ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ 'ਸੁਪਰਮੈਨ' 
                             ਅਸੀਂ ਮਿੱਠੇ ਕਰ ਕਰ ਪੀਤੇ ਘੁੱਟ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕੌੜੇ...
                                                         ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ
ਬਠਿੰਡਾ : ਸੱਚਮੁੱਚ ਇਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਅਸਲੀ 'ਸੁਪਰਮੈਨ' ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਨੇ ਦੁੱਖਾਂ ਚੋਂ ਸੁੱਖ ਛਾਣੇ ਹਨ। ਛੋਟੇ ਉਮਰੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕੌੜੇ ਘੁੱਟ ਇਨ•ਾਂ ਨੇ ਮਿੱਠੇ ਕਰ ਕਰ ਪੀਤੇ। ਉਨ•ਾਂ ਲਈ ਏਹ ਨਕਸ਼ਾ ਬਣੇ ਹਨ ਜੋ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਥੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ•ਾਂ ਦੀ ਮੜਕ ਭੰਨੀ ਹੈ ਜੋ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ 'ਚ ਖੋਟ ਕੱਢਦੇ ਹਨ। ਗੱਲ ਉਨ•ਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਹੈ ਜਿਨ•ਾਂ ਦੇ ਸਿਰੜ ਨੇ ਬੋਝਲ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਟਿੱਚ ਕਰਕੇ ਜਾਣਿਆ ਹੈ। ਹਲਕਾ ਲੰਬੀ ਦੇ ਪਿੰਡ ਫਤੂਹੀਖੇੜਾ ਦੇ ਵਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਹੱਥੀਂ ਲਿਆ ਹੈ। ਤਾਹੀਓਂ ਸਮਾਂ ਵਰਿੰਦਰ ਦੀਆਂ ਖ਼ਾਹਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕੈਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਹਾਲੇ ਤੀਜੀ ਕਲਾਸ 'ਚ ਹੀ ਪੜ•ਦਾ ਸੀ ਕਿ ਮਾਂ ਛੱਡ ਕੇ ਚਲੀ ਗਈ। ਉਦੋਂ ਦਾਦੀ ਨੇ ਗਲ ਨਾਲ ਲਾ ਲਿਆ। ਕੈਂਸਰ ਪੀੜਤ ਦਾਦੀ ਹੁਣ ਪੋਤੇ ਦੀ ਢਾਰਸ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ।  ਵਰਿੰਦਰ ਉਦੋਂ ਅੱਠਵੀਂ ਵਿਚ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦਾ ਟਰੱਕ ਡਰਾਇਵਰ ਬਾਪ ਰੂਪ ਸਿੰਘ ਲਾਪਤਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਵੀ ਉਸ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਸੁਰ ਤੇ ਲੈਅ ਗੁਆਚਣ ਨਾ ਦਿੱਤਾ। ਤਾਏ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਹੱਥ ਰੱਖਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਚੋਂ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਨਕਸ਼ ਤਲਾਸਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ 'ਚ ਪੜ• ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਦਸਵੀਂ ਚੋਂ 90 ਫੀਸਦੀ ਅੰਕ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਜਮ•ਾ ਇੱਕ ਕਲਾਸ ਚੋਂ 87.1 ਫੀਸਦੀ ਅੰਕ ਲਏ। ਹੁਣ ਉਹ ਕਾਮਰਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਕੋਲ ਬਾਪ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਬਚੀ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਤਾਏ ਦਾ ਸਿਰ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਹੱਥ। ਉਸ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਚੀੜ•ਾ ਚਿਹਰਾ ਵੇਖ ਲਿਆ ਹੈ।
                         ਫਾਜਿਲਕਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਰਾਮਪੁਰਾ ਨਰਾਇਣਪੁਰਾ ਦੇ ਸੁਖਰਾਜ ਸਿੰਘ ਦਾ ਪੈਰ ਪੈਰ ਤੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨੇ ਦਮ ਘੁੱਟਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਹਿੰਮਤ ਤੇ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁਨਹਿਰੀ ਮਾਲਾ ਵਿਚ ਪਰੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਦਾ ਉਹ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਪੰਜ ਵਰਿ•ਆਂ ਦਾ ਅਦਾਲਤ 'ਚ ਬੈਠਾ ਰੋਅ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਛੱਡ ਕੇ ਜਾ ਰਹੀ ਮਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵੀ ਪਿਛੇ ਮੁੜ ਕੇ ਨਹੀਂ ਤੱਕਿਆ ਸੀ। ਹਤਾਸ਼ ਹੋਈ ਦਾਦੀ ਨੇ ਬਚਪਨ ਦੇ ਹਉਕਿਆਂ ਦੇ ਮਾਹਣੇ ਸਮਝੇ। ਦਾਦੀ ਦੀ ਮੌਤ ਮਗਰੋਂ ਉਸ ਦਾ ਨਿੱਘ ਵੀ ਸਦਾ ਲਈ ਠੰਢਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਕੋਲ ਹੁਣ ਗੁਰਬਤ ਬਚੀ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਬਿਮਾਰ ਬਾਪ ਜਿਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਚੱਲਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨੂੰ ਪੜਾਈ ਤੇ ਭਾਰੂ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ। ਸੁਖਰਾਜ ਨੇ ਦਸਵੀਂ ਚੋਂ 81.79 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਜਮ•ਾ ਇੱਕ ਚੋਂ 82 ਫੀਸਦੀ ਅੰਕ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਉਹ ਕਾਮਰਸ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੈ। ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਕਾਉਣੀ ਦੇ ਵਕੀਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਵਕੀਲ ਉਸ ਦਾ ਭਰਾ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਤੇ ਬਾਪ ਜੇਲ• ਚਲਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਵਸਦੀ ਦੁਨੀਆ ਉੱਜੜ ਗਈ। ਵਕੀਲ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਭਰਾ ਚਮਕੌਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦਿਹਾੜੀ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
                      ਵਕੀਲ ਖੁਦ ਪੜਾਈ ਕਰਦਾ ਤੇ ਭਰਾ ਉਸ ਵਾਸਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਦਾ। ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ 'ਚ ਜਦੋਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਤਾਂ ਵਕੀਲ ਖੁਦ ਵੀ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਦਿਹਾੜੀ ਕਰਦਾ। ਚਮਕੌਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀ ਪੜਾਈ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਤੋਂ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਹੁਣ ਵਕੀਲ ਸਿੰਘ 12ਵੀਂ ਕਲਾਸ ਦਾ ਨਾਨ ਮੈਡੀਕਲ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਦਸਵੀਂ ਚੋਂ 91 ਫੀਸਦੀ ਅੰਕ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਗਿਆਰਵੀਂ ਚੋਂ 72 ਫੀਸਦੀ। ਹੁਣ ਉਹ ਨਾਲੋਂ ਨਾਲ ਕੋਚਿੰਗ ਵੀ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ 'ਚ ਪੜ•ੇ ਇਹ ਬੱਚੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਟੀਸੀ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾਉਣ ਲਈ ਤੁਰੇ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਕੋਲ ਨਾ ਸੁੱਖ ਸਹੂਲਤਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਵਸੀਲੇ। ਮਾਨਸਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਨਰਿੰਦਰਪੁਰਾ ਦੇ ਰਾਜਵੀਰ ਸਿੰਘ ਛੇਵੀਂ ਕਲਾਸ ਵਿਚ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦਾ ਸਰੀਰਕ ਵਿਕਾਸ ਰੁਕ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਕੱਦ ਦੇ ਨਕੋਰਾਂ ਮਾਰੀਆਂ। ਜਦੋਂ ਪੈਲੀ ਜੁਆਬ ਦੇ ਗਈ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਬਾਪ ਫੈਕਟਰੀ ਦਾ ਮਜ਼ਦੂਰ ਬਣ ਗਿਆ। ਛੋਟੇ ਕੱਦ ਦੇ ਰਾਜਵੀਰ ਨੇ ਉਦੋਂ ਹੀ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਮਿਥ ਲਏ ਸਨ। ਰਾਜਵੀਰ ਨੇ ਦਸਵੀਂ ਚੋਂ 87 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਗਿਆਰਵੀਂ ਚੋਂ 74 ਫੀਸਦੀ ਅੰਕ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ। ਹਿਸਾਬ ਚੋਂ ਉਸ ਨੇ 96 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਸਾਇੰਸ ਚੋਂ 89 ਫੀਸਦੀ ਨੰਬਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਅਧਿਆਪਕ ਬਣਨਾ ਉਸ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਹੈ।
                      ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਆਲੀਕੇ ਦੀ ਚਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਨੇ ਵੀ ਦਸਵੀਂ ਚੋਂ 84 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਗਿਆਰਵੀਂ 'ਚ 76 ਫੀਸਦੀ ਨੰਬਰ ਲਏ ਹਨ। ਤਿੰਨ ਵਰਿ•ਆਂ ਦੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਲਾਪਤਾ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਬਾਪ ਮੰਜੇ ਤੇ ਹੈ ਤੇ ਤਾਇਆ ਹੀ ਉਸ ਦਾ ਸਭ ਕੁਝ ਹੈ। ਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਹੀ ਇਸ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਚੁੱਲ•ਾ ਚੌਂਕਾ ਸੰਭਾਲਣਾ ਪਿਆ। ਪਿੰਡ ਜੈ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ ਦੀ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਕੋਲ ਆਮਦਨ ਦਾ ਕੋਈ ਵਸੀਲਾ ਨਹੀਂ। ਬਾਪ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਤੇ ਮਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਲੀਵਿਧਵਾ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਹੈ ਜੋ ਕਈ ਕਈ ਮਹੀਨੇ ਮਿਲਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦਸਵੀਂ ਚੋਂ 83 ਫੀਸਦੀ ਅੰਕ ਲੈ ਕੇ ਬਾਰ•ਵੀਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਹੁਣ ਬੈਕਿੰਗ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਵੇਂ ਹੀ ਗਿੱਦੜਬਹਾ ਦੀ ਪਲਕ ਦੇ ਬਾਪ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਸਿਲਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਬੱਚੇ ਪੜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਵੀ ਦਸਵੀਂ ਤੇ ਗਿਆਰਵੀਂ ਚੋਂ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 85 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ 78 ਫੀਸਦੀ ਅੰਕ ਲਏ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਵਕਤ ਨੇ ਇਨ•ਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੈਰ ਪੈਰ ਤੇ ਫੇਟ ਮਾਰੀ ਪ੍ਰੰਤੂ ਇਹ ਖੁਦ ਤਪੇ ਹੋਏ ਰਾਹਾਂ ਤੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਦੌੜੇ। ਦੌੜ ਇਵੇਂ ਜਾਰੀ ਰਹੀ ਤਾਂ ਇਨ•ਾਂ ਅੱਗੇ ਵਕਤ ਦਾ ਹਾਰਨਾ ਤੈਅ ਹੈ। ਇਹ ਹੋਣਹਾਰ ਸਭ ਬੱਚੇ ਹੁਣ ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਮੈਰੀਟੋਰੀਅਸ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਪੜ• ਰਹੇ ਹਨ।