ਪਾਣੀਆਂ ਦੇ ਰਾਖੇ
         ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ 'ਚੌਟਾਲਾ ਮੋਹ'
                               ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ
ਬਠਿੰਡਾ  : ਬਾਦਲ-ਚੌਟਾਲਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਦੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਚੌਟਾਲਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਹੁਣ ਸਤਲੁਜ ਯਮਨਾ ਲਿੰਕ ਨਹਿਰ ਨੂੰ ਖੋਦਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇੱਧਰ ਬਾਦਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 'ਚੌਧਰੀ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਯਾਦਗਾਰ' ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਪੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਚੌਟਾਲਾ ਪਰਿਵਾਰ ਚੋਣਾਂ ਮੌਕੇ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਿਹਾ ਲੇਕਿਨ ਅਕਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਰਾਖੀ ਲਈ 'ਚੌਧਰੀ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ' ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਹੀ ਹੈ। 'ਹੂਸੈਨੀਵਾਲ ਸਮਾਰਕ' ਅਤੇ 'ਮੁਕਤੇ ਮੀਨਾਰ' ਨੂੰ ਏਦਾ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ 'ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਯਾਦਗਾਰ' ਦੀ ਚਮਕ ਦਮਕ ਰੱਖ ਕੇ ਦੋਸਤੀ ਪੁਗਾ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਲੋ ਨਾਲ ਹਲਕਾ ਲੰਬੀ ਦਾ ਬੁੱਤਾ ਵੀ ਸਾਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਹਰਿਆਣਾ ਸੀਮਾ ਤੇ ਪਿੰਡ ਕਿੱਲਿਆਂ ਵਾਲੀ 'ਚ ਚੌਧਰੀ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਉਸਾਰਨ ਲਈ ਪਾਵਰਕੌਮ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਨੂੰ ਢਾਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਥੇ ਚੌਧਰੀ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਦਾ ਬੁੱਤ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਟੱਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਨੇ 25 ਸਤੰਬਰ 2001 ਨੂੰ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੂੰ 6 ਕਨਾਲ ਜਗ•ਾ ਦਾ 42.03 ਲੱਖ ਦਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਗਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਕੂਮਤ ਸੰਭਾਲੀ ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਹੀ ਸਾਲ 2008 ਵਿਚ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਤੇ ਪੁਲੀਸ ਦੀ ਗਾਰਦ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ।
                        ਦਸੰਬਰ 2016 ਤੱਕ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਦੀ ਰਾਖੀ ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਸਵਾ ਤਿੰਨ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਜੋ ਯਾਦਗਾਰ ਤੇ ਗਾਰਦ ਲਾਈ ਹੈ, ਉਸ ਵਿਚ ਇੱਕ ਸਬ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਹਾਕੂਵਾਲਾ,ਹੌਲਦਾਰ ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਲੁਹਾਰਾ,ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ ਥਰਾਜਵਾਲਾ, ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਭਿਟੀਵਾਲਾ,ਸਿਵਰਾਜ਼ ਸਿੰਘ ਰਾਏਕੇ ਕਲਾਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਿਨ•ਾਂ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਹਲਕਾ ਲੰਬੀ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਹਨ। ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਮੁਕਤਸਰ ਵਲੋਂ ਸਾਲ 2011-12 ਵਿਚ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਲਈ ਪਿੰਡ ਬਾਦਲ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਦੋ ਮਾਲੀ ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸੁਖਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਇਵੇਂ ਦੋ ਸਕਿਊਰਿਟੀ ਮੈਨ ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਤਰਮਾਲਾ ਤੇ ਰੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੰਦੂਖੇੜਾ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਵਾਸਤੇ ਰੱਖੇ ਗਏ ਜੋ ਕਿ ਹਲਕਾ ਲੰਬੀ ਦੇ ਹੀ ਵਸਨੀਕ ਹਨ। ਗਾਰਦ ਅਤੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਕਰੀਬ 35.40 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਸਲਾਨਾ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਯਾਦਗਾਰ ਦੀ ਬਿਜਲੀ ਪਾਣੀ ਦਾ ਖਰਚਾ ਮਾਰਕੀਟ ਕਮੇਟੀ ਮਲੋਟ ਚੁੱਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਵੱਖਰਾ ਹੈ।  ਪਾਵਰਕੌਮ ਤੋਂ ਆਰ.ਟੀ.ਆਈ 'ਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਦਾ 19.98 ਕਿਲੋਵਾਟ ਲੋਡ ਹੈ।ਸਾਲ 2008 ਤੋਂ ਦਸੰਬਰ 2016 ਤੱਕ ਦਾ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਦਾ 11.18 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਖਰਚਾ ਆ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਦੋ ਪਾਣੀ ਦੇ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਵੀ ਹਨ।
