਦੇ ਕੇਸ ਫੜ੍ਹੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਖ਼ਫਾ ਹੋ ਕੇ ਵਿਧਾਇਕ ਗਿੱਲ ਆਡੀਓ ਵਿੱਚ ਐੱਸਡੀਓ ਨੂੰ ਬਦਲੀ ਕਰਾਉਣ ਅਤੇ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਣ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪੀਐੱਸਈਬੀ ਇੰਜਨੀਅਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਧੀਮਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਸਿਆਸੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਹੀ ਬਿਜਲੀ ਚੋਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਇਹ ਤਾਜ਼ਾ ਉਦਾਹਰਨ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਸ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਤੋਂ ਸਮਾਂ ਮੰਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਮਲੇ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।

                                      ਮੁਆਫੀ ਬਾਰੇ ਹਾਲੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ : ਗਿੱਲ

ਵਿਧਾਇਕ ਹਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰਿਹਾਇਸ਼ ’ਤੇ ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਂ ਲੱਗੇ ਮੀਟਰ ਦਾ ਨਾਂ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੂੰ ਦਰਖਾਸਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਪਰ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਬਿੱਲ ਮੁਆਫੀ ਬਾਰੇ ਗਿੱਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਾਲੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਐੱਸਡੀਓ ਨਾਲ ਹੋਈ ਤਲਖੀ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਤਾਂ ਬਕਾਏ ਮੁਆਫ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਐੱਸਡੀਓ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ’ਤੇ ਪਰਚੇ ਦਰਜ ਕਰਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਹ ਐੱਸਡੀਓ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਕਮੇਟੀ ਕੋਲ ਜਾਣਗੇ। ਗਿੱਲ ਨੇ ਬਿਜਲੀ ਚੋਰੀ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੱਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਗਲਤ ਆਦਤਾਂ ਪਾਈਆਂ ਸਨ।

                                               ਤਰਾਈ ਦੀ ਵੰਗਾਰ 
                                   ਲਿਫਣਾ ਅਸਾਂ ਦੀ ਤਾਸੀਰ ਨਹੀਂਓ..! 
                                                 ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ     

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਦਾਦਾ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਤਰਾਈ 'ਚ ਹਲ਼ ਚਲਾਏ | ਅੱਗਿਓਾ ਜੰਗਲਾਂ ਚੋਂ ਸ਼ੇਰ ਤੇ ਚੀਤੇ ਨਿਕਲੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਬਜ਼ੁਰਗ ਨੇ ਆਢਾ ਲਾਇਆ | ਇਸ ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਖੇਤੀ ਦਾ ਮੂੰਹ ਮੱਥਾ ਬਣਾਇਆ, ਉਸ ਪਿੱਛੋਂ ਕਿਸਾਨ ਪੁੱਤ ਸੁਖਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਟਰੈਕਟਰ ਚਲਾਏ | ਫਸਲਾਂ ਨੇ ਤਰਾਈ ਨੂੰ ਮਹਿਕਣ ਲਾ ਦਿੱਤਾ | ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਖੇਤ ਕਿਤੇ ਹੱਥੋਂ ਨਾ ਨਿਕਲ ਜਾਣ, ਜਦੋਂ ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਪੋਤਰਾ ਗੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਾਲੇ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਝੰਡਾ ਚੁੱਕ ਘਰੋਂ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਤਿਕੁਨੀਆ (ਲਖੀਮਪੁਰ) 'ਚ ਹਕੂਮਤ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਰਫਤਾਰੀ ਜੀਪ ਨੇ ਦਰੜ ਦਿੱਤਾ |ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਿੰਡ ਇੰਦਰਪੁਰ (ਜਿਲ੍ਹਾ ਰਾਮਪੁਰ) ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਗੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਹੁਣ ਮੰਜੇ 'ਚ ਪਿਆ ਹੈ | ਟੁੱਟੀ ਲੱਤ 'ਤੇ ਪਲੱਸਤਰ ਲੱਗਾ ਹੈ ਤੇ ਹੌਸਲੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਆਂਚ ਨਹੀਂ ਆਈ |

             ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸਾਨ ਗੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਬਣਾ ਲਿਆ | ਉਸ ਦਾ ਹੁਣ ਖੂਨ ਖੌਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ 'ਮਰ ਜਾਵਾਂਗੇ, ਪਿਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟਾਂਗੇ' | ਉਹ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਅਜੇ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦੇ ਪੁੱਤ ਦੀ ਸੋਚ ਅਪਾਹਜ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਰਮ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਤੋੜ ਕੇ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਲੱਕ ਤੋੜ ਦਿਆਂਗੇ |ਕਿਸਾਨ ਗੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਮੁੜ ਕਿਸਾਨੀ ਰਣ ਖੇਤਰ 'ਚ ਕੁੱਦਣ ਲਈ ਕਾਹਲਾ ਹੈ | ਚੇਤੇ ਰਹੇ ਕਿ ਤਿਕੁਨੀਆ ਵਿਚ ਅਜੇ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਜੀਪ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ 'ਤੇ ਜੀਪ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਦਰੜ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਵਿਚ ਚਾਰ ਕਿਸਾਨ ਤੇ ਇੱਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਕਿਸਾਨ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਏ ਸਨ | ਪੰਜਾਬੀ ਟਿ੍ਬਿਊਨ ਵੱਲੋਂ ਜ਼ਖਮੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਅੰਤਾਂ ਦਾ ਜੋਸ਼ ਦਿੱਖਿਆ | ਸਭਨਾਂ ਇੱਕੋ ਗੱਲ ਕਹੀ ਕਿ ਲਖੀਮਪੁਰ ਦੀ ਘਟਨਾ ਨੇ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਸਿਖਰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ | 

           ਪਿੰਡ ਦਿਨੇਸ਼ਪੁਰ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ ਵੀ ਜੀਪ ਹੇਠ ਦਰੜਿਆ ਗਿਆ ਜਿਸ ਦੀ ਲੱਤ ਤੇ ਪੈਰ ਕਈ ਥਾਂਵਾਂ ਤੋਂ ਟੁੱਟਿਆ ਹੈ | ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਲੱਤ ਵਿਚ ਰਾਡ ਪਈ ਹੈ ਤੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿਚ ਤਾਰਾਂ | ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹਰਪਾਲ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਉ ਦਾਦਿਆਂ ਨੇ ਜੰਗਲ ਵਾਹੇ ਤੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਅਹਿਮ ਦਿਨ ਤਰਾਈ ਲੇਖੇ ਲਾ ਦਿੱਤੇ | ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਖੇਤ ਲਹਿਰਾਏ ਹਨ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਖੇਤ ਖੋਹਣ ਦੇ ਰਾਹ ਪੈ ਗਈ ਹੈ | ਉਹ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਉਂਦੇ ਜੀਅ ਤਾਂ ਖੇਤ ਹੱਥੋਂ ਜਾਣ ਨਹੀਂ ਦਿਆਂਗੇ | ਹਰਪਾਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਲਖੀਮਪੁਰ ਕਾਂਡ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਰਾਹ ਤੋਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਹਾਲੇ ਘਰਾਂ 'ਚ ਬੈਠੇ ਸਨ | ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਜਲਦੀ ਠੀਕ ਹੋ ਕੇ ਕਿਸਾਨ ਘੋਲ 'ਚ ਮੁੜ ਕੁੱਦਣਗੇ | ਪਿੰਡ ਬਖਸੌਰਾ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦੀ ਗੋਡੇ ਦੀ ਹੱਡੀ ਟੁੱਟੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਲਸਤਰ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਹੈ | 

