ਭੈਣੋਂ ਔਰ ਭਾਈਓ
‘ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ’ ਨੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਦੇ ਪੈਰ ਉਖਾੜੇ
                          ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ
ਬਠਿੰਡਾ : ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ‘ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ’ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਤੇ ਕਰੀਬ ਸਾਢੇ ਅੱਠ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦਾ ਇਹ ਰੇਡੀਓ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਖਜ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਔਸਤਨ ਕਰੀਬ 95 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਵਿਚ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ ਤੋਂ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ‘ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ’ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿਚ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਵਲੋਂ 3 ਅਕਤੂਬਰ 2014 ਨੂੰ ‘ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ’ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ 10 ਐਪੀਸੋਡ ਰਲੀਜ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰ ਐਪੀਸੋਡ ਕਰੀਬ 20 ਮਿੰਟ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਐਤਵਾਰ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਰਿਲੇਅ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਹੋਰਨਾਂ ਮਾਧਿਅਮਾਂ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਸੂਚਨਾ ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ‘ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ’ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਵਾਸਤੇ ਇਕੱਲੇ ਪ੍ਰਿੰਟ ਮੀਡੀਏ ਵਿਚ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ•ਾਂ ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 21 ਜੁਲਾਈ 2015 ਤੱਕ 8.54 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।                                                ਇਹ ਖਰਚਾ 9 ਐਪੀਸੋਡਜ਼ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਵਾਸਤੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਂਝ ਆਖਰੀ ਐਪੀਸੋਡ 26 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਰਿਲੇਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਾਲ 2014 15 ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਵਾਸਤੇ 6.38 ਕਰੋੜ ਦੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਲ 2015 16 ਦੌਰਾਨ 2.16 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕ ਮੀਡੀਆ ਵਿਚ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਾਸਤੇ ਕੋਈ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਅਗਲਾ ਐਪੀਸੋਡ 30 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਰਿਲੇਅ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ।ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਸਵੱਛ ਭਾਰਤ ਅਭਿਐਨ,ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਅਲਾਮਤ,ਕਿਸਾਨੀ ਸੰਕਟ,ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਤਣਾਓ,ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਭੂਚਾਲ,ਇੱਕ ਰੈਂਕ ਇੱਕ ਪੈਨਸ਼ਨ ਆਦਿ ਵਿਸ਼ਿਆ ਤੇ ਗੱਲ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿਚ 27 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਰਾਕ ਓਬਾਮਾ ਨਾਲ ਵੀ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਯੁਵਾ ਮੋਰਚਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੋਹਿਤ ਗੁਪਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਸੀ ਕਿ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਗੰਭੀਰ ਮਸਲਿਆਂ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਦਿਲ ਦੀ ਗੱਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।                                                                                                                      ਉਨ•ਾਂ ਆਖਿਆ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਚੇਤੰਨਤਾ ਆਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸਾਰਥਿਕ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਉਨ•ਾਂ ਆਖਿਆ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਲੋਕ ਮਸਲਿਆ ਪ੍ਰਤੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸੂਤਰ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਖਜ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਮਹਿੰਗਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੂਸਰੀ ਤਰਫ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ ਦਾ ਤਰਕ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਆਮਦਨੀ ਦੇਣ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੌਰਾਨ ਜੋ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਰਿਲੇਅ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ•ਾਂ ਦੇ 10 ਸੈਕਿੰਡ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦੋ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਰੱਖੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਮ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿਚ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰੀ ਰੇਟ ਘੱਟ ਹਨ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੌਰਾਨ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਮਿਲਣ ਲੱਗੇ ਹਨ।
                                        ਭਾਸ਼ਨ ਮਸਲੇ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ : ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ
ਮੈਂਬਰ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸਾਰਥਿਕਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਕੱਲੇ ਭਾਸ਼ਨਾਂ ਨਾਲ ਲੋਕ ਮਸਲੇ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ•ਾਂ ਆਖਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਵੇਲਾ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨ ਦੀ ਸੁਣਨ ਦਾ ਹੈ। ਉਨ•ਾਂ ਆਖਿਆ ਕਿ ਮਨ ਕੀ ਬਾਤ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸਿਰਫ ਸਿਆਸੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦਾ ਜ਼ਰੀਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਲੋੜ ਲੋਕ ਮਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਫੌਰੀ ਨਜਿੱਠਣ ਦੀ ਹੈ।