Saturday, July 15, 2023
ਹੱਸਦੀ ਨੇ ਫੁੱਲ ਮੰਗਿਆ..
Saturday, July 8, 2023
ਬੈਂਡ ਗਰਲਜ਼
ਕੱਚੇ ਸ਼ਗਨਾਂ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹੇ ਕਿਵੇਂ ਰੰਗ ਪੱਕਾ !
ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਹੁਣ ਨਵਾਂ ਮੋੜਾ ਪੈਣ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ ’ਚ ਪੱਕਾ ਹੋਣ ਖ਼ਾਤਰ ‘ਬੈਂਡ ਗਰਲਜ਼’ ਦਾ ਪੱਲਾ ਫੜਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੁਣ ਘਟਣ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਆਇਲੈਟਸ (ਆਇਲਸ) ਚੋਂ ਚੰਗੇ ਬੈਂਡ ਆ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਬਿਨਾਂ ਖ਼ਰਚੇ ਤੋਂ ਹੱਥੋਂ ਹੱਥ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਬੈਂਡ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ਲੜਕੀ ਦਾ ਸਾਰਾ ਖਰਚਾ ਵੀ ਲੜਕੇ ਵਾਲੇ ਚੁੱਕਦੇ ਸਨ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਵਿਆਹ ਉਮਰ 18 ਸਾਲ ਤੋਂ 21 ਸਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਪਏ ਰੌਲ਼ੇ ਰੱਪੇ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਬੈਂਡ ਗਰਲਜ਼’ ਦੀ ਵੁੱਕਤ ਘਟਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਫ਼ਿਲਹਾਲ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ ਵਿਆਹ ਦੀ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਉਮਰ 18 ਸਾਲ ਹੀ ਹੈ ਪ੍ਰੰਤੂ ਹੁਣ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੜਕੀਆਂ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਜੋੜਨ ਵਾਲੇ ਖਰਚਾ ਚੁੱਕਣ ਤੋਂ ਡਰਨ ਲੱਗੇ ਹਨ।
ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਅਨੁਸਾਰ ਪਹਿਲੋਂ ਜਿਸ ਲੜਕੀ ਦੇ ਆਇਲੈਟਸ ਚੋਂ ਲੋੜੀਂਦੇ ਬੈਂਡ ਆ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਉਸ ਲੜਕੀ ਦਾ ਸਾਰਾ ਖਰਚਾ ਲੜਕੇ ਵਾਲੇ ਚੁੱਕਣ ਵਾਸਤੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਇੱਕ ਲੜਕੀ ਲਈ ਕਈ ਕਈ ਲੜਕੇ ਕਤਾਰ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਬਕਾਇਦਾ ਮੈਰਿਜ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਹੋਣ ਮਗਰੋਂ ਲੜਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਂਦੀ ਅਤੇ ਖਰਚਾ ਲੜਕੇ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਚੁੱਕਦਾ। ਬੈਂਡ ਵਾਲੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਕਰਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਵਿਚੋਲਿਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਵਿਆਹ ਦੀ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਉਮਰ 21 ਸਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਰੌਲ਼ੇ ਨੇ ਬੈਂਡ ਲੈਣ ਵਾਲੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਘਟਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਰਾਮਪੁਰਾ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਸੁਖਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦੀਪਾ (ਮੰਡੀ ਕਲਾਂ) ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਬਾਰ੍ਹਵੀਂ ਕਲਾਸ ਪਾਸ ਲੜਕੀ ਦੀ ਉਮਰ 18 ਸਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਮਗਰੋਂ ਲੜਕੀ ਆਇਲੈਟਸ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਵਿਆਹ ਦੀ ਉਮਰ 21 ਸਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਰੌਲ਼ੇ ਕਰਕੇ ਲੜਕੇ ਵਾਲਿਆਂ ’ਚ ਇਹ ਗੱਲ ਘਰ ਕਰ ਗਈ ਹੈ ਕਿ 21 ਸਾਲ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਰਿਜ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਉਹ ਲੜਕੀ ’ਤੇ ਖਰਚਾ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੱਚਾ ਸ਼ਗਨ ਕਰਕੇ ਖਰਚਾ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਲੜਕੇ ਵਾਲੇ ਖ਼ਤਰਾ ਮੁੱਲ ਨਹੀਂ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬੈਂਡ ਲੈਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੰਜ ਛੇ ਲੜਕੀਆਂ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣਾ ਹੈ ਪ੍ਰੰਤੂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਖਰਚਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੇਤੇ ਰਹੇ ਕਿ ਆਪਣੇ ਲੜਕੇ ਨੂੰ ‘ਬੈਂਡ ਗਰਲਜ਼’ ਦੇ ਲੜ ਲਾ ਕੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਭੇਜਣ ਵਾਲੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਕਰੀਬ 22 ਤੋਂ 25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਖ਼ਰਚ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਵਿਆਹ ਦਾ ਪੂਰਾ ਖਰਚਾ ਵੀ ਲੜਕੇ ਵਾਲੇ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਲੜਕੇ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਲੜਕੇ ਲੜਕੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਦੋ ਤਿੰਨ ਪਰੂਫ਼ ਹਨ ਤਾਂ ਹੀ ਉਹ ਖਰਚਾ ਕਰਨਗੇ। ਬਠਿੰਡਾ ਤੇ ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਦੇ ਮੈਰਿਜ ਬਿਊਰੋ ਵਾਲੇ ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਕੋਲ ਬੈਂਡ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਇੱਕ ਲੜਕੀ ਵਾਸਤੇ ਦਸ ਦਸ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਆਹ ਤੇ ਸਟੱਡੀ ਦਾ ਖਰਚਾ ਚੁੱਕਣ ਵਾਸਤੇ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਪ੍ਰੰਤੂ ਹੁਣ ਮੁੰਡੇ ਵਾਲੇ ਕੱਚੇ ਸ਼ਗਨ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਖਰਚਾ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਵਿਆਹ ਦੀ ਉਮਰ 21 ਸਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਰੌਲ਼ੇ ਰੱਪੇ ਨੇ ਕਹਾਣੀ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਸ਼ੇਰਪੁਰ ਦੇ ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਬੈਂਡ ਵਾਲੇ ਵਿਆਹਾਂ ਵਿਚ ਠੱਗੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਲੱਗੇ ਹਨ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਬੈਂਡਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਪਹਿਲੋਂ ਵਾਲੀ ਕਦਰ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਲੜਕੇ ਹੁਣ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਆਇਲੈਟਸ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਜਗਰਾਉਂ ਦੇ ਇੱਕ ਮੈਰਿਜ ਬਿਊਰੋ ਵਾਲੇ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਵਿਆਹ ਦੀ ਉਮਰ ਹੱਦ ਵਧਾਏ ਜਾਣ ਦੀ ਚਰਚਾ ਨੇ ਬੈਂਡ ਲੈਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗ਼ਰੀਬ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ ਮੌਕੇ ਘਟਾ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਈ ਬੈਂਡ ਵਾਲੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਆਇਲੈਟਸਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਫ਼ੌਰੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕੀਆਂ ਹਨ।
ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕਾਕਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬੈਂਡ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਤੇ ਦਰਮਿਆਨੀ ਕਿਸਾਨੀ ਲੜਕੀ ਨਾਲ ਕੱਚਾ ਸ਼ਗਨ ਕਰਕੇ ਖਰਚਾ ਕਰਨ ਦੀ ਹੁਣ ਹਾਮੀ ਨਹੀਂ ਭਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਲੜਕੀ ਦੀ ਵਿਆਹ ਉਮਰ ਹਾਲੇ ਵੀ 18 ਸਾਲ ਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਮਰ ਹੱਦ 21 ਸਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਨੋਟੀਫ਼ਿਕੇਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਕਨਸਲਟੈਂਟ ਐਂਡ ਇਮੀਗਰੇਸ਼ਨ (ਐਡੂਵਿੰਗਜ਼) ਦੇ ਐਮ.ਡੀ ਗੌਰਵ ਮੋਦਗਿਲ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਸੀ ਕਿ ਲੜਕੀਆਂ ਦੇ ਸਟੱਡੀ ਵੀਜ਼ੇ ’ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਜਿਉਂ ਦੀ ਤਿਉਂ ਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਲਵਾ ਖ਼ਿੱਤੇ ਚੋਂ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਪੇਂਡੂ ਲੜਕੀਆਂ ਚੰਗੇ ਬੈਂਕ ਹਾਸਲ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਉਮਰ ਹੱਦ ਬਾਰੇ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਟਕਿਆ
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਸਲ ਵਿਚ ‘ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਦੀ ਮਨਾਹੀ (ਸੋਧ) ਐਕਟ 2021’ ਨੂੰ 21 ਦਸੰਬਰ 2021 ਨੂੰ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਮਗਰੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸਟੈਂਡਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਕੋਲ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਕੇਂਦਰੀ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2020 ਵਿਚ ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਕੋਲ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਵਿਆਹ ਦੀ ਉਮਰ 21 ਸਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਸਪਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇਸ ਦਾ ਨੋਟੀਫ਼ਿਕੇਸ਼ਨ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਸ ਮਗਰੋਂ ਵੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
Monday, July 3, 2023
ਸ਼ਗਨਾਂ ਵਾਲਾ ਲਿਫ਼ਾਫ਼ਾ..
ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਤੇ ਮਕਬੂਲ ਗੀਤ ਐ। ਲਿਖਿਆ ਬਾਬੂ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਮਰਾੜ੍ਹਾਂ ਵਾਲੇ ਨੇ, ਗਾਇਆ ਮੁਹੰਮਦ ਸਦੀਕ ਨੇ, ‘ਉੱਚਾ ਚੁਬਾਰਾ, ਉੱਚੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ, ਸੈਂਡਲ ਪਾ ਪਾ ਚੜ੍ਹਦੀ, ਲੱਕ ਉਹਦਾ ਪਤਲਾ ਜੇਹਾ, ਵਿਆਹ ਨਾ ਕਰਾਉਂਦੀ ਡਰਦੀ’। ਸਦੀਕ ਮੀਆਂ, ਕਿਹੜੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੀ ਗੱਲ ਪਏ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਪੌੜੀ ਚੜ੍ਹਨਾ ਹੋਵੇ, ਚਾਹੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਹੀ ਚੜ੍ਹ ਜਾਓ। ਬੱਸ ਏਨਾ ਕੁ ਖ਼ਿਆਲ ਰਹੇ, ਕੋਈ ਪੌੜੀ ਖਿੱਚਣ ਵਾਲਾ ਕੋਲ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਫਿਰ ਦੇਖਣਾ ਕਿਵੇਂ ਚਾਰ ਟੰਗੀ ਥੋਡਾ ਕੁਰਸੀਨਾਮਾ ਬਣਦੀ ਐ।
ਆਹ ਜਿੰਨੇ ਨੇਤਾ ਗਣ ਨੇ, ਸਿਆਸੀ ਪੌੜੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਚੋਂਦੀ ਛੱਤ ਦੇਖਣ ਲਈ ਥੋੜ੍ਹਾ ਚੜ੍ਹੇ ਨੇ। ਕੋਈ ਦੌਲਤ ਲਈ, ਕੋਈ ਸ਼ੋਹਰਤ ਲਈ ਤੇ ਕੋਈ ਕੁਰਸੀ ਲਈ ਚੜ੍ਹਿਐ। ਏਹ ਤਾਂ ਭਲਾ ਹੋਵੇ ‘ਆਪ’ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੌੜੀ ਲਾਈ, ‘ਬਦਲਾਅ’ ਨੂੰ ਕੰਧਾੜੇ ਚੁੱਕ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਛੱਤ ਜਾ ਚੜ੍ਹੇ। ‘ਪੱਲੇ ਹੋਵੇ ਸੱਚ, ਕੋਠੇ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਨੱਚ’, ਨਵੇਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਤੋਂ ਚਾਅ ਨਾ ਚੁੱਕਿਆ ਜਾਵੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਭੋਲੇ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਏਨੀ ਕੁ ਸਮਝ ਸੀ ਕਿ ਬਈ! ਐਮ.ਐਲ.ਏ/ ਐਮ.ਪੀ ਬਣ ਤਨਖ਼ਾਹਾਂ ਤੇ ਭੱਤੇ ਮਿਲਦੇ ਨੇ, ਸਭ ਸੁੱਖ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵੀ। ਸੱਤਾ ਦੇ ਸਿੰਗਾਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਪੈਂਦਿਆਂ ਹੀ ਪੌਂ ਬਾਰਾਂ ਨੇ।
ਨਵੇਂ ਸਿਆਸੀ ਫ਼ਾਇਦੇ ਦਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕਣ ਪਿੱਛੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਐ। ‘ਸਿਆਸੀ ਪਿੜ ’ਚ ਕੁਆਰੇ ਜਾਂ ਛੜੇ ਆਓ, ਐਮ.ਐਲ.ਏ/ ਵਜ਼ੀਰ ਬਣ ਚੰਗੀ ਜੀਵਨ ਸਾਥਣ ਪਾਓ।’ ਲਓ ਜੀ, ਅੰਨ੍ਹਾ ਕੀ ਭਾਲੇ ਦੋ ਅੱਖਾਂ। ‘ਆਪ’ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਧੜਾਧੜ ਸਾਹੇ ਦੇਖ ਇੰਜ ਲੱਗਦੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ‘ਬਦਲਾਅ’ ਛੱਤ ਤੋਂ ਛਾਲ ਮਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰੀਂ ਜਾ ਵੜਿਆ ਹੋਵੇ। ‘ਹਾਥੀ ਚੱਲੇ ਬਾਜ਼ਾਰ, ਕੁੱਤੇ ਭੌਂਕਣ ਹਜ਼ਾਰ’। ਸਾਥੀਓ, ਐਰੇ ਗੈਰੇ ਨੱਥੂ ਖੈਰੇ ਦੀ ਕੋਈ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ, ਇੰਦਰ ਦੇ ਅਖਾੜੇ ’ਚ ਢੋਲੇ ਦੀਆਂ ਲਾਓ। ਰੱਬ ਵੀ ਸੋਚਾਂ ਵਿਚ ਪਊ ਕਿ ਸ਼ਗਨ ਵਾਲਾ ਲਿਫ਼ਾਫ਼ਾ ਕੀਹਦੇ ਹੱਥ ਘੱਲਾਂ। ਸੱਚਮੁੱਚ ਹੁਣ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਰਾਹ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ, ਬਾਕੀ ਤਾਂ ਛੱਡੋ, ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਇਸ ਤੋਂ ਜ਼ਰੂਰ ਸਬਕ ਸਿੱਖ ਸਕਦੇ ਨੇ।
ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਨਾਮ ਕਾਹਦਾ ਲਿਆ, ਮੁਹੰਮਦ ਸਦੀਕ ਫੇਰ ਹੇਕ ਲਾਉਣ ਬੈਠ ਗਏ, ‘ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਾਂਗੂੰ ਭਾਬੀ ਨੀ, ਸਾਡੇ ਵਿਆਹ ਦਾ ਮਸਲਾ ਅੜ ਚੱਲਿਆ।’ ਸਿਆਣੇ ਆਖਦੇ ਨੇ ਕਿ ਜੇ ਮੱਛੀ ਨਾ ਫੜੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਚਿਰ ਰਮਤੇ ਬਣ ਗਾਉਂਦੇ ਫਿਰੋਗੇ, ‘ਮੇਰੇ ਸਪਨੋਂ ਕੀ ਰਾਣੀ ਕਬ ਆਏਗੀ ਤੂ..’। ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਆਪਣੇ ਘੋੜੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ। ਅਸਾਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਮੰਨੋ, ਚਾਰ ਕੁ ਦਿਨ ‘ਆਪ’ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਕਰ ਜਾਵੋ, ਫੇਰ ਦੇਖਣਾ ਹਰ ਗਲੀ ਮਹੱਲੇ ਚੋਂ ਇੱਕੋ ਗੂੰਜ ਪਏਗੀ, ‘ਆਜਾ ਵੇ ਮਾਹੀ ਤੇਰਾ ਰਸਤਾ ਉਡੀਕਦੀ ਹਾਂ।’
ਹੁਣ ਮੌਕਾ ਨਾ ਖੁੰਝਾਓ, ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੂੰ ਚਾਹ ਦੇ ਕੱਪ ’ਤੇ ਬੁਲਾਓ। ਆਰਡੀਨੈਂਸ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਜੱਫੀ ਪਾਓ, ਸੇਠ ਜੀ ਤੋਂ ਸਿਰ ਪਲਸਾਓ। ਦੁਨੀਆਂ ਸ਼ਾਲੀਮਾਰ ਬਾਗ਼ ਹੀ ਲੱਗੇਗੀ। ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਪੈੜਾ ਕਿੰਨਾ ਪ੍ਰਤਾਪੀ ਐ, ਚਾਹੇ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੂੰ ਪੁੱਛ ਕੇ ਦੇਖ ਲਵੋ, ਆਉਂਦੇ ਪੋਹ ਪੰਜਾਬ ਨਾਨਕ ਛੱਕ ਪੂਰਨ ਦਿੱਲੀ ਜਾਊ, ਜਲੰਧਰ ਦਾ ਦੋਹਤਾ ਜੋ ਹੋਇਆ। ‘ਬਦਲਾਅ’ ਨੇ ਆਹ ਸਿਆਸਤ ’ਚ ਐਸੀ ਨਵੀਂ ਮੋਹੜੀ ਗੱਡੀ ਐ, ਅੜੇ ਗੱਡੇ ਕੀ ਨਾ ਨਿਕਲ ਜਾਣ। ‘ਹਮ ਨਾ ਵਿਆਹੇ, ਕਾਹਦੇ ਸਾਹੇ’, ਗੱਲ ਤੁਸਾਂ ਦੀ ਰਾਹੁਲ ਜੀ ਪੂਰੇ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਐ। ਮਾਫ਼ ਕਰਨਾ, ਕਿਤੇ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵੇਲੇ ਸਿਰ ਅੱਖ ਦੱਬੀ ਹੁੰਦੀ, ਪਤਝੜ ਰੁੱਤੇ ਬਹਾਰ ਆ ਜਾਂਦੀ। ਨਾਲੇ ਕੱਲੀ ਤਾਂ ਲੱਕੜ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਲਦੀ।