          ਇਹ ਕਿਸਾਨ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲਖੀਰਪੁਰ ਕਾਂਡ ਨੇ ਤਰਾਈ ਨੂੰ ਹਲੂਣ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਪਿੰਡਾਂ 'ਚ ਵੱਡੇ ਕਾਫਲੇ ਨਿਕਲਣ ਲੱਗੇ ਹਨ | ਉਹ ਡਰਨ ਵਾਲੇ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਗਲੀਆਂ ਚੋੋਣਾਂ ਵਿਚ ਟੱਕਰਨਗੇ | ਉਹ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭਰਮ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦਰੜ ਕੇ ਦਹਿਸ਼ਤ ਬਣਾ ਦਿਆਂਗੇ ਪਰ ਉਹ ਹੁਣ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਟਿਕਣ ਵਾਲੇ ਨਹੀਂ | ਜਦੋਂ ਵੀ ਠੀਕ ਹੋ ਗਿਆ, ਮੁੜ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰਾਹ ਪਾਵਾਂਗੇ |ਕਿਸਾਨ ਨੇਤਾ ਤੇਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਵਿਰਕ ਦੇ ਸਿਰ 'ਚ ਸੱਟਾਂ ਹਨ | ਉਹ ਹਕੂਮਤ ਦੀ ਅੱਖ 'ਚ ਰੜਕਣ ਲੱਗਾ ਸੀ ਕਿਉਂਜੋ ਤਰਾਈ ਖ਼ਿੱਤਾ ਕਿਸਾਨ ਨੇਤਾ ਵਿਰਕ ਦੀ ਅਗਵਾਈ 'ਚ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਤੁਰ ਪਿਆ ਸੀ | ਦਰਜਨਾਂ ਹੋਰ ਕਿਸਾਨ ਆਗੂ ਹਨ ਜੋ ਜੀਪ ਹੇਠ ਦਰੜੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਮੰਜਿਆਂ ਵਿਚ ਪਏ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੋਸ਼ ਬੇਕਾਬੂ ਹੈ |

                      ਜ਼ਖਮੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਮੁਆਵਜ਼ਾ

ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਲਖੀਮਪੁਰ ਕਾਂਡ ਦੇ ਜ਼ਖ਼ਮੀਆਂ ਨੂੰ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ | ਸਰਕਾਰ ਤਰਫ਼ੋਂ ਜ਼ਖ਼ਮੀਆਂ ਨੂੰ ਦਸ ਦਸ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਇਲਾਜ ਲਈ ਦੇਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ | ਜ਼ਖਮੀ ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਇਲਾਜ ਲਈ ਧੇਲਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ | ਕਿਸਾਨ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਤਰਾਜ਼ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲ ਚੋਂ ਇਲਾਜ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਾਇਆ | ਪ੍ਰੋਗਰੈਸਿਵ ਫਾਰਮਰ ਫਰੰਟ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਂਗਟ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਅਸਲ ਵਿਚ ਜ਼ਖਮੀ ਕਿਸਾਨ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਿੱਲ ਵਗੈਰਾ ਲੈ ਕੇ ਉਹ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕੇ | 

                                               ਅੰਮੜੀ ਜਾਈਆਂ
                                  ਸਾਡੇ ਬਾਬਲ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਸੁੱਖ ਨਾਹੀਂ..!
                                                ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ    

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ :ਨਰਮਾ ਪੱਟੀ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਘਰਾਂ ’ਚ ਉਦਾਸੀ ਛਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਧੀਆਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ’ਤੇ ਮਾਯੂਸੀ ਹੈ| ਇੰਜ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਵਿਆਹਾਂ ਦੇ ਅਰਮਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਧੀਆਂ ਨਾਲ ਰੁੱਸ ਗਏ ਹੋਣ| ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਏਨਾ ਕਹਿਰ ਬਣੀ ਹੈ ਕਿ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਨੇ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਘਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਨਾਤਾ ਤੋੜ ਲਿਆ ਹੈ| ਮਾਪੇ ਹੁਣ ਕਿਵੇਂ ਡੋਲੀ ਤੋਰਨ, ਪੈਲ਼ੀਆਂ ਨੇ ਤੁਰਨ ਜੋਗੇ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ| ਬਠਿੰਡਾ-ਮਾਨਸਾ ਤੇ ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ‘ਚ ਫਸਲ ਦੇ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਅਸਰ ਪਿੰਡਾਂ ‘ਚ ਦੂਰੋਂ ਦਿਖਣ ਲੱਗੇ ਹਨ| ਖੁਸ਼ੀ ਗਮੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਖੇਤੀ ਸੰਕਟ ਦੀ ਭੇਟ ਚੜ੍ਹ ਗਏ ਹਨ|

           ਪਿੰਡ ਬਾਜੇਵਾਲਾ (ਮਾਨਸਾ) ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਗੁਰਜੰਟ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਧੀਅ ਦਾ ਵਿਆਹ ਚਾਵਾਂ ਮਲਾਰਾਂ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਸੀ ਪਰ ਪੰਜ ਏਕੜ ਪੈਲੀ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆ ਗਈ| ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਠੇਕੇ ਦੀ ਕਿਸ਼ਤ ਮੋੜਨ ਦੇ ਫਿਕਰ ਪੈ ਗਏ| ਕਿਸਾਨ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਧੀਅ ਦੇ ਵਿਆਹ ਲਈ ਪੈਸਾ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੁਣ ਵੱਡਾ ਮਸਲਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ| ਪਿੰਡ ਰਾਮਗੜ੍ਹ ਭੂੰਦੜ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਬਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋ ਜਵਾਨ ਧੀਆਂ ਨੇ, ਐਤਕੀਂ ਵਿਆਹ ਕਰਨਾ ਸੀ ਪਰ ਫਸਲ ਮਰ ਗਈ| ਵਿਆਹ ਟਾਲਣ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਹੁਣ ਹੋਰ ਕੋਈ ਰਾਹ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ|

