ਖੇਤੀ ਆਰਡੀਨੈਂਸ
                               ਢੋਲ ਵੱਜਣ ਬਰਨਾਲੇ ਧਮਕ ਦਿੱਲੀ ਤੱਕ ਪੈਂਦੀ
                                                            ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਇੱਕੋ ਵੇਲੇ ਢੋਲ ਵੀ ਵੱਜ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ’ਚ ਤੂੰਬੀ ਵੀ ਖੜਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਿਧਰੇ ਜਾਗੋ ਦੇ ਘੁੰਗਰੂ ਵੀ ਖੜਾਕ ਛੇੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਜ਼ੁਰਗ ਅੌਰਤਾਂ ਦੇ ਵੈਣ ਤਾਂ ਧੁਰ ਅੰਦਰੋਂ ਹਿਲਾਉਂਦੇ ਨੇ। ਬੋਲੀਆਂ ਦੀ ਬੋਲ ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ ਰੜਕਾਂ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀ ਆਰਡੀਨੈਂਸਾਂ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ’ਚ ਜੁਟੇ ਪੇਂਡੂ ਕਲਾਕਾਰਾ ਦਾ ਇਹ ਸੱਜਰਾ ਰੰਗ ਹੈ ਜੋ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਅਲਖ ਜਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਬਰਨਾਲਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਹਮੀਦੀ ਦੇ ਕੌਰ ਮੁਹੰਮਦ ਦਾ ਢੋਲ ਰੁਕਣ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਿਹਾ। ਇੰਜ ਜਾਪਦਾ ਜਿਵੇਂ ਢਗਾ ਸਿੱਧਾ ਕੇਂਦਰੀ ਸੀਨੇ ’ਤੇ ਵੱਜ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ। ਕੌਰ ਮੁਹੰਮਦ ‘ਲਲਕਾਰ ਰੈਲੀਆਂ’ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਲਈ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਢੋਲ ਵਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਜਗਾਉਣ ਲਈ ਦਿਨ ਚੜ੍ਹਦੇ ਹੀ ਉਹ ਢੋਲ ਲੈ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ। ਦਰਜਨਾਂ ਢੋਲੀ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਢੋਲੀ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਧਮਕ ਸੁਣਾ ਦਿਆਂਗੇ। ਮਾਨਸਾ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਜਸਵੀਰ ਖਾਰਾ ਦੀ ਤੂੰਬੀ ਖੜਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਮੇਰ ਅਕਲੀਆ ਪੂਰੇ ਰੋਹ ’ਤੇ ਜੋਸ਼ ’ਚ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ..‘ ਉਠੋ ,ਜਾਗੋ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਦਿਓ।’ ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਲਹਿਰਾ ਧੂਰਕੋਟ ਦੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਅੌਰਤ ਗੁੱਡੀ ਅੌਰਤਾਂ ਦੀ ਲਾਮਬੰਦੀ ਲਈ ਲੰਮੀ ਹੇਕ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾ ਰਹੀ ਹੈ।
       ਰਾਏਕੇ ਪਿੰਡ ’ਚ ਜਾਗੋ ’ਚ ਪੇਂਡੂ ਅੌਰਤਾਂ ਦੇ ਬੋਲ ਧੂਹ ਪਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਪਿੜ ਵਿਚ ਅੌਰਤਾਂ ਵਾਰੋ ਵਾਰ ਬੋਲੀ ਪਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ..‘ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਠਿੱਠ ਕੀਤਾ, ਚੰਦਰੇ ਮੋਦੀ ਨੇ।’ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸੰਗਰੂਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਉਗਰਾਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੌਰਤਾਂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਪਿੱਟ ਸਿਆਪਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਬੀ.ਕੇ.ਯੂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜੋਗਿੰਦਰ ਉਗਰਾਹਾਂ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਅੌਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਇਸਤਰੀ ਵਿੰਗ ਦੀ ਆਗੂ ਹਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਬਿੰਦੂ ਆਖਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅੌਰਤਾਂ ਪਿੰਡੋਂ ਪਿੰਡ ਲਾਮਬੰਦੀ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਕੁੜੀਆਂ ਦਾ ਭਰਵਾਂ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਲੋਕ ਕਲਾ ਮੰਚ ਮੁੱਲਾਪੁਰ ਦੇ ਸੁਰਿੰਦਰ ਸ਼ਰਮਾ ਵੱਲੋਂ ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਫਿਲਮ ‘ਸੀਰੀ’ ਪਿੰਡੋਂ ਪਿੰਡ ਦਿਖਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਫਿਲਮ ਦੀ ਕਾਫ਼ੀ ਮੰਗ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਸੁਰਿੰਦਰ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ  ਉਹ ਖੇਤੀ ਆਰਡੀਨੈਂਸਾਂ ’ਤੇ ਨਾਟਕ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ 27 ਅਤੇ 28 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਖੇਡਣਗੇ।ਬੁਢਲਾਡੇ ਦਾ ਮਜ਼ਦੂਰ ਲਵਲੀ ਪਿੰਡੋਂ ਪਿੰਡ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਿੰਦਰ ਠੀਕਰਵਾਲਾ ਨੁੱਕੜ ਨਾਟਕ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਮੰਡਲੀ ਜੀਦਾ ਦੀ ਤੰੂਬੀ ਪਿੰਡ ਪਿੰਡ ਕਿਸਾਨਾਂ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਤੁਣਕਾ ਲਾ ਰਹੀ ਹੈ।
                ਦਰਜਨਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਜਗਸੀਰ ਜੀਦਾ ਆਪਣੇ ਟੀਮ ਨਾਲ ਜਾਗਣ ਦਾ ਹੋਕਾ ਲਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਜੀਦਾ ਪਿੰਡੋਂ ਪਿੰਡ ਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ..‘ਪਗੜੀ ਸੰਭਾਲ ਜੱਟਾ,ਕਰਜ਼ੇ ਨੇ ਰੋਲਤੀ/ਤੇਰੇ ਵਤਨ ਦੀ ਮੰਡੀ, ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਲਈ ਖੋਲਤੀ।’ ਇਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ. ‘ਦੁੱਲਾ ਜੱਟ ਪੰਜਾਬ ਦਾ, ਪੈ ਗਿਆ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹ।’ ਨਾਲੋਂ ਨਾਲ ਨਸੀਹਤ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ..‘ ਝਾੜ ਵਧਾ ਕੇ ਕੀ ਲੈਣਾ, ਜੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮਰਨਾ ਏ/ਬੀਜੀਏ ਫਸਲਾਂ, ਉੱਗਣ ਕਰਜ਼ੇ, ਚੁੱਲ੍ਹਿਆਂ ਨੇ ਜੇ ਠਰਨਾ ਏ.।’ ਕਮਲ ਜਲੂਰ ਨੇ ਸੰਗਰੂਰ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਗੁਰਸ਼ਰਨ ਭਾਅ  ਜੀ ਦਾ ‘ਸਿਓਂਕ’ ਕਈ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਖੇਡਿਆ ਹੈ। ਹਰਿੰਦਰ ਦੀਵਾਨਾ ਨੇ ਬੁਢਲਾਡਾ ਦੇ 16 ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਨਾਟਕ ‘ਹਨੇਰ ਕੋਠੜੀ’ ਖੇਡਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਟਕ ਕਿਸਾਨੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਖੇਤੀ ਆਰਡੀਨੈਂਸਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਜਗਾ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਇਕੱਠਾਂ ਵਿਚ ਆਮ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਪੁੱਜਣ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਪਿੰਡ ਬਾਦਲ ਅਤੇ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਚ 15 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਮੋਰਚਾ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਥੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਰਹੇਗਾ।
                ਪਲਸ ਮੰਚ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਮੋਲਕ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਸਧਾਰਨ ਕਿਸਾਨ ਘਰਾਂ ਦੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਨਾਟਕ ਲਿਖਣੇ ਅਤੇ ਖੇਡਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿੰਡਾਂ ’ਚ ਲਾਮਬੰਦੀ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਲਈ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨ ਧਿਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਰਾਸ਼ਨ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਕੋਠਾ ਗੁਰੂ ਦੇ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਰ ਘਰ ਮੋਰਚੇ ਲਈ ਰਾਸ਼ਨ ਵਿਚ ਕੁਝ ਨਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਗੰਢੇ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਈ ਆਲੂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਕੂਲੀ ਬੱਸਾਂ ਦੇ ਦੋ ਮਾਲਕਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਬੱਸਾਂ ਦੇਣ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।