ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਗੂੰਜਾਂ 
                           ਬਾਬਿਆਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਪੋਤਿਆਂ ਦੇ ਕੰਮ ਨਾ ਆਈ..!
                                                           ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ
ਬਠਿੰਡਾ : ਪਿੰਡ ਝਾੜੋਂ (ਸੰਗਰੂਰ) ਦੀ ਸੰਦੀਪ ਕੌਰ ਦੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਘਰ ਪੁੱਜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਮੋਰਚੇ ’ਚ ਬੈਠਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਣੀ ਸੀ। ਸੰਦੀਪ ਕੌਰ ਦੇ ਵੱਡੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਮੋਰਚੇ ਵਿਚ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਤਾਂ ਲੈ ਲਿਆ ਪ੍ਰੰਤੂ ਉਸ ਦੇ ਵਾਰਸਾਂ ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਬਾਂਹ ਨਹੀਂ ਫੜ ਸਕਿਆ। ਤਾਹੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ ਮੋਰਚਾ ਲਾਉਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੰਦੀਪ ਕੌਰ ਇਕੱਲੀ ਨਹੀਂ ,ਉਸ ਦੀ ਮਾਮੀ ਅਨੀਤਾ ਰਾਣੀ ਵੀ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਮੋਰਚੇ ’ਚ ਬੈਠਦੀ ਹੈ। ਸੰਦੀਪ ਕੌਰ ਐਮ.ਏ.ਬੀ.ਐਡ ਅਤੇ ਟੈੱਟ ਤੇ ਨੈੱਟ ਪਾਸ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਹੈ, ਵੱਡੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਵੀ ਮੋਰਚੇ ’ਚ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ,ਹੁਣ ਉਸ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ ਲੜਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਾਮੀ ਭਾਣਜੀ ਇੱਕੋ ਇਕੱਠ ਚੋਂ ਨਾਅਰੇ ਮਾਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਖੇਪਲ ਦੀ ਅਨੀਤਾ ਰਾਣੀ ਵੀ ਐਮ.ਏ,ਬੀ.ਐੱਡ,ਟੈੱਟ ਪਾਸ ਹੈ। ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਬੀ.ਐਡ ਟੈੱਟ ਪਾਸ ਅਧਿਆਪਕ ਯੂਨੀਅਨ ਦਾ ਸੰਗਰੂਰ ਮੋਰਚਾ 100 ਦਿਨਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਕੰਨ ’ਤੇ ਜੂੰਅ ਨਹੀਂ ਸਰਕੀ ਹੈ। ਪੂਰੀ ਸਰਦੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡੇ ’ਤੇ ਝੱਲੀ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਢਿਲਵਾਂ (ਬਰਨਾਲਾ) ਦਾ ਮਰਹੂਮ ਜਥੇਦਾਰ ਅਜਮੇਰ ਸਿੰਘ ਅੱਜ ਜਿਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮੋਰਚਿਆਂ ’ਚ ਕੱਢੇ ਦਿਨਾਂ ’ਤੇ ਅਫਸੋਸ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਚਾਰ ਜੀਅ ਅੱਜ ਇੱਕੋ ਵੇਲੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਹਨ, ਸਭ ਬੀ.ਐਡ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਚੋਂ ਦੋ ਜਣੇ ਟੈੱਟ ਪਾਸ ਹਨ।
                ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦੋਵੇਂ ਭਰਾ ਐਮ.ਏ, ਬੀ.ਐੱਡ ਤੇ ਟੈੱਟ ਪਾਸ ਹਨ। ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਦੋ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਸ਼ਿੰਦਰ ਕੌਰ  ਤੇ ਬਲਜਿੰਦਰ ਕੌਰ ਵੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਧਿਆਪਕ ਹਨ। ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕੋ ਪਰਿਵਾਰ ਚੋਂ ਚਾਰ ਜੀਅ ‘ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਮੋਰਚੇ’ ਵਿਚ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ 2005 ਤੋਂ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਰਾਹ ’ਤੇ ਹੈ। ਪੁਲੀਸ ਜਬਰ ਦਾ ਸੇਕ ਕਈ ਵਾਰ ਝੱਲ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਹ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਦੌੜ ਦਾ ਹਨੀਫ ਵੀ ਐਮ.ਏ,ਬੀ.ਐਡ ਤੇ ਟੈੱਟ ਪਾਸ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਚਚੇਰਾ ਭਰਾ ਬਸ਼ੀਰ ਖਾਨ ਵੀ ਟੈੱਟ ਪਾਸ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਭਰਾ ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਸੌ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਸੰਗਰੂਰ ਮੋਰਚੇ ਵਿਚ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਨੀਫ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲਣ ਤੱਕ ਜੰਗ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ‘ਘਰ ਘਰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ’ ਸਕੀਮ ਹਕੀਕਤ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਠੰਢ ਦੇ ਦਿਨ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਮੋਰਚੇ ’ਚ ਨਾ ਗੁਜ਼ਾਰਨੇ ਪੈਂਦੇ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿੰਡ ਬਾਲਦ ਕਲਾਂ ਦੇ ਦੋ ਭਰਾ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਮੋਰਚੇ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਹਨ। ਖੁਸ਼ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਐਮ.ਏ, ਬੀ.ਐੱਡ, ਟੈੱਟ ਪਾਸ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਸੰਗਰੂਰ ਮੋਰਚੇ ਵਿਚ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਭਰਾ ਹਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪਟਿਆਲਾ ਮੋਰਚੇ ਵਿਚ ਲੜਾਈ ਲੜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚਾਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਦੇ ਬਾਪ ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਮੋਰਚੇ ਵਿਚ ਲੜਾਈ ਲੜੀ ਅਤੇ ਜੇਲ੍ਹ ਵੀ ਜਾਣਾ ਪਿਆ।
                ਪਿੰਡ ਸ਼ਾਹਪੁਰ (ਚੀਮਾ ਮੰਡੀ) ਦਾ ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬੀ.ਐੱਡ ਟੈੱਟ ਪਾਸ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ਸੰਗਰੂਰ ਮੋਰਚੇ ਵਿਚ ਬੈਠਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਚਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਜੋ ਕਿ ਈ.ਟੀ.ਟੀ ,ਟੈੱਟ ਪਾਸ ਹੈ, ਦੂਸਰੇ ਬੰਨੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਈ.ਟੀ.ਟੀ ਟੈੱਟ ਪਾਸ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ਮੋਰਚੇ ਵਿਚ ਡਟਦੀ ਹੈ।ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੌਰਾਨ ਪੁਲੀਸ ਜਬਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਵੀ ਹੋਣਾ ਪਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਮੋਰਚੇ ਵਿਚ ਹਾਜ਼ਰੀ ਭਰਦੀ ਰਹੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿੰਡ ਭੂਪਾਲ ਦਾ ਹਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਭਤੀਜਾ ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਵੀ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਰਾਹ ’ਤੇ ਹਨ। ਮਚਾਕੀ (ਫਰੀਦਕੋਟ) ਦੀਆਂ ਦੋ ਸਕੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਵੀ ਇਕੱਠੀਆਂ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ ਜੰਗ ਲੜ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਏਦਾਂ ਹੀ ਹੋਰ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਤੱਕ ‘ਘਰ ਘਰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ’ ਹਾਲੇ ਪੁੱਜਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਸੰਗਰੂਰ ਵਿਚ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਹੱਕਾਂ ਵਾਸਤੇ ੳੱੁਤਰੇ ਹੋਏ ਹਨ ਪ੍ਰੰਤੂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ’ਤੇ ਨਹੀਂ ਪਈ। ਇਹ ਵੱਖਰੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਹਾਲ ’ਚ ਹੀ ਆਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨਾਂ ਸਮਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ,ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਂ ਸਿਆਸਤ ’ਚ ਸਰਗਰਮ ਰਹਾਂਗਾ।