           ਪਿੰਡ ਲਾਲਿਆਂਵਾਲੀ ਦੇ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਘਰ ਦਾ ਮੂੰਹ ਮੱਥਾ ਸੰਵਾਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਵਿਆਹ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਣ| ਜਦੋਂ ਖੇਤਾਂ ’ਚੋਂ ਖਾਲੀ ਮੁੜਨਾ ਪੈ ਗਿਆ ਤਾਂ ਹੁਣ ਵਿਆਹ ਵੀ ਪਿਛੇ ਪਾਉਣਾ ਪਿਆ| ਮਾਨਸਾ ਤੇ ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਮੈਰਿਜ ਪੈਲੇਸਾਂ ‘ਚ ਟਾਵੇਂ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀ ਬੁਕਿੰਗ ਹੋਈ ਹੈ|ਕਿਸਾਨ ਆਗੂ ਮਲਕੀਤ ਸਿੰਘ ਕੋਟਧਰਮੂ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਨੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਸੁੰਨ ਵਰਤਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਤੇ ਵਿਆਹ ਸਾਹੇ ਕਰਨ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਹੁਣ ਕਿਥੇ ਰਹੀ ਹੈ| ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜੋ ਟਾਵੇਂ ਵਿਆਹ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਇਕੱਠ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ| ਝੁਨੀਰ ਦੇ ਹਵੇਲੀ ਰਿਜ਼ਾਰਟ ਦੇ ਮਾਲਕ ਬਲਕਰਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਲੰਘੇ ਵਰ੍ਹੇ ਅਕਤੂਬਰ ‘ਚ 7-8 ਵਿਆਹ ਪੈਲੇਸ ‘ਚ ਹੋਏ ਸਨ ਜਦਕਿ ਐਤਕੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਹੈ| ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦੀ ਮਾਰ ਨੇ ਸਾਰੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੀ ਠੱਪ ਕਰਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੇ ਹਨ|

            ਸ਼ਹਿਨਾਈ ਪੈਲੇਸ ਸਰਦੂਲਗੜ੍ਹ ਦੇ ਮੈਨੇਜਰ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਨਵੰਬਰ-ਦਸੰਬਰ ਦੀ ਬੁਕਿੰਗ ਐਤਕੀਂ ਸਿਰਫ਼ 6-7 ਵਿਆਹਾਂ ਦੀ ਹੈ ਜਦਕਿ ਪਿਛਲੇ ਵਰ੍ਹੇ 25 ਵਿਆਹ ਸਮਾਗਮ ਹੋਏ ਸਨ| ਦੀਵਾਲ਼ੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਐਨ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਹੈ ਪਰ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਕਿਧਰੇ ਦੀਵਾਲ਼ੀ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਕਲੀ ਕੂਚੀ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ| ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਪਰਚੂਨ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਹਨ| ਪਿੰਡ ਮਹਿਰਾਜ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਰਾਜਵੀਰ ਸਿੰਘ ਉਰਫ ਰਾਜਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਮੁੱਚਾ ਅਰਥਚਾਰਾ ਹੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਖ਼ਰਾਬੇ ਦਾ ਅਸਰ ਹਰ ਛੋਟੇ ਵੱਡੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ‘ਤੇ ਵੀ ਪਿਆ ਹੈ| ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵੱਡਾ ਅਸਰ ਐਤਕੀਂ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ|

                                           ਖੇਤ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਵੀ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਹੋਏ ਠੰਢੇ

ਖੇਤ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਵੀ ਫਸਲੀ ਤਬਾਹੀ ਕਰਕੇ ਠੰਢੇ ਹੋਏ ਹਨ| ਖੇਤ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਲਈ ਨਰਮੇ ਦਾ ਸੀਜ਼ਨ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਮਦਦਗਾਰ ਬਣਦਾ ਹੈ ਪ੍ਰੰਤੂ ਐਤਕੀਂ ਚੁਗਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ਚੱਲਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ| ਕੋਟਗੁਰੂ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਬਲਕਰਨ ਸਿੰਘ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਰਮਾ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਚੁਗਾਈ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਬਚਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਆਉਣੋਂ ਹੀ ਹਟ ਗਏ ਹਨ| ਕਿਸਾਨ ਆਗੂ ਸ਼ਿੰਗਾਰਾ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਖੇਤ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਲਈ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਪਰਿਵਾਰ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ।

                                    ਖੇਤੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਔਰਤ ਬਣੀ ਹੈ: ਬਿੰਦੂ

ਬੀਕੇਯੂ (ਉਗਰਾਹਾਂ) ਦੇ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨ ਵਿੰਗ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਰਿੰਦਰ ਬਿੰਦੂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਫਸਲੀ ਖ਼ਰਾਬੇ ਕਰਕੇ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਆਸਾਂ ਟੁੱਟੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਫਸਲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਵੱਡੀ ਮਾਰ ਔਰਤ ਨੂੰ ਝੱਲਣੀ ਪਈ ਹੈ| ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕਿਸਾਨ ਤਣਾਅ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਪਿਛੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਡਰੋਂ ਮਾਨਸਿਕ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਵਿਚੋਂ ਦੀ ਲੰਘਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ| ਬਿੰਦੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਔਰਤ ਖੇਤੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣੀ ਹੈ|

                                             ਤੀਲਾ ਤੀਲਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ
                                    ਕਿਹੜੇ ਹੌਸਲੇ ਖੇਤ ਵੱਲ ਜਾਵਾਂ..!
                                               ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ    

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਨਰਮਾ ਪੱਟੀ ’ਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲ ਹੁਣ ਕੋਈ ਚਾਰਾ ਬਾਕੀ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ। ਕਿਸੇ ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਨਵਾਂ ਟਰੈਕਟਰ ਸੇਲ ’ਤੇ ਲਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਈ ਦੁਧਾਰੂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਵੇਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦਾ ਇੰਨਾ ਕਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਖੇਤਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸੜਕਾਂ ’ਤੇ ਉੱਤਰੇ ਹਨ। ਚੰਨੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਢਿੱਲੀ ਚਾਲ ਤੋਂ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਘਰਾਂ ਦਾ ਦੁੱਖ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ। ਪਹਿਲੀ ਸਰਕਾਰੀ ਗਿਰਦਾਵਰੀ ਵਿੱਚ ਬਠਿੰਡਾ, ਮਾਨਸਾ ’ਚ ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਸੌ ਫੀਸਦੀ ਖ਼ਰਾਬਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ (ਉਗਰਾਹਾਂ) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਬਠਿੰਡਾ ਦਾ ਮਿਨੀ ਸਕੱਤਰੇਤ ਘੇਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

         ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਨਰਮਾ ਖ਼ਿੱਤੇ ’ਚ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ, ਬਰਨਾਲਾ ਤੇ ਮਲੋਟ ’ਚ ਟਰੈਕਟਰ ਮੰਡੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਦੀ ਟਰੈਕਟਰ ਮੰਡੀ ’ਚ ਕਿਸਾਨ ਵੇਚਣ ਲਈ ਨਵੇਂ ਟਰੈਕਟਰ ਲੈ ਕੇ ਆਏ। ਟਰੈਕਟਰ ਮੰਡੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਲਾਲੇਆਣਾ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਰਮੇ ਦੇ ਖ਼ਰਾਬੇ ਮਗਰੋਂ ਮੰਡੀ ’ਚ ਟਰੈਕਟਰ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ, ਖਰੀਦਦਾਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਠੇਕੇ ਦੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤਾਂ ਉਤਾਰਨ ਲਈ ਟਰੈਕਟਰ ਵੇਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਟਰੈਕਟਰ ਵਪਾਰੀ ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਸਾਨ 50-50 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਘਾਟਾ ਪਾ ਕੇ ਟਰੈਕਟਰ ਵੇਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹਨ।

          ਪਿੰਡ ਜਗਾ ਰਾਮ ਤੀਰਥ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਮਾਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਫਤਾ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੂੰ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਘਾਟਾ ਪਾ ਕੇ ਟਰੈਕਟਰ ਵੇਚਣਾ ਪਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਨਰਮਾ ਸੁੰਡੀ ਖਾ ਗਈ ਤੇ ਹੱਥ ਖਾਲੀ ਹਨ, ਹੋਰ ਕੋਈ ਚਾਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਬੀਰਬਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੀ ਮੰਡੀ ’ਚ ਟਰੈਕਟਰ ਸੇਲ ’ਤੇ ਲਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ ਰਾਮਪੁਰਾ ਦੇ ਮਾਲਕ ਮੁਕੇਸ਼ ਗਰਗ (ਰਾਜੂ) ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਕਤੂਬਰ ’ਚ ਟਰੈਕਟਰ ਵਿਕਰੀ ਦਾ ਸੀਜ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਐਤਕੀਂ ਨਰਮਾ ਖ਼ਿੱਤੇ ਵਾਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ’ਚ ਨਵੇਂ ਟਰੈਕਟਰਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।

        ਪਿੰਡ ਰਾਮਗੜ੍ਹ ਭੂੰਦੜ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖੇਤੀ ਸੰਦ ਵੇਚਣੇ ਪਏ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਰੋਟਾਵੇਟਰ ਸੇਲ ’ਤੇ ਲਾਇਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਸੈਂਕੜੇ ਕਿਸਾਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਖੇਤੀ ਸੰਦ ਵੇਚਣੇ ਮਜਬੂਰੀ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਚੇਤੇ ਰਹੇ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਨ ਸੁੰਡੀ ਨੇ ਪਹਿਲਾ ਹੱਲਾ ਬੋਲਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਵੀ ਨਰਮਾ ਪੱਟੀ ਨੂੰ ਏਦਾਂ ਦਾ ‘ਕਾਲਾ ਦੌਰ’ ਵੇਖਣਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਬਠਿੰਡਾ, ਮਾਨਸਾ ਤੇ ਮੁਕਤਸਰ ਦਾ ਸਮੁੱਚਾ ਖੇਤੀ ਅਰਥਚਾਰਾ ਹੀ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਨੇ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ।

        ਪਿੰਡ ਚੱਠੇਵਾਲਾ ਦਾ ਕਾਲਾ ਸਿੰਘ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਦੋ ਦੁਧਾਰੂ ਪਸ਼ੂ ਹੱਥੋਂ ਹੱਥ ਵੇਚਣੇ ਪਏ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਠੇਕੇ ’ਤੇ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਕਿਸ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕੀ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਫੀਸਾਂ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਪਿੰਡ ਕੁਸਲਾ ਦੇ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਮਾਨਸਾ ਮੰਡੀ ਵਿਚ 70 ਹਜ਼ਾਰ ’ਚ ਮੱਝ ਵੇਚਣੀ ਪਈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਾ ਸਕੇ। ਉਸ ਦੀ ਸਾਰੀ ਫ਼ਸਲ ਐਤਕੀਂ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਨੇ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਬਹੁਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਇਹੋ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਤਾਂ ਖੇਤ ਗੇੜਾ ਮਾਰਨ ਨੂੰ ਵੀ ਦਿਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਮਾਲਵੇ ਵਿਚ ਮਾਨਸਾ, ਧਨੌਲਾ ਤੇ ਮੌੜ ਮੰਡੀ ਦੇ ਪਸ਼ੂ ਮੇਲੇ ਕਾਫ਼ੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਹੁਣ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧ ਗਈ ਹੈ।

        ਪਸ਼ੂ ਵਪਾਰੀ ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮੌੜ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਨੇ ਕਿਸਾਨੀ ਮਜਬੂਰੀਆਂ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤੇ ਕਿਸਾਨ ਦੁਧਾਰੂ ਪਸ਼ੂ ਵੇਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਈ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਪਸ਼ੂ ਵੀ ਵੇਚ ਗਏ ਹਨ। ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਤਾਮਕੋਟ ਵਿਚ ਕਰੀਬ 550 ਏਕੜ ਨਰਮੇ ਦੀ ਫਸਲ ਸੁੰਡੀ ਨੇ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਟੀਂਡੇ ਲੈ ਕੇ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਦਫਤਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅਗਲੀ ਫਸਲ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਲਈ ਖੇਤਾਂ ’ਚੋਂ ਖੜ੍ਹੇ ਦਰਖ਼ਤ ਵੀ ਵੇਚਣੇ ਪੈ ਰਹੇ ਹਨ।

                                           ਖੇਤੀ ਮੰਤਰੀ ਲਈ ਖੇਤ ਦੂਰ ਹੋ ਗਏ...

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖੇਤੀ ਮੰਤਰੀ ਰਣਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਸਾਨੀ ਬਿਪਤਾ ’ਚ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਨਰਮਾ ਪੱਟੀ ਦਾ ਗੇੜਾ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਮਾਰਿਆ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਚਰਨਜੀਤ ਚੰਨੀ ਨੇ ਨਰਮੇ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਫਲੈਕਸ ਵੀ ਲਾ ਦਿੱਤੇ ਸਨ ਪਰ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਭੇਜਿਆ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ 3 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਢਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਾਂ ਪੱਖੀ ਹੁੰਗਾਰਾ ਨਹੀਂ ਭਰਿਆ। ਕਿਸਾਨ ਆਗੂ ਜਸਵੀਰ ਸਿੰਘ ਬੁਰਜ ਸੇਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਕਿਸਾਨੀ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਹਿਰਦ ਹੈ ਤਾਂ 60 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਐਲਾਨੇ।

                                                   ਸੋਲਰ ਫਰਾਡ
                                  ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ ਨੇ ਚਾੜ੍ਹਿਆ ਨਵਾਂ ਚੰਦ
                                                  ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ     

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਕਰੀਬ ਦੋ ਦਰਜਨ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਰਗੜਾ ਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਰਿਹਾ| ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਅਚਨਚੇਤੀ ਚੈਕਿੰਗ ਵਿਚ ‘ਸੋਲਰ ਫਰਾਡ’ ਬੇਪਰਦ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਹੁਣ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਢੀ ਹੈ| ਦਿਲਚਸਪ ਤੱਥ ਹੈ ਕਿ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਇੱਕ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦਾ ਬਿਜਲੀ ਖ਼ਰੀਦ ਸਮਝੌਤਾ ਵੀ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਖਿਲਾਫ਼ ਅਜਿਹੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੋਂ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਪਾਸਾ ਵੱਟ ਲਿਆ ਹੈ| ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੂੰ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਦਾ ਵਿੱਤੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ| ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਰੀਬ 90 ਸੋਲਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪਾਵਰਕੌਮ ਦੇ ਕਰੀਬ 25-25 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਖਰੀਦ ਸਮਝੌਤੇ ਹੋਏ ਹਨ| ਪਾਵਰਕੌਮ ਵੱਲੋਂ ਐਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਵਿੰਗ ਅਤੇ ਟੈਕਨੀਕਲ ਆਡਿਟ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਟੀਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਦੀ ਚੈਕਿੰਗ ਕਰਾਈ ਸੀ|

           ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਲੋਡ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ ਪੰਜ ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਤੱਕ ਦੀ ਲੋਡ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ| ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਕਰੀਬ 25 ਸੋਲਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਅਜਿਹੇ ਫੜੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲੋਡ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ| ਭਾਨੂ ਐਨਰਜੀ ਇੰਫਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਪਾਵਰ ਲਿਮਟਿਡ ਅਤੇ ਭਾਨੂ ਐਨਰਜੀ ਇੰਡਸਟ੍ਰੀਅਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਮੀਰਪੁਰ ਕਲਾਂ ਵਿਚ 15-15 ਮੈਗਾਵਾਟ ਦੇ ਦੋ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ| ਚੈਕਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਦੋਵੇਂ ਪਲਾਂਟਾਂ ਦਾ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ 7 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਲੋਡ ਫੜਿਆ ਗਿਆ ਜਿਸ ’ਚੋਂ ਪੰਜ ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੀ ਛੋਟ ਸੀ| ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਬਿਜਲੀ ਖਰੀਦ ਸਮਝੌਤਾ 22 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਮਗਰੋਂ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਬਿਜਲੀ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਕੋਲ ਪਟੀਸ਼ਨ ਪਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਸਟੇਅ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ|

          ਪਾਵਰਕੌਮ ਦਾ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ 8.52 ਰੁਪਏ ਅਤੇ 8.63 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਬਿਜਲੀ ਖਰੀਦ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ| ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਖਰੀਦ ਸਮਝੌਤਾ ਤਾਂ ਫੌਰੀ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਦੋ ਸੋਲਰ ਪਾਵਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਬਖਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਜਿਥੇ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ 17 ਅਤੇ 11 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਲੋਡ ਸੀ ਜਿਸ ’ਚ 5 ਫੀਸਦੀ ਛੋਟ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ| ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਵੱਲੋਂ ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਸਰਦਾਰਗੜ੍ਹ ਅਤੇ ਚੁੱਘੇ ਕਲਾਂ ਵਿਚ 50-50 ਮੈਗਾਵਾਟ ਦੇ ਦੋ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਲਾਏ ਹੋਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਤਤਕਾਲੀ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ 8 ਨਵੰਬਰ, 2016 ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਸੀ|ਚੈਕਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਸਰਦਾਰਗੜ੍ਹ ਦੇ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ’ਤੇ ਇਨਸਟਾਲਡ ਕਪੈਸਿਟੀ 50 ਮੈਗਾਵਾਟ ਦੀ ਥਾਂ 58.52 ਮੈਗਾਵਾਟ ਫੜੀ ਗਈ ਜੋ 17 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੁੱਘੇ ਕਲਾਂ ਦੇ ਸੋਲਰ ਪਲਾਂਟ ’ਤੇ ਸਥਾਪਤ ਸਮਰੱਥਾ 50 ਦੀ ਥਾਂ 55.50 ਮੈਗਾਵਾਟ ਫੜੀ ਗਈ ਜੋ 11 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ| 

           ਪਾਵਰਕੌਮ ਵੱਲੋਂ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ 12 ਜਨਵਰੀ, 2016 ’ਚ 5.80 ਰੁਪਏ ਅਤੇ 5.95 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਬਿਜਲੀ ਖਰੀਦ ਦਾ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਸੀ| ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਕਰੀਬ ਪੰਜ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਾ ਕੇ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੂੰ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ| ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ 20 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਵਾਧੂ ਪਲੇਟਾਂ ਉਤਾਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ|ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵੇਂ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਵਿਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪਲੇਟਾਂ ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਲੱਗੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਉਤਾਰੇ ਜਾਣ ਦਾ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ| ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਕੀ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ’ਤੇ ਵੀ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਡ ਫੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਿਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਆਗੂ ਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਕਰਕੇ ਸਰਕਾਰੀ ਖਜ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਖਿਲਾਫ਼ ਪਾਵਰਕੌਮ ਫੌਰੀ ਮੁਕੱਦਮਾ ਦਰਜ ਕਰਾਏ|

           ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਕੇਂਦਰੀ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੂੰ ਜੁਆਬ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਰੱਦ ਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ| ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਫੜੇ ਗਏ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ| ਇਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ ਕਈ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਦੇ ਬਿਜਲੀ ਖਰੀਦ ਸਮਝੌਤੇ ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਦਰਾਂ ’ਤੇ ਹੋਏ ਹਨ| ਬੀਕੇਯੂ (ਉਗਰਾਹਾਂ) ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਆਗੂ ਸ਼ਿੰਗਾਰਾ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਨੇ ਇਹ ਠੱਗੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਆਮ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਮਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਬੋਝ ਸਿੱਧਾ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ’ਤੇ ਪਿਆ ਹੈ| ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਵੱਡੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਘਰਾਣੇ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ ਕੋਈ ਰਿਆਇਤ ਵਰਤੀ ਤਾਂ ਕਿਸਾਨ ਧਿਰਾਂ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੀਆਂ|

                                     ਸਮਝੌਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ: ਮੰਡੇਰ

ਪਾਵਰਕੌਮ ਦੇ ਮੁੱਖ ਇੰਜਨੀਅਰ (ਪੀਪੀਆਰ) ਵਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਮੰਡੇਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੈਕਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਦਰਜਨਾਂ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਵਿਚ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਡ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿਚਾਰ ਅਧੀਨ ਹੈ| ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਬਿਜਲੀ ਖਰੀਦ ਸਮਝੌਤਾ ਇਸ ਕਰਕੇ ਰੱਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਨੂ ਐਨਰਜੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਰੱਦ ਕੀਤੇ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਤੋਂ ਸਟੇਅ ਮਿਲ ਗਈ ਸੀ| ਫੜੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ’ਚੋਂ ਵਾਧੂ ਲੋਡ ਉਤਾਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ| ਸ੍ਰੀ ਮੰਡੇਰ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਸਮੇਤ ਸਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਰਿਕਵਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਪਰ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕੋਈ ਸਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕੇਗੀ|

