ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ
                       ਬੀਜ ਮਾਫ਼ੀਆ ਨੇ ਲੁੱਟੇ ਨਰਮਾ ਪੱਟੀ ਦੇ ਕਿਸਾਨ
                                                         ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ 

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਐਤਕੀਂ ਨਰਮਾ ਪੱਟੀ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬੀਜ ਮਾਫ਼ੀਆ ਦੀ ਮਾਰ ਝੱਲਣੀ ਪਈ ਹੈ। ਅਪਰੈਲ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਇਸ ਮਾਫ਼ੀਆ ਨੇ ਪੈਰ ਪਸਾਰ ਲਏ ਸਨ ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਆਖ ਕੇ ਬੀਜ ਵੇਚਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਬੀਟੀ ਬੀਜ ਨੂੰ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ।  ਇਹ ਸਾਰਾ ਬੀਜ ਗੁਜਰਾਤ ਤੋਂ ਸਪਲਾਈ ਹੋਇਆ ਹੈ।  ਇਸ ਗੋਰਖਧੰਦੇ ਵਿੱਚ ਗੁਜਰਾਤੀ ਏਜੰਟ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਮਾਫ਼ੀਆ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।  ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਨੇ ਇਸ ਗੁਜਰਾਤੀ ਬੀਜ ਨੂੰ ਵੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਸਾਨ ਠੱਗਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਖੇਤੀ ਮਹਿਕਮਾ ਇਸ ਵਾਰ 6.25 ਲੱਖ ਏਕੜ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਨਰਮੇ ਦੀ ਬਿਜਾਂਦ ਦੱਸ ਰਿਹਾ ਹੈ।  ਬੀਜ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਵਾਰ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਬੀਟੀ ਬੀਜ ਦੇ ਲਗਪਗ 12.50 ਲੱਖ ਪੈਕੇਟ ਵੇਚੇ ਗਏ ਹਨ।  ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਬੀਜ ਮਾਫ਼ੀਆ ਵੱਲੋਂ ਨਰਮਾ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਬੀਟੀ ਬੀਜ ’ਤੇ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦਾ ਹਮਲਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਾਰਨ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਕਿਸਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਧੱਕੇ ਚੜ੍ਹੇ।  

            ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਬੀਟੀ ਬੀਜ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪ੍ਰਤੀ ਪੈਕੇਟ 760 ਰੁਪਏ ਹੈ ਜਦਕਿ ਬੀਜ ਮਾਫ਼ੀਆ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਪੈਕਟ ਬੀਜ 1200 ਰੁਪਏ ਤੋਂ 1500 ਤੱਕ ਵੇਚਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।  ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦੇ ਹਮਲੇ ਮਗਰੋਂ ਨਰਮਾ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਫ਼ਸਲ ਵਾਹੀ ਗਈ ਹੈ।  ਬਹੁਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਤੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦਾ ਹਮਲਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਕੇ ਬੀਜ ਵੇਚਿਆ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਹੁਣ ਗੁਜਰਾਤੀ ਬੀਜ ਨੂੰ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦੀ ਮਾਰ ਪੈ ਗਈ ਹੈ। ਸੂਤਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬੀਜ ਮਾਫੀਆ ਨੇ ਗ਼ਲਤ ਦਾਅਵੇਦਾਰੀ ਕਰਕੇ ਕਰੀਬ ਢਾਈ ਲੱਖ ਪੈਕਟ ਵੇਚਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 20 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਵਾਧੂ ਵਸੂਲੇ ਗਏ ਹਨ।  ਇਸ ਮਾਫ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਬੀਜ ਵਿਕਰੇਤਾ, ਏਜੰਟ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।  ਸੂਤਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਖੇਤੀ ਮਹਿਕਮੇ ਦੇ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਦੀ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਨਾਲ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੋਇਆ ਹੈ।  ਮਾਨਸਾ ਵਿੱਚ ਮਾਫ਼ੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ’ਤੇ ਪਰਚਾ ਵੀ ਦਰਜ ਹੋਇਆ ਸੀ ਤੇ ਬਠਿੰਡਾ ਵਿਚ ਵੀ ਇੱਕ ਏਜੰਟ ਕਾਬੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਰਮੇ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਇਸ ਵੇਲੇ 60 ਤੋਂ 70 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। 

           ਕਿਸਾਨ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਬੀਜ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਬੀਜ ਨੂੰ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗੀ।  ਬਠਿੰਡਾ ਤੇ ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਬੀਜ ਮਾਫ਼ੀਆ ਹੱਥੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਠੱਗੇ ਗਏ ਹਨ। 2002 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਬੀਟੀ ਬੀਜ ਨੂੰ ਹਾਲੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਵੀ ਬੀਜ ਮਾਫ਼ੀਆ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।  ਮੰਦਭਾਗੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਪਾਸੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦਾ ਅਸਰ ਦਿੱਖਣ ਲੱਗਾ ਹੈ ਤਾਂ ਖੇਤੀ ਮਹਿਕਮੇ ਦੀ ਜਾਗ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਹੈ।  ਖੇਤੀ ਮਹਿਕਮੇ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਸ ਬੀਜ ਨੂੰ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਪਈ ਹੈ, ਉਹ ਬੀਜ ਕਿਸਾਨ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਗੁਜਰਾਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਹਨ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਰੀਬ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਏਕੜ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਗੁਜਰਾਤ ਤੋਂ ਆਏ ਬੀਜ ਦੀ ਬਿਜਾਂਦ ਹੋਈ ਹੈ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦੋ ਏਜੰਟ ਕਾਬੂ ਵੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜੋ ਗੁਜਰਾਤੀ ਬੀਜ ਵੇਚ ਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਗੁਮਰਾਹ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।   ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗਰਮੀ ਵਧਣ ਕਰਕੇ ਚਿੱਟੀ ਮੱਖੀ ਦਾ ਹਮਲਾ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। 

                                             ਚਿੱਟੀ ਮੱਖੀ ਨੇ ਵੀ ਬੋਲਿਆ ਹੱਲਾ

ਅਬੋਹਰ ਇਲਾਕੇ ’ਚ ਇਸ ਵਾਰ ਚਿੱਟੀ ਮੱਖੀ ਦਾ ਹਮਲਾ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ।  ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ 2015 ਵਿੱਚ ਚਿੱਟੀ ਮੱਖੀ ਦੇ ਹੱਲੇ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕੱਖੋਂ ਹੌਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।  ਐਤਕੀਂ ਇਸ ਦੀ ਮਾਰ ਵਧੀ ਤਾਂ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਵੀ ਸੰਕਟ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।  ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਮੌਸਮ ਗਰਮ ਤੇ ਸਿੱਲ੍ਹਾ ਰਹਿਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦੀ ਮਾਰ ਵਧੀ ਹੈ।  ਖੇਤੀ ਮਹਿਕਮਾ ਆਖ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਬਾਰਸ਼ ਪੈਣ ਮਗਰੋਂ ਮੱਖੀ ਦੀ ਮਾਰ ਘਟੇਗੀ।