ਹਾਲੇ ਵੀ ਡੁੱਲ੍ਹੇ ਬੇਰਾਂ ਦਾ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਵਿਗੜਿਆ। ਆਪਣਾ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਮੰਮੀ ਸੋਨੀਆ ਦੇ ਬੁਢਾਪੇ ਦਾ ਤਾਂ ਖ਼ਿਆਲ ਕਰੋ। ਜਵਾਨ ਪੁੱਤ ਘਰੇ ਕੁਆਰਾ ਬੈਠਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਮਾਂ ਨੂੰ ਨੀਂਦਰਾਂ ਕਿੱਥੇ। ਪਟਨੇ ਵਾਲੀ ਮੀਟਿੰਗ ’ਚ ਲਾਲੂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਯਾਦਵ ਸੱਚ ਫ਼ਰਮਾਉਂਦੇ ਪਏ ਸਨ, ‘ਰਾਹੁਲ ਬਾਬਾ ਜੀ, ਹਾਲੇ ਥੋਡੀ ਉਮਰ ਕਿੱਥੇ ਬੀਤੀ ਐ, ਸ਼ਾਦੀ ਕਰ ਲਓ, ਅਸੀਂ ਬਰਾਤੀ ਬਣਾਂਗੇ। ਤੁਹਾਡੀ ਮੰਮੀ ਆਖਦੀ ਪਈ ਐ ਕਿ ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂਓ ਮੰਨਦਾ’। ਰਾਹੁਲ ਦੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਹਾਸਾ, ਮਨ ਵਿਚ ਸੋਚ ਆਈ ਹੋਊ ਕਿ ਵਿਆਹ ਵਾਲਾ ਲੱਡੂ ਖਾਵਾਂ ਜਾਂ ਨਾ।
‘ਚੰਗਾ ਘੋੜਾ ਬਿਨਾਂ ਮੰਡੀ ਤੋਂ ਵਿਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।’ ਤੁਸਾਂ ਕਿਹੜਾ ਰੱਬ ਦੇ ਮਾਂਹ ਮਾਰੇ ਨੇ। ਇੱਧਰ, ਪੰਜਾਬ ਆਲ਼ੇ ਤਾਂ ਬਾਲੋ ਮਾਹੀਆ ਗਾਉਂਦੇ ਨੀਂ ਥੱਕ ਰਹੇ। ਪਤੰਦਰ ਕੋਈ ਪੋਹ ਸੁੱਕਾ ਨਹੀਂ ਟੱਪਣ ਦਿੰਦੇ। ਹੋਰ ਕੀ ‘ਬਦਲਾਅ’ ਦੇ ਸਿੰਗ ਲੱਗੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ। ਲਾਲੂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਯਾਦਵ ਰੇਲ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ ਨੇ। ਤਾਂਹੀਓਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਬੱਚਾ ਸਮਝ ਫ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਲਾਲੂ ਜੀ ਨੂੰ ਅੰਦਰੋਂ ਪਤੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਗ੍ਰਹਿਸਤੀ ਦੀ ਗੱਡੀ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਪਹੀਏ ’ਤੇ ਧੂਹੀ ਫਿਰਦੈ, ਕਿਤੇ ਜ਼ਰੂਰ ਖ਼ਤਾ ਖਾਏਗਾ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਕਿਸੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ’ਤੇ ‘ਕੁਲੀ’ ਫ਼ਿਲਮ ਦਾ ਗਾਣਾ ਵੱਜ ਰਿਹਾ ਸੀ, ‘ਨਾ ਮੈਨੇ ਸਿਗਨਲ ਦੇਖਾ, ਨਾ ਤੂਨੇ ਸਿਗਨਲ ਦੇਖਾ..।’