                                   ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਬਖ਼ਸ਼ਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗਾ: ਵੇਣੂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ

ਪਾਵਰਕੌਮ ਦੇ ਸੀਐਮਡੀ ਵੇਣੂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੈਕਿੰਗ ਵਿਚ ਜੋ ਸੋਲਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਕੋਤਾਹੀ ਕਰਦੇ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਤੋਂ ਰਿਕਵਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ| ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੋਤਾਹੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਜੁਰਮਾਨੇ ਵੀ ਲਾਏ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬਖਸ਼ਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗਾ।

                                              ਟਾਟਿਆਂ ਦੀ ਘੁਰਕੀ
                            ਪੰਜਾਬ ਦੁੱਗਣੇ ਭਾਅ ’ਤੇ ਖਰੀਦੇਗਾ ਬਿਜਲੀ
                                                ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ     

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਬਿਜਲੀ ਸੰਕਟ ‘ਟਾਟਾ ਪਾਵਰ’ ਨੂੰ ਰਾਸ ਆਉਣ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਦੇਣੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਹੁਣ ਬਿਜਲੀ ਸੰਕਟ ਬਣ ਗਿਆ ਤਾਂ ‘ਟਾਟਾ ਪਾਵਰ’ ਨੇ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੂੰ ਘੁਰਕੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਜੇ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਦੁੱਗਣੇ ਭਾਅ ’ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਨਾ ਖਰੀਦੀ ਤਾਂ ਉਹ ਐਕਸਚੇਂਜ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਵੇਚ ਦੇਣਗੇ। ਇੱਧਰੋਂ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਕਰੀਬ 5.50 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਟਾਟਾ ਮੁੰਦਰਾ ਤੋਂ ਬਿਜਲੀ ਖ਼ਰੀਦਣ ਦੀ ਹਾਮੀ ਭਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਟਾਟਾ ਮੁੰਦਰਾ ਨੇ ਬਿਜਲੀ ਖ਼ਰੀਦ ਸਮਝੌਤੇ ਮੁਤਾਬਕ ਬਿਜਲੀ 2.90 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਦੇਣੀ ਸੀ। ਪ੍ਰਾਪਤ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਟਾਟਾ ਪਾਵਰ ਦਾ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਹਜ਼ਾਰ ਮੈਗਾਵਾਟ ਦਾ ਟਾਟਾ ਮੁੰਦਰਾ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ ਹੈ, ਜਿੱਥੋਂ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ 475 ਮੈਗਾਵਾਟ ਬਿਜਲੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ 22 ਅਪਰੈਲ 2007 ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਪਾਵਰ ਨਾਲ 25 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਲਈ ਕਰੀਬ 2.90 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਬਿਜਲੀ ਖ਼ਰੀਦ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। 

             ਕੁਝ ਅਰਸੇ ਤੋਂ ਟਾਟਾ ਮੁੰਦਰਾ ਨੇ ਬਿਜਲੀ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਘੱਟ ਬਿਜਲੀ ਦੇਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਟਾਟਾ ਮੁੰਦਰਾ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਦੇਣੀ ਹੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਬਿਜਲੀ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਸਾਫ਼ ਉਲੰਘਣਾ ਹੈ।ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਹੁਣ ਬਿਜਲੀ ਸੰਕਟ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਪਾਵਰ ਕੱਟ ਲਾਉਣੇ ਪੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਸੂਤਰ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਟਾਟਾ ਪਾਵਰ ਨੇ ਮੌਕੇ ਦਾ ਫ਼ਾਇਦਾ ਉਠਾਉਂਦਿਆਂ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ’ਚ ਆਫ਼ਰ ਕੀਤੇ ਭਾਅ ਨੂੰ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਸਵੀਕਾਰ ਵੀ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਹਨ ਕਿ ਪਾਵਰਕੌਮ ਬਿਜਲੀ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਕੇ 2.90 ਰੁਪਏ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦੁੱਗਣੇ ਭਾਅ ’ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਖ਼ਰੀਦਣ ਲਈ ਰਜ਼ਾਮੰਦ ਕਿਉਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮਾਹਿਰ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਐਕਸਚੇਂਜ ’ਚ ਬਿਜਲੀ ਮਹਿੰਗੀ ਹੋਣ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਥਰਮਲਾਂ ਨੇ ਵੀ ਬਿਜਲੀ ਸਮਝੌਤੇ ਮੁਤਾਬਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਭਾਅ ਦੀ ਥਾਂ ਉੱਚੇ ਭਾਅ ’ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦੇਣ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਪਾਵਰਕੌਮ ਕਿਹੜਾ ਰਾਹ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਕਰੇਗਾ। ਪਾਵਰਕੌਮ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਤਰਕ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐਕਸਚੇਂਜ ’ਚੋਂ ਇਸ ਵੇਲੇ ਕਰੀਬ 16 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਬਿਜਲੀ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ ਜਦਕਿ ਟਾਟਾ ਮੁੰਦਰਾ ਤੋਂ 5.50 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਬਿਜਲੀ ਲੈਣ ਦਾ ਵਪਾਰਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਹਫ਼ਤੇ ਲਈ ਟਾਟਾ ਮੁੰਦਰਾ ਤੋਂ ਬਿਜਲੀ ਲਈ ਜਾਵੇਗੀ, ਉਸ ਮਗਰੋਂ ਅਗਲਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। 

              ਪਾਵਰਕੌਮ ਇਸ ਵੇਲੇ ਐਕਸਚੇਂਜ ’ਚੋਂ 1100 ਮੈਗਾਵਾਟ ਬਿਜਲੀ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਤੋਂ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਟਾਟਾ ਮੁੰਦਰਾ ਤੋਂ ਬਿਜਲੀ ਸੰਕਟ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਬਿਜਲੀ ਲੈਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਟਾਟਾ ਪਾਵਰ ਦੀ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੋਲਾ ਖਾਣ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਪਾਵਰ ਨੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ’ਤੇ ਟੈਕਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਬਿਜਲੀ ਸਮਝੌਤੇ ਵਿੱਚ ਤੈਅ ਭਾਅ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੀਮਤ ’ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਰੱਖੀ। ਕੰਪਨੀ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ’ਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿਚ ਗਈ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਵੀ ਗੱਲ ਨਾ ਬਣ ਸਕੀ। ਟਾਟਾ ਮੁੰਦਰਾ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੁਜਰਾਤ, ਹਰਿਆਣਾ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵੱਲੋਂ ਬਿਜਲੀ ਖ਼ਰੀਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਸੂਬਿਆਂ ਨੇ ਉਦੋਂ ਟਾਟਾ ਮੁੰਦਰਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਅ ’ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਖ਼ਰੀਦਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਟਾਟਾ ਮੁੰਦਰਾ ਦੇ ਰੇਟ ਸੋਧਣ ਵਿਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੀ ਸੀ। 

             ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਮਹਿੰਗੇ ਕੋਲੇ ਦਾ ਤਰਕ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਜਾਂਚ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਦਸੰਬਰ 2018 ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ’ਚ ਟਾਟਾ ਮੁੰਦਰਾ ਦੇ ਬਿਜਲੀ ਰੇਟ ਵਧਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਕਮੇਟੀ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਸੂਬਿਆਂ ਨੇ ਮੰਨਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਅੱਠ ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਬਿਜਲੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਸੂਬੇ ਬਿਜਲੀ ਸਮਝੌਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਨਿੱਜੀ ਥਰਮਲਾਂ ਤੋਂ ਬਿਜਲੀ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ, ਉਸੇ ਬਿਜਲੀ ਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਥਰਮਲ ਐਕਸਚੇਂਜ ਵਿੱਚ ਵੇਚ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਾਵਰਕੌਮ ਦੇ ਸੀਐੱਮਡੀ ਅਤੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ (ਜੈਨਰੇਸ਼ਨ) ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਫੋਨ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕਿਆ।

                               ਟਾਟਾ ਪਾਵਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਵਰ੍ਹੇ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਧਮਕੀ

ਟਾਟਾ ਪਾਵਰ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਸਮਝੌਤੇ ਮੁਤਾਬਕ ਸਸਤੀ ਬਿਜਲੀ ਦੇਣ ਦੀ ਥਾਂ ਐਕਸਚੇਂਜ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਗੇ ਭਾਅ ’ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਵੇਚਣ ਦੀ ਇੱਛੁਕ ਹੈ। ਟਾਟਾ ਮੁੰਦਰਾ ਨੇ ਮਾਰਚ 2020 ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੂੰ ਧਮਕੀ ਭਰੀ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖੀ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਕਮੇਟੀ ਤਰਫ਼ੋਂ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੇ ਭਾਅ ਮੁਤਾਬਕ ਬਿਜਲੀ ਨਾ ਖ਼ਰੀਦੀ ਤਾਂ ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਦੇਣੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣਗੇ। ਉਦੋਂ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਠੋਕਵਾਂ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਬਿਜਲੀ ਬੰਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਉਹ ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੜਕਾਉਣਗੇ। ਟਾਟਾ ਪਾਵਰ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਉਦੋਂ ਅਦਾਲਤੀ ਡਰ ਵਜੋਂ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਦੇਣੀ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਟਾਟਾ ਪਾਵਰ ਨੇ ਮੁੜ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦੇ ਮਹਿੰਗੀ ਬਿਜਲੀ ਖ਼ਰੀਦਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਥਰਮਲਾਂ ਲਈ ਵੀ ਰਾਹ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਿਆ ਹੈ।

                                              ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਦਾਰੇ ਪੁੱਤ
                              ਸ਼ਗਨਾਂ ਦੀ ਰੁੱਤੇ, ਅਸਾਂ ਮੌਤ ਨਾਲ ਸੁੱਤੇ..!
                                              ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ    

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਪਹਿਲਾਂ ਮੁਲਕ ਨੂੰ ਅੰਨ ਦਿੱਤਾ, ਹੁਣ ਪੁੱਤ ਵੀ ਲੇਖੇ ਲਾ ਦਿੱਤੇ। ਖੇਤ ਬਚਾਉਣ ਲਈ, ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਦੀ ਪੱਤ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਘਰੋਂ ਤੋਰੇ ਪੁੱਤ ਹੀ ਗੁਆ ਬੈਠਣਗੇ, ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤਰਾਈ ਦੇ ਬੰਜਰ ਭੰਨ੍ਹੇ, ਉਹ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਹਕੂਮਤੀ ਅੜ ਭੰਨ੍ਹਣ ਲਈ ਤੁਰੇ। ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਗਰੂਰ ਏਨਾ ਕਰੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿੰਨੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਚਿਰਾਗ ਬੁਝਾ ਗਿਆ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਖੀਮਪੁਰ ਖੀਰੀ ’ਚ ਮਾਤਮੀ ਸੰਨਾਟਾ ਹੈ। ਤਰਾਈ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨੇ ਮੁਲਕ ਜਗਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਬੁਝੇ ਚਿਰਾਗ਼ਾਂ ਨੇ ਕਿਸਾਨੀ ਘੋਲ ਦੀ ਮਸ਼ਾਲ ’ਚ ਤੇਲ ਪਾਇਆ ਹੈ।ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਅਜੈ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਯਮਦੂਤ ਬਣ ਟੱਕਰਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰੀ ਗੱਡੀ ਕਿਸਾਨ ਘਰਾਂ ਦੇ ਸੁਫ਼ਨਿਆਂ ਨੂੰ ਰਾਖ ਕਰ ਗਈ। ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਮੋਰਚਾ ਚੇਤੇ ਕਰਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਦੋਂ ਬਰਤਾਨਵੀ ਸ਼ਾਸਕ ਦੀ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਚੀਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਹੁਣ ਹਕੂਮਤ ਦੀ ਗੱਡੀ ਨੇ ‘ਅੰਨਦਾਤਾ’ ਦਰੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

            ਲਖੀਮਪੁਰ ਖੀਰੀ ਦੇ ਪਿੰਡ ਨਾਨਪਾਰਾ ’ਚ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਘਰ ਚੁੱਲ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਬਲਿਆ। ਕਿਸਾਨ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ (35) ਇਸ ਕਾਂਡ ’ਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਤਨੀ ਪਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਦਾ ਵਿਰਲਾਪ ਝੱਲਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਰਿਹਾ।ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਘਰੋਂ ਚਾਨਣ ਦੀ ਭਾਲ ’ਚ ਤੁਰਿਆ ਸੀ। ਹਕੂਮਤ ਨੇ ਲਾਸ਼ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਤਿੰਨ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਹੋਣੀ ਸਾਹ ਨਹੀਂ ਲੈਣ ਦੇ ਰਹੀ। ਦੋ ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮਾਂ ਤੁਰ ਗਈ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਬਾਪ ਵੀ ਉਸੇ ਰਾਹ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਵੀ ਵਕਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਪਿਆਂ ਕੋਲ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਪਿੱਛੇ ਪਤਨੀ ਤੇ ਬੱਚੇ ਰਾਹ ਤੱਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸ ਦੀ ਬੇਟੀ ਪਰਨੀਤ ਕੌਰ ਆਖਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬਾਪ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਅਜਾਈਂ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗੀ। ਨੌਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਬੇਟਾ ਰਾਜਦੀਪ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਕੌਣ ਆਖੇਗਾ, ‘ਜਾਹ ਪੁੱਤ, ਖੇਤ ਗੇੜਾ ਮਾਰ ਕੇ ਆ।’ਪਿੰਡ ਮਕਰੌਨੀਆ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਪੁੱਤ ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਦੀ ਉਮਰ 19 ਸਾਲ ਹੀ ਸੀ। ਤਾਬੂਤ ’ਚ ਲਿਪਟੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਮਾਪੇ ਦੁਹੱਥੜ ਮਾਰ ਰੋਏ। 