                        ਪੰਜਾਬ ਮੰਡੀ ਬੋਰਡ ਨੇ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਤੇ 66.40 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਮਗਰੋਂ ਮਾਰਕੀਟ ਕਮੇਟੀ ਮਲੋਟ ਨੇ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ 'ਚ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਤੇ 6.19 ਲੱਖ ਵੱਖਰੇ ਖਰਚੇ ਹਨ। ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਅਜੈਪਾਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਬਿੱਲ ਲਗਾਤਾਰ ਭਰ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਹੁਣ ਯਾਦਗਾਰ ਦਾ ਮੀਟਰ ਸੜ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸੂਤਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਯਾਦਗਾਰ ਜਾਂ ਸਮਾਰਕ ਵਿਚ ਏਡੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਦੂਸਰੀ ਤਰਫ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਲੋਕ ਦਲ ਦੇ ਸੁਪਰੀਮੋ ਅਭੈ ਚੌਟਾਲਾ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ 23 ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਹਰਿਆਣਾ ਸੀਮਾ ਤੇ ਪੈਂਦੇ ਪਿੰਡ ਇਸਮੇਲਪੁਰ ਤੋਂ ਐਸ.ਵਾਈ.ਐਲ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਗੇ। ਇੱਧਰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਲੋਂ ਪਾਣੀਆਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਦਾ ਅਹਿਦ ਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਪਰ ਨਾਲੋਂ ਨਾਲ ਅਕਾਲੀ ਸਰਕਾਰ 'ਚੌਧਰੀ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਯਾਦਗਾਰ' ਦੀ ਰਾਖੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵੀ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕੈਪਟਨ ਹਕੂਮਤ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਯਾਦਗਾਰ ਸੁੰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਮਗਰੋਂ ਗਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹੀ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ 'ਚ ਲਹਿਰ ਬਹਿਰ ਲਾਈ ਜੋ ਹੁਣ ਤੱਕ ਖਜ਼ਾਨੇ ਤੇ ਬੋਝ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ।
                                        ਗਾਰਦ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਲਈ : ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ          
ਐਸ.ਐਸ.ਪੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸ੍ਰੀ ਧਰੂਮਨ ਐਚ.ਨਿਬਲੇ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਹਦਾਇਤ ਤੇ ਵੀ.ਆਈ.ਪੀਜ਼ ਤੋਂ ਤਾਂ ਗੰਨਮੈਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਏ ਗਏ ਸਨ ਪਰ ਯਾਦਗਾਰ ਤੇ ਲਾਈ ਗਾਰਦ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਹਦਾਇਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਨ•ਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਗਾਰਦ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ।  

                                ਖਜ਼ਾਨਾ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ
                   ਬਾਦਲ ਪੁਗਾ ਰਹੇ ਨੇ ਯਾਰੀ
                                 ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ
ਬਠਿੰਡਾ : ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੀ ਚੋਟਾਲਾ ਪ੍ਰਵਾਰ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀ ਦਾ ਬੋਝ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਸੀਮਾ 'ਤੇ ਬਣੀ ਚੌਧਰੀ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਯਾਦਗਾਰ ਦੀ ਚਮਕ ਦਮਕ ਮਹਿੰਗੀ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਾਜ ਦੀ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਯਾਦਗਾਰ ਹੈ ਜਿਥੇ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲੀਸ ਦਾ ਪਹਿਰਾ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਦੀ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਤੇ ਸਾਲਾਨਾ ਕਰੀਬ 25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਖ਼ਰਚ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਯਾਦਗਾਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਤੇ ਸਾਲ 2007 ਤੋਂ ਇਕ ਏਐਸਆਈ ਅਤੇ ਚਾਰ ਹੌਲਦਾਰ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਚਾਰ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਹਲਕਾ ਲੰਬੀ ਦੇ ਹੀ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਚੌਟਾਲਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਦੋਸਤੀ ਪੁਗਾਉਣ ਲਈ ਪਾਵਰਕੌਮ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਨੂੰ ਢੁਹਾ ਕੇ ਚੌਧਰੀ ਦੇਵੀ ਲਾਲ ਦਾ ਬੁੱਤ ਲਾਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਨੇ 25 ਸਤੰਬਰ, 2001 ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਾਵਰਕੌਮ (ਉਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਬਿਜਲੀ  ਬੋਰਡ) ਨੇ 20 ਜੁਲਾਈ, 2001 ਨੂੰ ਲੋਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਲਿਖ ਕੇ ਯਾਦਗਾਰ ਵਾਸਤੇ 6 ਕਨਾਲ 12 ਮਰਲੇ ਜਗ੍ਹਾ ਦੇ 42.03 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੇ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 12 ਨਵੰਬਰ, 2011 ਨੂੰ ਬੋਰਡ ਨੇ ਮੁੜ ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਨੰਬਰ 18206 ਲਿਖ ਕੇ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਦਾ ਚੇਤਾ ਕਰਾਇਆ ਸੀ। ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਇਹ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਅਦਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