‘ਆਪ’ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਵਿਆਹੁਤਾ ਗੱਡੀ ਤਾਂ ਫ਼ੁਲ ਸਪੀਡ ’ਤੇ ਹੈ। ਜਥੇਦਾਰ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ‘ਬੰਬ’ ਵਾਲੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਨਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਤਾਂ ਗੱਡੀ ਕਿਥੋਂ ਭੱਜਣੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਫ਼ੰਡ ਕਾਹਦੇ ਰੋਕੇ ਨੇ, ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਹੇਮਾ ਮਾਲਿਨੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਬਣ ਚੱਲੀਆਂ ਨੇ। ਜਿਵੇਂ ਹੇਮਾ ਮਾਲਿਨੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ’ਚ ਟੋਏ ਨੇ, ਉਵੇਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ’ਚ।
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਰਸੀ ਪ੍ਰੇਮੀਓ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲਗਨ ਠੰਢਾ, ਸੰਜੋਗ ਨਹੀਂ ਜੁੜਦਾ, ਭਾਨੀਮਾਰ ਟਿਕਣ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਜ਼ਰੂਰ ਆਉਣ। ‘ਆਪ’ ਦੀ ਦੇਹਲੀ ’ਤੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕ, ‘ਬਦਲਾਅ’ ਨੂੰ ਘੁੱਟ ਘੁੱਟ ਕੇ ਜੱਫੀ ਪਾਉਣ। ਸ਼ਰਤੀਆ ਇਲਾਜ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਏਹ ਨੁਸਖ਼ਾ ਅਜ਼ਮਾਇਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਦਾ ਸੁੱਖ ਪਾਇਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੱਜਣਾਂ ਕੋਲ ਐਸਾ ਬ੍ਰਹਮ ਅਸਤਰ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਛੜੇ ਵੀ ਬਾਘੀਆਂ ਪਾਉਂਦੇ ਫਿਰਦੇ ਨੇ। ਕਿਤੇ ਇਹ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਅਗਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ‘ਆਪ’ ਦੇ ਬੂਹੇ ’ਤੇ ਟਿਕਟਾਂ ਲੈਣ ਲਈ ਛੜਿਆਂ ਦਾ ਮੇਲਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ।
‘ਜਦ ਤੱਕ ਸਾਸ, ਤਦ ਤੱਕ ਆਸ।’ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕ ਇਸ ਕਹਾਵਤ ਦਾ ਇਹ ਗ਼ਲਤ ਅਰਥ ਕੱਢਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸਾਹ ਹਨ, ਆਸ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਮਿੱਤਰੋ! ਇਹਦਾ ਅਸਲ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਤੁਹਾਡੀ ਸੱਸ ਬੈਠੀ ਹੈ, ਉਹਦੀ ਧੀ ਮਿਲ ਜਾਣ ਦੀ ਆਸ ਨਾ ਛੱਡੋ। ਹੁਣ ਕਈ ਤਾਂ ਮਨੋਂ ਮਨੀ ਇਹ ਵੀ ਸੋਚਾਂ ਦੇ ਘੋੜੇ ਦੌੜਾਉਣ ਲੱਗ ਪਏ ਹੋਣਗੇ ਕਿ ਕਿ ਕੀ ਪਤੈ ਕੰਗਨਾ ਰਣੌਤ ਦਾ ਹੀ ਸਾਕ ਆ ਜਾਵੇ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਤਾਂ ਪੇਂਡੂ ਵਿਆਹ ਸਾਹਿਆਂ ’ਤੇ ਸਪੀਕਰਾਂ ਵਾਲਾ ਬਾਬਾ ਵੀ ਤਵੇ ’ਤੇ ਤਵਾ ਵਜਾ ਰਿਹੈ..‘ਹਮ ਹੋਂਗੇ ਕਾਮਯਾਬ ਏਕ ਦਿਨ..।’
(29 June 2023)