            ਚਾਚਾ ਮਸਕੀਨ ਸਿੰਘ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ’ਚੋਂ ਇਕੱਲਾ ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸੀ, ਜੋ ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚੇ ’ਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਿਨ ਜਾਣੋ ਨਹੀਂ ਖੁੰਝਿਆ। ਚਾਚਾ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਛੇੜ ਦੇਣਾ ਤਾਂ ਅੱਗਿਓਂ ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਆਖਦਾ, ‘ਚਾਚਾ, ਦੇਖਦੇ ਜਾਇਓ, ਜੰਗ ਜਿੱਤ ਕੇ ਮੁੜਾਂਗੇ।’ਯੂਪੀ ਦੇ ਤਰਾਈ ਖ਼ਿੱਤੇ ’ਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਗੰਨੇ ਬੀਜੇ, ਹੁਣ ਕਿਸਾਨੀ ਸੰਘਰਸ਼ ’ਚ ਨਵੇਂ ਸੁਫ਼ਨੇ ਬੀਜ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਤਰਾਈ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਪਸੀਨਾ ਵਹਾ ਕੇ ਸੋਨਾ ਬਣਾਇਆ, ਉਸ ਸੋਨੇ ’ਤੇ ਹੁਣ ਕਾਰਪੋਰੇਟਾਂ ਦੀ ਅੱਖ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੱਖਾਂ ’ਚ ਕਿਸਾਨੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਰੜਕਣ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਚੌਹਖੜਾ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਗੰਨੇ ਦੇ ਭਾਅ ਲਈ ਲੜਦੇ ਰਹੇ ਪਰ ਬੀਤੇ ਦਿਨ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਨੌਜਵਾਨ ਮੁੰਡਾ ਲਵਪ੍ਰੀਤ ਭੰਗ ਦੇ ਭਾਅ ਗੁਆ ਬੈਠੇ। ਲਵਪ੍ਰੀਤ ਦੀ ਉਮਰ 20 ਵਰ੍ਹੇ ਸੀ, ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਜੰਗ ਬਿੱਲੇ ਲਾਉਣ ਲਈ ਪੁੱਤ ਨੂੰ ‘ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚੇ’ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕਰਾ ਦਿੱਤਾ। ਕਿਸ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਬਣਿਆ ਸੀ ਲਵਪ੍ਰੀਤ, ਜਾਨ ਦੇ ਗਿਆ, ਮੋਰਚੇ ਨੂੰ ਪਿੱਠ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਈ। 

           ਲਵਪ੍ਰੀਤ ਸ਼ਗਨਾਂ ਦੀ ਰੁੱਤੇ ਤੁਰ ਗਿਆ, ਘਰ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ’ਚ ਵਿਰਲਾਪ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਵਾਰਨ ਦੇ ਦਿਨ ਵੇਖਣ ਵਾਲੀ ਮਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ’ਚ ਜਵਾਨ ਪੁੱਤ ਦੀ ਖ਼ੂਨ ਨਾਲ ਲੱਥ-ਪੱਥ ਹੋਈ ਲਾਸ਼ ਸੀ। ਵਟਣਾ ਮਲਣ ਦੀ ਉਮਰੇ ਪੁੱਤ ਨੂੰ ਆਖ਼ਰੀ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਾਉਣਾ ਪੈ ਜਾਏ, ਇਹ ਮਾਪਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਸਕਦਾ।ਕਿਸਾਨ ਆਗੂ ਅਮਨ ਸੰਧੂ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ’ਚ ਹੀ ਇਹ ਨੌਜਵਾਨ ਬਾਕੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਘਰੋਂ ਨਿਕਲੇ ਸਨ। ਹਕੂਮਤੀ ਚੱਕਾ ਏਨਾ ਤੇਜ਼ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਨੌਜਵਾਨ ਮੌਤ ਨੂੰ ਝਕਾਨੀ ਨਾ ਦੇ ਸਕੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੇ ਕਿਸਾਨੀ ਘੋਲ ’ਚ ਰੜਕ ਭਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।ਪਿੰਡ ਨਮਦਾਪੁਰ ਦਾ 65 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕਿਸਾਨ ਨਛੱਤਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਸਾਨੀ ਘੋਲ ਦੇ ਭਾਗ ਹੀ ਬਦਲ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਪਿੰਡ ’ਚ ਰੋਹ ਫੈਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਖ਼ੁਦ ਤਾਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਗਿਆ ਪਰ ਨਛੱਤਰ ਸਿੰਘ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਪੜਾਅ ’ਤੇ ‘ਕਿਸਾਨੀ ਘੋਲ’ ਨੂੰ ਵੀ ਅਖੀਰਲੇ ਅਧਿਆਇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਿਆ। ਭਲਕੇ ਜਦੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਸਸਕਾਰ ਹੋਣਗੇ ਤਾਂ ਹਰ ਅੱਖ ਦਾ ਹੰਝੂ ‘ਕਿਸਾਨੀ ਘੋਲ’ ਦੀ ਮਸ਼ਾਲ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗੇਗਾ।

                                                  ਏਹ ਕੇਹਾ ‘ਦੰਗਲ’ ਸੀ...

ਲਖੀਮਪੁਰ ਖੀਰੀ ਦੇ ਪਿੰਡ ਤਿਕੋਨੀਆ ’ਚ ਇਹ ਕਾਂਡ ਵਾਪਰਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਵਰ੍ਹੇ ਦੀ ਦੋ ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਦੰਗਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਐਤਕੀਂ ਇਹ ਦੰਗਲ ਤਿੰਨ ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਹੋਣਾ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਡਿਪਟੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੁੱਜ ਰਿਹਾ ਸੀ। ‘ਦੰਗਲ’ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹਕੂਮਤ ਨੇ ਦੋ ਹੱਥ ਦਿਖਾ ਦਿੱਤੇ, ਜਿਸ ਵਜੋਂ ਚਾਰ ਕਿਸਾਨ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੋਂ ਹਾਰ ਗਏ ਪਰ ਕਿਸਾਨੀ ਦੰਗਲ ਵਿਚ ਜਾਨ ਪਾ ਗਏ। 50 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਸਿੰਘ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਕੂਮਤ ਦੀ ਨੀਅਤ ਮਾੜੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਕਾਰਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।