ਲੀਹ 'ਤੇ ਹੁਣ ਆਈ ਔਰਬਿਟ
                                    ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ
ਬਠਿੰਡਾ : ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਔਰਬਿਟ ਦਾ ਹੁਣ ਰੰਗ ਰੂਪ ਬਦਲਣ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਔਰਬਿਟ ਹੁਣ ਕਾਨੂੰਨੀ ਜ਼ਾਬਤਾ ਮੰਨਣ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਤਾਹੀਓ ਹੁਣ ਔਰਬਿਟ ਬੱਸਾਂ 'ਚ ਕਾਫੀ ਬਦਲਾਓ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਔਰਬਿਟ ਅਤੇ ਡਬਵਾਲੀ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਬਠਿੰਡਾ ਬਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਬਠਿੰਡਾ ਚੰਡੀਗੜ• ਅਤੇ ਬਠਿੰਡਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ਰੂਟ 'ਤੇ ਇਸੇ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਦੀ ਸਰਦਾਰੀ ਹੈ। ਪੌਣੇ ਪੰਜ ਵਰਿ•ਆਂ ਦੌਰਾਨ ਔਰਬਿਟ ਅਤੇ ਡਬਵਾਲੀ ਬੱਸ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਹਰ ਬੱਸ 'ਤੇ ਇਕੱਲਾ ਨੰਬਰ ਹੀ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੱਸ ਦੇ ਸੱਜੇ ਖੱਬੇ ਜਾਂ ਫਿਰ ਅੱਗੇ ਪਿਛੇ ਕਿਤੇ ਵੀ ਬੱਸ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਸੀ। ਸਿਵਾਏ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੰਬਰ ਤੋਂ ਹੋਰ ਕਿਤੋਂ ਵੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਏਹ ਕਿਸ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਬੱਸ ਹੈ। ਹੁਣ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੌਰਾਨ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਹਰ ਬੱਸ 'ਤੇ ਬੱਸ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਖਵਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਕੁ ਬੱਸਾਂ 'ਤੇ ਹਾਲੇ ਬੱਸ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਲਿਖਵਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਕਰੀਬ 150 ਬੱਸਾਂ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਡਬਵਾਲੀ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਅਤੇ ਔਰਬਿਟ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਚੱਲਦੀਆਂ ਹਨ।
          ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਬੱਸ ਅੱਡੇ ਵਿੱਚ ਔਰਬਿਟ ਅਤੇ ਡਬਵਾਲੀ ਬੱਸ ਕੰਪਨੀ ਦੀਆਂ ਬੱਸਾਂ ਦਾ ਹੀ ਮੇਲਾ ਲੱਗਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।  ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਹਰ ਬੱਸ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ ਹੁਣ ਬੱਸ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਇਨ•ਾਂ ਬੱਸਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਖਿੱਚੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਉਦੋਂ ਬੱਸ ਦੇ ਕਿਸੇ ਪਾਸੇ ਵੀ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਤੇਜ ਰਫਤਾਰੀ ਤੋਂ ਹੀ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਬੱਸ ਹੋਣ ਦਾ ਅੰਦਾਜਾ ਲਗਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਠਿੰਡਾ ਦੇ ਬੱਸ ਅੱਡੇ ਵਿੱਚ ਔਰਬਿਟ ਬੱਸ ਨੰਬਰ ਪੀ.ਬੀ 03 ਵੀ 0535 ਅਤੇ ਪੀ.ਬੀ.03 ਐਕਸ 1035 ਦੇ ਪਿਛੇ ਹੁਣ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸੇ ਤਰ•ਾਂ ਡਬਵਾਲੀ ਬੱਸ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਬੱਸ ਪੀ.ਬੀ 03 ਆਰ  5725 ਅਤੇ ਪੀ.ਬੀ 03 ਐਕਸ 1215 ਦੇ ਪਿਛੇ ਵੀ ਹੁਣ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਬਕਾਇਦਾ ਨਾਮ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸੇ ਤਰ•ਾਂ ਬਾਕੀ ਬੱਸਾਂ ਦੇ ਪਿਛੇ ਵੀ ਹੁਣ ਬਕਾਇਦਾ ਬੱਸ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹਰ ਬੱਸ ਦੇ ਉਪਰ ਬੱਸ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਖਿਆ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਪ੍ਰੰਤੂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਵਲੋਂ ਇਨ•ਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
         ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਬੱਸ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਬਠਿੰਡਾ ਤੋਂ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਕੁੱਲ 38 ਟਾਈਮ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸੇ ਤਰ•ਾਂ ਬਠਿੰਡਾ ਪਟਿਆਲਾ ਅਤੇ ਬਠਿੰਡਾ ਚੰਡੀਗੜ• ਦੇ ਵੀ ਦਰਜ਼ਨਾਂ ਟਾਈਮ ਹਨ। ਸਵੇਰ ਵਕਤ ਤਾਂ ਲੰਮੇ ਰੂਟਾਂ 'ਤੇ ਇਹ ਬੱਸ ਕੰਪਨੀ ਹੀ ਮੇਲਾ ਲੁੱਟਦੀ ਹੈ। ਲੋਕ ਮੋਰਚਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਅਤੇ ਐਡਵੋਕੇਟ ਸ੍ਰੀ ਐਨ.ਕੇ.ਜੀਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਖੁਦ ਦੀ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਬਾਕੀ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਕੀ ਕਾਨੂੰਨ ਸਿਖਾਉਣਗੇ। ਉਨ•ਾਂ ਆਖਿਆ ਕਿ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਧਿਰ ਦੀ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਅਫਸਰ ਅਤੇ ਪੁਲੀਸ ਅਫਸਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਮੀਟੀ ਰੱਖੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ•ਾਂ ਆਖਿਆ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨ ਸਭ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ  ਪ੍ਰੰਤੂ ਇੱਥੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਰਾਜ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੂਤਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹੁਣ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਔਰਬਿਟ ਬੱਸਾਂ ਦੀ ਸਪੀਡ ਵੀ ਘਟੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸਭ ਰਾਹ ਛੱਡਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਤੱਕ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਕੋਈ ਚਲਾਨ ਨਹੀਂ ਕੱਟਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੋਈ ਟਰੈਫਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵੀ ਜ਼ਰੁਅਤ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਫਰਵਰੀ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਬਠਿੰਡਾ ਦੀ ਟਰੈਫਿਕ ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਜ਼ਰੂਰ ਅੱਧੀ ਦਰਜ਼ਨ ਔਰਬਿਟ ਬੱਸਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੈਸਰ ਹਾਰਨ ਲਾਹੇ ਹਨ।
         ਨਾਗਰਿਕ ਭਲਾਈ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਐਡਵੋਕੇਟ ਮਨੋਹਰ ਬਾਂਸਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਹਾਕਮ ਧਿਰ ਦੀ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਦੇ ਜੋ ਕੰਡਕਟਰ ਅਤੇ ਡਰਾਈਵਰ ਵੀ ਹਨ, ਉਨ•ਾਂ ਦਾ ਸਵਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵੀ ਮਾੜਾ ਵਤੀਰਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ•ਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਡੇਢ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਇਸ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਦੇ ਕੰਡਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਡਰਾਈਵਰਾਂ ਦਾ ਵਤੀਰਾ ਥੋੜਾ ਨਰਮ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਨ•ਾਂ ਆਖਿਆ ਕਿ ਹਾਕਮ ਧਿਰ ਦੀ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਨੇ ਪੀ.ਆਰ.ਟੀ.ਸੀ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਸੱਟ ਮਾਰੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪੌਣ ਪੰਜ ਵਰਿ•ਆਂ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕਾ ਦੁੱਕਾ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਔਰਬਿਟ ਬੱਸਾਂ ਭੰਨੀਆਂ ਵੀ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਡੇਰਾ ਵਿਵਾਦ ਸੀ ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਔਰਬਿਟ ਬੱਸਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲੀਸ ਆਪਣੀ ਹਿਫਾਜਤ ਵਿੱਚ ਪੁਲੀਸ ਲਾਈਨ ਬਠਿੰਡਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਪੀ.ਆਰ.ਟੀ.ਸੀ ਦੀ ਹਿਫਾਜਤ ਦਾ ਕਦੇ ਵੀ ਪੁਲੀਸ ਨੂੰ ਚੇਤਾ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਪੀ.ਆਰ.ਟੀ.ਸੀ ਦੀਆਂ ਦਰਜ਼ਨਾਂ ਬੱਸਾਂ ਰਾਖ ਵੀ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਬਠਿੰਡਾ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਭਾਜਪਾ ਨੇਤਾ ਵੀ ਔਰਬਿਟ ਬੱਸਾਂ ਨੂੰ ਭੰਨ ਕੇ ਆਪਣੀ ਭੜਾਸ ਕੱਢ ਗਏ ਸਨ। ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਔਰਬਿਟ ਬੱਸਾਂ ਕਾਰਨ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਹੋਏ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬੱਸ ਅੱਡਿਆਂ 'ਤੇ ਔਰਬਿਟ ਦੇ ਹਾਕਰਾਂ ਦੀ ਟੌਹਰ ਵੀ ਥਾਣੇਦਾਰਾਂ ਵਰਗੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਦੇਖਣਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅੱਗੇ ਕੀ ਬਣਦਾ ਹੈ।