                 ਪੰਜਾਬ ਮੰਡੀ ਬੋਰਡ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ 'ਤੇ 66.40 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਖ਼ਰਚੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਬਿਜਲੀ ਖ਼ਰਚਾ ਵੀ ਮੰਡੀ ਬੋਰਡ ਹੀ ਝੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਯਾਦਗਾਰ ਵਿਚਲੀ ਸੁਰੱਖਿਆ   ਗਾਰਦ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਏਐਸਆਈ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਯਾਦਗਾਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ 2007 ਤੋਂ ਗਾਰਦ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2012 ਵਿੱਚ ਕਮਰੇ ਬਣਾ ਕੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਦੀ ਲਿਸ਼ਕ ਪੁਸ਼ਕ ਵਾਸਤੇ ਹਲਕਾ ਲੰਬੀ ਦੇ ਹੀ ਚਾਰ ਮਾਲੀ ਅਤੇ ਚੌਕੀਦਾਰ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦਫ਼ਤਰ  ਕਰੀਬ 25 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਤਨਖ਼ਾਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਬਾਦਲ ਦੇ ਮਾਲੀ ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸੁਖਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਬਿਰਧ ਆਸ਼ਰਮ ਵਿਖੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ।ਕਾਂਗਰਸ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਨੂੰ ਕੋਈ ਤਰਜੀਹ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਅਕਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਲ 2007 ਤੋਂ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਵੱਲ ਮੁੜ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਯਾਦਗਾਰ ਦੀ ਥੋੜ੍ਹਾ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰੈਨੋਵੇਸ਼ਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜਿਸ 'ਤੇ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਖ਼ਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।   ਪਾਵਰਕੌਮ ਨੇ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਨੂੰ 19.98 ਕਿਲੋਵਾਟ ਲੋਡ ਦਾ ਬਿਜਲੀ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮਾਰਕੀਟ ਕਮੇਟੀ ਮਲੋਟ ਖੁਦ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਬੋਝ ਹੇਠ ਹੈ ਪ੍ਰੰਤੂ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਦਾ ਬਿਜਲੀ ਖ਼ਰਚਾ ਵੀ ਚੁੱਕਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।
                   ਮਾਰਕੀਟ ਕਮੇਟੀ ਮਲੋਟ ਨੇ ਆਰਟੀਆਈ ਤਹਿਤ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਯਾਦਗਾਰ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦਦੇ ਰੱਖ ਰਖਾਓ ਲਈ 6.19 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਮਾਰਚ 2010 ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਟਰਾਂਸਫ਼ਾਰਮਰ ਲਗਾਉਣ ਲਈ 81,513 ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਇਹ ਮਾਰਕੀਟ ਕਮੇਟੀ ਸਾਲ 2008 ਤੋਂ ਦਸੰਬਰ 2013 ਤੱਕ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਦਾ 8.15 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਬਿਜਲੀ ਬਿੱਲ ਵੀ ਤਾਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਖੁਦ ਮਾਰਕੀਟ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਇਹ ਹਾਲਤ ਹੈ ਕਿ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਸੜਕਾਂ ਵਾਸਤੇ 3.19 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।ਮਾਰਕੀਟ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਸਾਲ 2012-13 ਵਿੱਚ ਆਮਦਨ 17.05 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਿ ਖ਼ਰਚਾ 18.86 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ 2011-12 ਵਿੱਚ ਆਮਦਨ 12.54 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ ਅਤੇ ਖ਼ਰਚ 12.65 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਤਤਕਾਲੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਸਾਲ 2005 ਵਿੱਚ ਮੁਕਤਸਰ ਵਿਖੇ ਚਾਲੀ ਮੁਕਤਿਆਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਮੁਕਤੇ ਮੀਨਾਰ ਵੱਲ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੋਈ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਸੀ ਪ੍ਰੰਤੂ ਇਹ ਯਾਦਗਾਰ ਅਣਗੌਲੀ ਪਈ ਹੈ।
                 ਮਾਰਕਫੈੱਡ ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਨੇਜਰ ਐਚ ਐਸ ਧਾਲੀਵਾਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮੁਕਤੇ ਮੀਨਾਰ ਦੀ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਹ ਇਸ ਦੀ ਰੈਨੋਵੇਸ਼ਨ ਵਗੈਰਾ ਵੀ ਕਰਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਮੁਕਤਸਰ ਵਿੱਚ ਚਾਲੀ ਮੁਕਤਿਆਂ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਪ੍ਰੰਤੂ ਯਾਦਗਾਰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਮੁਕੰਮਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ।