ਕਚਰਾ ਮੁਕਤ ਮਾਡਲ
                               ਤੁਸੀਂ ਆਓ..! ਝੋਲੇ ਵੀ ਸਾਡੇ, ਖੰਡ ਵੀ ਸਾਡੀ
                                                           ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ
ਬਠਿੰਡਾ : ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੋਗਾ ਦੇ ਇਸ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਕੌਣ ਬਲਿਹਾਰੇ ਨਹੀਂ ਜਾਏਗਾ। ਪਿੰਡ ਰਣਸੀਹ ਕਲਾਂ ਨੇ ਪੇਂਡੂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ’ਤੇ ਅੱਜ ਨਵਾਂ ਰੰਗ ਭਰਿਆ ਜਦੋਂ ਮਿੰਟੂ ਸਰਪੰਚ ਨੇ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ, ਸਮੁੱਚੀ ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਮੋਢਾ ਦਿੱਤਾ। ਨਵੇਂ ਪੋਚ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸੋਚ ਚੋਂ ਅੱਜ ਨਵੇਂ ਫੈਸਲੇ ਨਿਕਲੇ। ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪਿੰਡ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿਥੇ ਕਚਰੇ ਬਦਲੇ ਖੰਡ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਵੀ ਮੁਫ਼ਤ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਚਰਾ ਦਿਓਗੇ, ਉਨ੍ਹੀ ਖੰਡ ਮਿਲੇਗੀ। ਸਰਪੰਚ ਪ੍ਰੀਤਇੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਉਰਫ ਮਿੰਟੂ ਨੇ ਹੋਕਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸਭ ਆਓ.. ਪਲਾਸਟਿਕ ਕਚਰਾ ਲਿਆਓ, ਬਦਲੇ ’ਚ ਖੰਡ ਲੈ ਜਾਓ। ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ‘ਪਲਾਸਟਿਕ ਮੁਕਤ’ ਅਤੇ ‘ਰੂੜੀ ਮੁਕਤ’ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਨਵਾਂ ਮਾਡਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਰਣਸੀਹ ਕਲਾਂ ’ਚ ਅੱਜ ਗਰਾਮ ਸਭਾ ਦਾ ਇਜਲਾਸ ਜੁੜਿਆ। ਸਮੁੱਚੇ ਪਿੰਡ ਨੇ ਹਾਜ਼ਰੀ ਭਰੀ। ਮਿੰਟੂ ਸਰਪੰਚ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਮੋੜਿਆ ਜੋ ਪਿੰਡ ਦੇ ਮੋਹ ਦੀ ਤਾਂਘ ’ਚ ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਮੁੜਿਆ ਸੀ। ਪੂਰੇ ਪਿੰਡ ਨੇ ਥਾਪੀ ਦਿੱਤੀ, ਨਵੇਂ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਸਰਪੰਚੀ ਦੂਸਰੀ ਦਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਅੱਜ ਚਾਰ ਕੁਇੰਟਲ ਖੰਡ ਵੰਡੀ। ਵਾਰੋ ਵਾਰੀ ਲੋਕ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਰਹਿੰਦ ਖੂੰਹਦ ਦਿੰਦੇ ਗਏ, ਬਦਲੇ ਵਿਚ ਮੁਫ਼ਤ ਖੰਡ ਲੈਂਦੇ ਗਏ। ਮਹਿਲਾ ਮੈਂਬਰ ਹਰਜੀਤ ਕੌਰ ‘ਖੰਡ ਬਰਾਂਚ’ ਦੀ ਇੰਚਾਰਜ ਹੈ। ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਮਗਰੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਖੰਡ ਵੰਡੀ ਜਾਏਗੀ। ਗਰਾਮ ਸਭਾ ਦੇ ਅਜਲਾਸ ’ਚ ਚਾਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਫੈਸਲੇ ਹੋਏ। ਸਭ ਫੈਸਲੇ ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਫੌਰੀ ਅਮਲ ਵਿਚ ਲਿਆਂਦੇ।
        ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਦਾਨੀ ਸੱਜਣਾਂ ਦਾ ਚਾਰ ਮੈਂਬਰੀ ਪੈਨਲ ਬਣਾਇਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਰੁਪਿੰਦਰਦੀਪ ਸਿੰਘ, ਜਗਸੀਰ ਸਿੰਘ, ਜਥੇਦਾਰ ਹਰਨੇਕ ਸਿੰਘ ਤੇ ਇੱਕ ਗੁੰਮਨਾਮੀ ਸੱਜਣ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਚਾਰੋਂ ਦਾਨੀ ਸੱਜਣ ਪੰਚਾਇਤ ਨੂੰ ਖੰਡ ਖ੍ਰੀਦਣ ਲਈ ਫੰਡ ਦੇਣਗੇ। ਪੰਚਾਇਤ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਪਲਾਸਟਿਕ ਕਚਰੇ ਨੂੰ ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੀ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿਚ ਵੇਚੇਗੀ। ਪ੍ਰਾਪਤ ਆਮਦਨ ਦੀ ਖੰਡ ਖ਼ਰੀਦੇਗੀ। ਮਿੰਟੂ ਸਰਪੰਚ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿੰਡ ’ਚ 500 ਘਰ, 3200 ਦੀ ਅਬਾਦੀ ਹੈ, ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਦਲਿਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੈ। ਪਿੰਡ ’ਚ ਰੂੜੀਆਂ ’ਤੇ ਜਦੋਂ ਕਚਰਾ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਹੀ ਮਨ ’ਚ ਧਾਰ ਲਈ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਰੂੜੀ ਮੁਕਤ ਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਮੁਕਤ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਅੱਜ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਦਾ 1200 ਏਕੜ ਦਾ ਰਕਬਾ ਹੈ ਤੇ ਬਹੁਤੇ ਕਿਸਾਨ ਝੋਨਾ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਅੱਜ ਦੂਜਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਕਿ ਕੋਈ ਕਿਸਾਨ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਅੱਗ ਨਹੀਂ ਲਾਏਗਾ। ਸਰਪੰਚ ਨੇ ਬਦਲ ਵੀ ਦਿੱਤਾ। ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਪੰਜ ਲੱਖ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਖਰੀਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਭ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਮੁਫ਼ਤ ਮਿਲੇਗੀ। ਅਗਲੇ ਵਰੇ੍ਹ ਨਵਾਂ ਟਰੈਕਟਰ ਪੰਚਾਇਤ ਖ਼ਰੀਦੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਂ ਸਰਪੰਚ ਆਪਣਾ ਨਿੱਜੀ ਟਰੈਕਟਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਮੁਫ਼ਤ ਦੇਵੇਗਾ। ਅਗਲੇ ਇਜਲਾਸ ’ਚ ਉੱਦਮੀ ਕਿਸਾਨ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਹਨ। ਪੰਚਾਇਤ ਦਾ ਤੀਜਾ ਫੈਸਲਾ ਵੀ ਸੁਣੋ। ਇਕੱਲੀ ਖੰਡ ਨਹੀਂ, ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਖੁਦ ਮੁਫ਼ਤ ਝੋਲੇ ਵੀ ਵੰਡੇ। ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਇੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਝੋਲੇ (ਬੈਗ) ਲਈ ਦਾਨ ਦਿੱਤਾ। ਪੋਲੀਥਿਨ ਦੇ ਬਦਲ ਵਜੋਂ ਝੋਲੇ ਵੰਡੇ ਗਏ।
        ਪੰਚਾਇਤ ਮੈਂਬਰ ਨਛੱਤਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਾਣੀ ਬੱਚਤ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਵੀ ਫੈਸਲੇ ਲਏ ਗਏ। ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਅੱਜ ਗਾਗਰਾਂ/ਬਾਲਟੀਆਂ ਵੀ ਵੰਡੀਆਂ। 50 ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਗਾਗਰਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ’ਚ ਆਰ.ਓ ਕਰਕੇ ਪਾਣੀ ਅਜਾਈਂ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਹਰ ਘਰ ਆਰ.ਓ ਦੇ ਨਿਕਾਸੀ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਗਾਗਰ ’ਚ ਭਰੇਗਾ। ਏ.ਸੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਬਾਲਟੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦੇ ਜੂਠੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਡੋਲੇਗਾ। ਬਾਲਟੀਆਂ ’ਚ ਸੰਭਾਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੈਂਬਰ ਕਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਅਤੇ ਪਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਗੀਚੀ ’ਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇਗੀ। ਪੰਚਾਇਤ ਮੈਂਬਰ ਰਾਜਦੀਪ ਕੌਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਜਲਾਸ ਦੇ ਭਰਵੇਂ ਇਕੱਠ ਨੇ ਪੰਚਾਇਤ ਨੂੰ ਹੌਸਲਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।  ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੈਂਬਰ ਰੇਸ਼ਮ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸੁਖਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਮੁੱਚੀ ਪੰਚਾਇਤ ਤੇ ਪਿੰਡ ਇੱਕੋ ਮੋਰੀ ਲੰਘਦੇ ਹਨ। ਸਰਪੰਚ ਦੀ ਅਗਵਾਈ, ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਾਥ, ਜਰੂਰ ਨਵਾਂ ਚੈਪਟਰ ਲਿਖੇਗਾ।
       ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸਰਪੰਚ ਨਾਲ ਪੰਜਾਹ ਕੁ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੀ ਟੀਮ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਵੇਖ ਕੇ ਪੂਰਾ ਪਿੰਡ ਗਦ ਗਦ ਹੋ ਉੱਠਿਆ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੱਚਤ ਦਾ ਮਾਡਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲਾਗੂ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਵਰ੍ਹਾ 2015 ਵਿਚ ਸੀਵਰੇਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਖੁਦ ਹੱਥੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਸੀਚੇਵਾਲ ਮਾਡਲ ਨਾਲ ਸੀਵਰੇਜ ਦਾ ਪਾਣੀ ਸੋਧਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ 100 ਏਕੜ ਖੇਤਾਂ ਦੀ ਪਿਆਸ ਬੁਝਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਪੰਚ ਖੁਦ ਪਿੰਡ ਦੀ ਸਫਾਈ ਲਈ ਅੱਗੇ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਸੁੰਦਰ ਝੀਲ ਬਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਜੁਰਮਾਨਾ ਵੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕੰਮ ਨੇ ਜੋ ਦੂਜੇ ਪਿੰਡਾਂ ’ਚ ਨਹੀਂਓ ਲੱਭਦੇ।
                      ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ ਗਦ ਗਦ ਹੋ ਉੱਠੇ
ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਵਾਲਾ ਦੇ ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਉਚੇਚੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਰਣਸੀਹ ਕਲਾਂ ਦੇ ਇਜਲਾਸ ’ਚ ਪੁੱਜੇ। ਜਦੋਂ ਪੰਚਾਇਤ ਦੇ ਕੰਮ ਵੇਖੇ, ਗਦ ਗਦ ਕਰ ਉੱਠੇ। ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਏਦਾਂ ਦੀ ਪੰਚਾਇਤ ਤੇ ਪਿੰਡ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ। ਪੰਚਾਇਤ ਖੁਦ ਹੀ ਆਪਣੇ ਖੰਭਾਂ ਨਾਲ ਉੱਡ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੂਸਰੇ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਪਿੰਡ ਦੀ ਲੀਹ ’ਤੇ ਤੁਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।