ਮਹਾਮਾਰੀ ਕਰੋਨਾ 

                                ਨਹੀਓਂ ਰੁਲੇਗੀ ਹੁਣ ਮੋਇਆ ਦੀ ਮਿੱਟੀ..!

                                                            ਚਰਨਜੀਤ ਭੁੱਲਰ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸਸਕਾਰ ਲਈ ਵੱਖਰੇ ਅੰਗੀਠੇ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਲੱਗੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮੋਇਆ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਨਾ ਰੁਲੇ। ਲੰਘੇ ਦਿਨਾਂ ’ਚ ਉਪਰੋਥਲੀ ਕਈ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸਸਕਾਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਵਾਦ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਪਦਮ ਸ੍ਰੀ ਮਰਹੂਮ ਭਾਈ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਹੋਈ। ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਹੁਣ ਨਵਾਂ ਰੁਝਾਨ ਉਭਰਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੇ ਸਸਕਾਰ ਲਈ ਵੱਖਰੇ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਹੋਣ ਲੱਗੇ ਹਨ।ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਵਿਚ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਲਈ ਵੱਖਰੇ ਚਾਰ ਨਵੇਂ ਅੰਗੀਠੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਕਿਸੇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਨੂੰ ਰੁਲਣਾ ਨਾ ਪਵੇ। ਵੈਸੇ ਇਸ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ ਘਾਟ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ 15 ਦੇ ਕਰੀਬ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਮਾਸਟਰ ਵਿਜੇ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਹਜ਼ੂਰੀ ਰਾਗੀ ਭਾਈ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਹੋਈ ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਮਨ ਨੂੰ ਠੇਸ ਲੱਗੀ। ਉਸ ਮਗਰੋਂ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਲਈ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ ਘਾਟ ਵਿਚ ਵੱਖਰੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਜਾਣ। ਉਹ 24 ਘੰਟੇ ਇੱਥੇ ਹਾਜ਼ਰ ਰਹਿਣਗੇ ਅਤੇ ਅਗਰ ਕੋਈ ਏਦਾਂ ਦਾ ਹਾਦਸਾ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੇ ਸਸਕਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਵੇਂ ਅੰਗੀਠਿਆਂ ਤੇ ਕਰਾਉਣਗੇ। ਕੋਈ ਵੀ ਇੱਥੇ ਸਸਕਾਰ ਕਰ ਸਕੇਗਾ।
               ਮੋਗਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਵੀ ਏਦਾਂ ਹੀ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਵਿਚ ਸਸਕਾਰ ਵਾਸਤੇ 13 ਅੰਗੀਠੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਗੈਸ ਅਧਾਰਿਤ ਅੰਗੀਠੇ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਬੰਦ ਪਏ ਸਨ। ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਤਿਰਲੋਕੀ ਨਾਥ ਗਰੋਵਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਗੈਸ ਅਧਾਰਿਤ ਚੁਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫਿਲਹਾਲ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਲਈ ਰਾਖਵਾਂ ਰੱਖ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹਾਂ ਦੇ ਸਸਕਾਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਮੁਸ਼ਕਲ ਪੇਸ਼ ਨਾ ਆਵੇ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਹਾਲੀ ਦੇ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਵਿਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇੱਕ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦਾ ਸਸਕਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਨਰਿੰਦਰ ਪਾਂਡੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਲਈ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਅੰਗੀਠਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਲੱਕੜ ਦੇ ਅੰਗੀਠੇ ’ਤੇ ਇਹਤਿਆਤ ਰੱਖਣ ਵਿਚ ਜਿਆਦਾ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਅੰਗੀਠੇ ’ਤੇ ਇਸ ਪੱਖੋਂ ਕੋਈ ਅੌਖਿਆਈ ਨਹੀਂ। ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬੰਗਾ ਰੋਡ ’ਤੇ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਿਥੇ ਤਿੰਨ ਅੰਗੀਠੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਗਰ ਕੋਈ ਏਦਾਂ ਦੀ ਨੌਬਤ ਬਣਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰ੍ਰਿਤਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਅੰਗੀਠਾ ਰਾਖਵਾਂ ਕਰਨਗੇ।
               ਫਗਵਾੜਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਸ਼ਾਮ ਲਾਲ ਨੇ ਵੀ ਇਹੋ ਗੱਲ ਆਖੀ ਕਿ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਏਦਾਂ ਦਾ ਕੇਸ ਕੋਈ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੈ ਪ੍ਰੰਤੂ ਲੋੜ ਪੈਣ ’ਤੇ ਉਹ ਦੋ ਅੰਗੀਠੇ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਲਈ ਵੱਖਰੇ ਰੱਖਣਗੇ। ਇਥੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੁੱਲ 13 ਅੰਗੀਠੇ ਹਨ। ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਈ ਪਿੰਡਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੇ ਸਸਕਾਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਿਖੇੇੜੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਮਾਨਸਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ ਘਾਟ ਵਿਚ 11 ਅੰਗੀਠੇ ਹਨ। ਇੱਕਾ ਦੁੱਕਾ ਮੌਕੇ ਅਜਿਹੇ ਆਏ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਅੰਗੀਠਾ ਖਾਲੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹੁਣ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਵਿਚ ਪੰਜ ਛੇ ਹੋਰ ਅੰਗੀਠੇ ਬਣਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਅਸ਼ੋਕ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਕੱਲੇ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰਿਤਕ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਲੋੜ ਪੈਣ ’ਤੇ ਇੱਥੇ ਸਸਕਾਰ ਕਰ ਸਕੇਗਾ। ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਕਹਿਰ ਝੁੱਲਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਅਜਨਾਲਾ ਦੇ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਵਿਚ ਡੇਢ ਦਰਜਨ ਡੇਂਗੂ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੇ ਸਸਕਾਰ ਹੋਏ ਸਨ ਪ੍ਰੰਤੂ ਹੁਣ ਕਰੋਨਾ ਦੌਰਾਨ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਵੀ ਫਿਲਹਾਲ ਇਸ ਪੱਖੋਂ ਬਚਾਓ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਵਿਚ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਮਾਸਕ, ਦਸਤਾਨੇ ਅਤੇ ਸੈਨੇਟਾਈਵਰ ਵਗੈਰਾ ਦੀ ਵੰਡ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
               ਨਾਇਬ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਸੁਖਚਰਨ ਸਿੰਘ ਚੰਨੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਗਰ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਤਰਫ਼ੋਂ ਦੋ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ ਘਾਟਾਂ ਦੀ ਸ਼ਨਾਖ਼ਤ ਕਰ ਲਈ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਰੈਡ ਕਰਾਸ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਹਦਾਇਤਾਂ ਜਾਰੀ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਐਨ ਨਾਲ ਪੈਂਦੇ ਪਟੇਲ ਨਗਰ ਦੇ ਸਰਪੰਚ ਮਨਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਆਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਗਰ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇ ਸਸਕਾਰ ਦੀ ਕਿਧਰੇ ਕੋਈ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਅਜਿਹੇ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਸਸਕਾਰ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇਣਗੇ। ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਮਾਝੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਜਹਾਂਗੀਰ ਨੇ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।
                                        ਨਵੇਂ ਰਾਹ ਦਿਖਾਏਗਾ ਪਠਲਾਵਾ
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਨਵਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਪਿੰਡ ਪਠਲਾਵਾ ਹੁਣ ਰਾਹ ਦਸੇਰਾ ਬਣੇਗਾ ਜਿਥੋਂ ਦੇ ਗਿਆਨੀ ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕਰੋਨਾ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਪਠਲਾਵਾ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਇਹ ਨਵੀਂ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਪਠਲਾਵਾ ਦੇ ਪੰਜ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਟੀਮ ਬਣਾ ਲਈ ਹੈ ਜਿਸ ’ਚ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ,ਅਮਰਪ੍ਰੀਤ ਲਾਡੀ ਤੇ ਜਸਪਾਲ ਸਿੰਘ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਅੱਜ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਿਧਰੇ ਵੀ ਕਰੋਨਾ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਆਦਿ ਦੀ ਕੋਈ ਦਿੱਕਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਸਕਾਰ ’ਚ ਕੋਈ ਅੜਚਨ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਮਗਰੋਂ ਉਹ ਕਰੋਨਾ ਪੀੜਤ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦਾ ਖੁਦ ਸਸਕਾਰ ਕਰਨਗੇ।